30 kwietnia

Święta

• Imieniny obchodzą: Afrodyzja, Afrodyzjusz, Afrodyzy, Andrea, Bartłomiej, Benedykt, Chwalisława, Donat, Eutropiusz, Jakub, Józef, Katarzyna, Kwiryn, Lilla, Ludwik, Maksencja, Maksym, Maria, Marian, Piotr, Pius, Pomponiusz, Rozamunda i Wawrzyniec.
• Celtowie – wigilia Beltane
• Demokratyczna Republika Konga – Dzień Edukacji
• dawn. germańska Noc Walpurgi
• Holandia – Dzień Króla (do 2013 roku)
• Meksyk – Dzień Dziecka
• Rosja – Dzień Ochrony Przeciwpożarowej
• Międzynarodowe – Międzynarodowy Dzień Jazzu (proklamowany w 2011 przez UNESCO)
• Wietnam – Dzień Zwycięstwa
• Wspomnienia i święta w Kościele katolickim^[1][2] obchodzą:
  • św. Donat (biskup Euroei)
  • św. Eutropiusz z Saintes
  • św. Józef Benedykt Cottolengo (franciszkanin)
  • św. Maksencja z Trydentu
  • św. Maria Guyart-Martin (zakonnica)
  • św. Marian i Jakub (męczennicy z Numidii)^[3][4]
  • Matka Boża Królowa Afryki^[5]
  • bł. Paulina von Mallinckrodt (zakonnica)
  • św. Pius V (papież)
  • św. Pulchroniusz (biskup Verdun)

Wydarzenia w Polsce

Wydarzenia na świecie

•   311 – Cesarz rzymski Galeriusz wydał edykt tolerancyjny przyznający chrześcijanom wolność religijną.
•   313 – Licyniusz II pokonał Maksymina Daję w bitwie pod Adrianopolem.
•   642 – Chindaswint został królem Wizygotów.
• 1341 – Zmarł bezpotomnie książę Jan III Dobry, co dało początek wojnie o sukcesję w Bretanii.
• 1344 – Papież Klemens VI erygował metropolię czeską.
• 1499:
  • Poświęcono katedrę św. Kanuta w duńskim Odense.
  • Założono Uniwersytet w Walencji.
• 1524 – V wojna włoska: wojska francuskie we Włoszech zostały rozbite przez wojska cesarskie w bitwie nad rzeką Sesia, podczas której zginął słynny francuski dowódca Piotr du Terrail senior de Bayard.
• 1550 – Bayinnaung został królem Birmy.
• 1564 – Wojna litewsko-rosyjska: na stronę litewsko-polską przeszedł Andrzej (Andriej) Kurbski, dowódca wojskowy i jeden z najbliższych współpracowników cara Iwana IV Groźnego.
• 1651 – Cesarz rzymski Ferdynand III Habsburg poślubił w Wiedniu swoją trzecią żonę Eleonorę Gonzagę.
• 1657 – Wojna angielsko-hiszpańska: zwycięstwo floty angielskiej w bitwie morskiej koło Santa Cruz na Teneryfie.
• 1703 – Z Anglii wypłynęła piracka wyprawa pod dowództwem Williama Dampiera, której celem było łupienie francuskich i hiszpańskich okrętów u wybrzeży Chile. Członkiem załogi jednego z okrętów był Alexander Selkirk, pierwowzór Robinsona Crusoe.
• 1731 – Prospero Lorenzo Lambertini (późniejszy papież Benedykt XIV) został arcybiskupem Bolonii.
• 1782 – Papież Pius VI erygował diecezję Ibizy.
• 1789 – W Nowym Jorku odbyła się uroczystość zaprzysiężenia George’a Washingtona na pierwszego prezydenta USA.
• 1799 – Uwięziony przez Francuzów śmiertelnie chory papież Pius VI został przewieziony do klasztoru w Briançon.
• 1802 – 608 osób zginęło w wyniku przerwania zapory wodnej koło miasta Lorca w Hiszpanii.
• 1803 – USA kupiły od Francji kolonię Luizjana.
• 1812 – Luizjana jako 18. stan dołączyła do Unii.
• 1838 – Nikaragua wystąpiła ze Zjednoczonych Prowincji Ameryki Środkowej.
• 1848 – Wojna austriacko-piemoncka: zwycięstwo wojsk piemonckich w bitwie pod Pastrengo.
• 1850 – Papież Pius IX erygował metropolię Port of Spain na Trynidadzie i Tobago.
• 1854:
  • Fruto Chamorro został pierwszym prezydentem Nikaragui
  • Uruchomiono pierwszą linię kolejową w Brazylii.
• 1859 – Założono miasto Benjamín Aceval w Paragwaju.
• 1863:
  • Francuska interwencja w Meksyku: zwycięstwo wojsk meksykańskich w bitwie o Camerone.
  • Wojna secesyjna: rozpoczęła się bitwa pod Chancellorsville.
• 1871 – Ponad 100 Apaczów zostało zamordowanych w forcie Camp Grant w Arizonie przez grupę 150 białych osadników i nienawidzących Apaczów Indian z plemienia Papagów.
• 1876 – W Budapeszcie otwarto Most Małgorzaty.
• 1888 – Kiyotaka Kuroda został premierem Japonii.
• 1893 – Oficjalna data założenia Nowosybirska, trzeciego co do wielkości rosyjskiego miasta i nieoficjalnej stolicy Syberii.
• 1897 – Dimitrios Ralis został premierem Grecji.
• 1898 – Powstało Stowarzyszenie Floty Niemieckiej.
• 1900:
  • Poświęcono sobór św. Aleksandra Newskiego w Tallinnie.
  • Uruchomiono komunikację tramwajową w węgierskim mieście Sopron.
  • Ustanowiono francuski Order Zasługi Indochin.
• 1902:
  • W Paryżu odbyła się premiera opery Peleas i Melisanda z muzyką Claude’a Debussy’ego do własnego libretta według dramatu Maurice’a Maeterlincka.
  • Założono Norweski Związek Piłki Nożnej.
• 1904 – Wojna rosyjsko-japońska: rozpoczęła się bitwa nad rzeką Yalu.
• 1906 – Założono niemiecki klub piłkarski Preußen Münster.
• 1908 – Japoński lekki krążownik „Matsushima” zatonął w wyniku wybuchu amunicji u wybrzeży archipelagu Peskadorów. Zginęło 206 spośród 347 członków załogi.
• 1916:
  • W Dublinie zdławiono antybrytyjskie powstanie wielkanocne.
  • W Niemczech wprowadzono pierwszą w historii zmianę czasu na letni, spowodowaną wymogami gospodarki wojennej.
• 1917 – Założono urugwajski klub piłkarski Progreso Montevideo.
• 1918:
  • Obalony car Mikołaj II Romanow i jego rodzina zostali przewiezieni przez bolszewików z Tobolska do Jekaterynburga i uwięzieni w domu kupca Ipatiewa.
  • Powstała Turkiestańska ASRR.
• 1919:
  • Dokonano oblotu brytyjskiego samolotu sportowego Avro 534 Baby.
  • Na rozkaz Rudolfa Egelhofera, przywódcy bawarskiej „armii czerwonej”, rozstrzelano 7 aresztowanych członków tajnej organizacji rasistowskiej i okultystycznej „Towarzystwo Thule”.
  • Rozwiązano australijskie jednostki kolarzy działające przy Australian Imperial Force w czasie I wojny światowej.
• 1924:
  • 114 osób zginęło, a 1166 zostało rannych w serii 28 tornad w południowych stanach USA.
  • Gen. Vicente Tosta został tymczasowym prezydentem Hondurasu.
• 1926 – W katastrofie w Jacksonville na Florydzie zginęła 34-letnia Bessie Coleman, pierwszy osoba pochodzenia afroamerykańskiego, która otrzymała międzynarodową licencję pilota.
• 1927 – W wyniki eksplozji w kopalni węgla kamiennego w Everettville w stanie Wirginia Zachodnia zginęło 111 górników.
• 1928 – W Waszyngtonie, w celu umieszczenia go na stałej ekspozycji w miejscowym Smithsonian Institution, wylądował po raz ostatni pilotowany przez Charlesa Lindnbergha samolot „Spirit of St. Louis”, którym rok wcześniej przeleciał on samotnie jako pierwszy pilot w historii nad Atlantykiem bez międzylądowania.
• 1929 – Thorvald Stauning został po raz drugi premierem Danii.
• 1931 – 47 osób zginęło w wyniku eskplozji ok. 1000 ton bomb lotniczych w fabryce koło brazylijskiego miasta Niterói.
• 1933 – Prezydent Peru gen. Luis Miguel Sánchez został zastrzelony w Limie przez członka lewicowego Amerykańskiego Rewolucyjnego Sojuszu Ludowego Abelarda Mendozę, który chwilę później został zabity przez ochronę. Nowym prezydentem został gen. Óscar Benavides.
• 1939 – W Nowym Jorku otwarto Wystawę Światową.
• 1940:
  • Kampania norweska: kapitulacja armii norweskiej w południowej części kraju.
  • Koło Greenock w zachodniej Szkocji zatonął w wyniku wewnętrznej eksplozji amunicji i pożaru francuski niszczyciel „Maillé-Brézé”, w wyniku czego zginęło 37 członków załogi, a 47 zostało rannych.
• 1941:
  • Bitwa o Atlantyk: niemiecki okręt podwodny U-552 zatopił na północnym Atlantyku brytyjski statek pasażersko-towarowy SS „Nerissa”, w wyniku czego zginęło 207 osób.
  • W okupowanej Grecji powstał kolaboracyjny rząd Jeorjosa Tsolakoglu.
• 1942:
  • Dokonano oblotu włoskiego myśliwca Fiat G.55.
  • Niemcy przerwali po trzech latach budowę eksterytorialnej autostrady Wiedeń-Wrocław.
  • Niemcy przystąpili do ostatecznej likwidacji getta w Stalino, mordując około 3 tys. Żydów.
• 1943 – Operacja „Mincemeat”: na plaży koło Huelvy w południowo-zachodniej Hiszpanii załoga okrętu podwodnego HMS „Seraph” podrzuciła zwłoki rzekomego oficera brytyjskiego ze sfałszowanymi przez kontrwywiad dokumentami, które po trafieniu w ręce Niemców miałyby ich przekonać, że alianci planują inwazję na Sardynię i Bałkany, a nie na Sycylię, która była rzeczywistym celem przygotowywanej operacji desantowej.
• 1944:
  • Kampania włoska: w wyniku alianckiego bombardowania miasta Alessandria na północy kraju zginęło 238 osób, a setki zostało rannych.
  • Wojna na Pacyfiku: amerykański atak na Truk w archipelagu Karolinów.
• 1945 – Operacja berlińska:
  • Oddziały radzieckie dotarły do galerii Kancelarii Rzeszy. Adolf Hitler desygnował na swojego następcę grossadmirala Karla Dönitza po czym wraz z żoną Evą Braun popełnili samobójstwo.
  • Trzech żołnierzy radzieckich zawiesiło na dachu Reichstagu tzw. Sztandar Zwycięstwa.
  • Wojska radzieckie wyzwoliły obóz koncentracyjny Ravensbrück w Brandenburgii.
• 1948 – W trakcie konferencji w Bogocie powołano Organizację Państw Amerykańskich.
• 1953 – 18 osób zginęło w wyniku przejścia tornada nad Warner Robins w Georgii.
• 1954 – Premiera westernu Rzeka bez powrotu w reżyserii Otto Premingera.
• 1957 – Rozpoczęła emisję litewska telewizja publiczna LTV.
• 1959 – W Dortmundzie oddano do użytku wieżę widokowo-telewizyjną Florianturm z pierwszą na świecie obrotową restauracją.
• 1961 – Wszedł do służby pierwszy radziecki atomowy okręt podwodny K-19.
• 1962 – Milton Obote został premierem Ugandy.
• 1963 – Otwarto drogowo-kolejowy Most Fehmarnsund o długości 963 metrów, łączący wyspę Fehmarn na Morzu Bałtyckim ze stałym lądem niemieckim w Großenbrode.
• 1966 – Amerykanin Anton Szandor LaVey założył Kościół Szatana.
• 1971 – Ukazał się debiutancki album Thin Lizzy irlandzkiej grupy hardrockowej Thin Lizzy.
• 1975 – Wojna wietnamska: upadek stolicy Wietnamu Południowego Sajgonu i koniec wojny.
• 1979 – Pierwszy izraelski statek handlowy przepłynął przez Kanał Sueski.
• 1980:
  • Beatrycze wstąpiła na tron holenderski.
  • Sześciu terrorystów wtargnęło do irańskiej ambasady w Londynie i wzięło jej pracowników jako zakładników. 5 maja zakładnicy zostali uwolnieni w wyniku szturmu jednostki specjalnej Special Air Service (SAS).
• 1984 – Radziecka interwencja w Afganistanie: radziecki batalion piechoty zmotoryzowanej został zaatakowany i rozbity przez mudżahedinów w Dolinie Hazara.
• 1985 – Amerykanin Richard Bass jako pierwszy wspinacz skompletował Koronę Ziemi.
• 1986 – Premiera filmu Krokodyl Dundee w reżyserii Petera Faimana.
• 1988 – W Dublinie odbył się 33. Konkurs Piosenki Eurowizji, w którym zwyciężył utwór Ne partez pas sans moi w wykonaniu reprezentującej Szwajcarię Kanadyjki Céline Dion.
• 1991:
  • Ramiz Alia został prezydentem Albanii.
  • W Madrycie podpisano układ przedłużający postanowienia Układu Antarktycznego dotyczące roszczeń terytorialnych do 23 czerwca 2041 roku.
  • W zakładach w Zwickau zakończono produkcję Trabanta.
  • Zakończyły działalność wschodnioniemieckie linie lotnicze Interflug.
• 1993 – Podczas turnieju w Hamburgu amerykańska tenisistka Monica Seles została w trakcie meczu zraniona nożem przez szaleńca.
• 1994:
  • Austriacki kierowca F1 Roland Ratzenberger zginął w wypadku na torze Imola podczas kwalifikacji przed wyścigiem o Grand Prix San Marino.
  • W Dublinie odbył się finał 39. Konkursu Piosenki Eurowizji, w którym utwór „To nie ja!” w wykonaniu Edyty Górniak zajął drugie miejsce.
• 1995 – Prezydent USA Bill Clinton ogłosił zakaz inwestycji i handlu z Iranem.
• 1998 – Senat Stanów Zjednoczonych ratyfikował protokoły o przyjęciu Polski, Czech i Węgier do NATO.
• 1999:
  • Kambodża została członkiem Stowarzyszenia Narodów Azji Południowo-Wschodniej (ASEAN).
  • W dokonanym przez neonazistę Davida Copelanda zamachu bombowym na gejowski lokal w londyńskiej dzielnicy Soho zginęły 3 osoby, a 20 zostało rannych.
• 2000 – Faustyna Kowalska została kanonizowana przez papieża Jana Pawła II.
• 2002 – W wyniku referendum w Pakistanie sprawowanie władzy prezydenckiej przez gen. Perveza Musharrafa przedłużono o kolejne 5 lat.
• 2008 – Władze Białorusi uznały 10 amerykańskich dyplomatów za personae non gratae i nakazały im opuszczenie kraju w ciągu 72 godzin.
• 2009:
  • Armia brytyjska oficjalnie zakończyła misję bojową w Iraku.
  • W Apeldoorn w wyniku nieudanego zamachu przy użyciu samochodu na jadącą autobusem holenderską rodzinę królewską zginęło 7 osób oraz zamachowiec, a 17 osób zostało rannych.
  • W Chongqing w Chinach otwarto Most Chaotianmen nad rzeką Jangcy o najdłuższym przęśle głównym na świecie (552 metry).
  • W zamachu na Azerbejdżańską Akademię Naftową w Baku zginęło 12 osób.
• 2010 – Do wybrzeży Luizjany dotarła plama ropy z wycieku po katastrofie platformy wiertniczej Deepwater Horizon 20 kwietnia w Zatoce Meksykańskiej.
• 2012 – Wojna domowa w Syrii: ponad 20 osób zginęło w wyniku wybuchu bomby podłożonej przez członków Frontu Obrony Ludności Lewantu w pobliżu kwatery głównej służb wywiadowczych sił powietrznych w Idlib.
• 2013 – Po abdykacji swej matki królowej Beatrycze na tron holenderski wstąpił Wilhelm-Aleksander.
• 2014 – Rządząca partia Państwo Prawa wygrała wybory parlamentarne w Iraku.
• 2015 – Mustafa Akıncı został prezydentem Cypru Północnego.
• 2016 – Prezydent Kenii Uhuru Kenyatta podpalił stos składający się ze 105 ton kości słoniowej oraz kłów i rogów nosorożców, w symbolicznym proteście przeciwko zabijaniu dla korzyści majątkowych zagrożonych wyginięciem gatunków.
• 2019 – Cesarz Japonii Akihito abdykował na rzecz swego syna Naruhito.
• 2021:
  • Jacob Jusu Saffa został premierem Sierra Leone.
  • Po zakończeniu obchodów żydowskiego święta Lag ba-Omer na górze Meron w północnym Izraelu doszło do wybuchu paniki, w wyniku której zginęło 45 osób, a 150 zostało rannych.

Odkrycia astronomiczne i eksploracja kosmosu

Urodzili się

Zmarli

Przypisy