23 grudnia

Święta

Wydarzenia w Polsce

Wydarzenia na świecie

•   619 – Bonifacy V został wybrany na papieża.
•   679 – Król Austrazji św. Dagobert II został zamordowany podczas polowania koło Stenay w Ardenach.
•   800 – Oskarżony o krzywoprzysięstwo papież Leon III złożył przysięgę oczyszczającą.
• 1251 – Ottobono Fieschi (późniejszy papież Hadrian V) został mianowany kardynałem przez papieża Innocentego IV.
• 1299 – Armia mongolska pod wodzą Mahmuda Ghazana pokonała Mameluków w bitwie pod Wadi al-Chazindar.
• 1466 – Papież Paweł II ekskomunikował króla Czech Jerzego z Podiebradów.
• 1482 – Król Ludwik XI i arcyksiążę Maksymilian I Habsburg zawarli pokój w Arras, na podstawie którego Francja i Habsburgowie dokonali rozbioru Burgundii.
• 1493 – W Norymberdze została wydana niemiecka wersja Liber Chronicarum (Kroniki Świata) Hartmanna Schedela.
• 1569 – Więziony w Twerze z rozkazu cara Iwana IV Groźnego metropolita moskiewski Filip II został uduszony poduszką przez carskiego żołnierza Malutę Skuratowa.
• 1588 – Przywódca Ligi Katolickiej podczas wojen religijnych we Francji, książę Henryk I de Guise, został zamordowany na zamku w Blois na rozkaz króla Henryka III Walezego.
• 1597 – Stolica Apostolska zatwierdziła zgromadzenie Ojców Doktryny Chrześcijańskiej.
• 1658 – II wojna północna: dywizja Stefana Czarnieckiego zaatakowała duńską twierdzę Koldynga, której szwedzka załoga skapitulowała po dwóch dniach oblężenia.
• 1672 – Włoski astronom Giovanni Cassini odkrył Reę, jeden z księżyców Saturna.
• 1688 – Obalony król Anglii i Szkocji Jakub II Stuart odpłynął do Francji.
• 1731 – Carlo della Torre Rezzonico (późniejszy papież Klemens XIII) przyjął święcenia kapłańskie.
• 1745 – Powstanie jakobickie: zwycięstwo szkockich jakobitów nad wojskami króla Jerzego II w bitwie pod Inverurie.
• 1760 – Erupcja Wezuwiusza.
• 1784 – Decyzją Kongresu Kontynentalnego stolicą USA został wybrany Nowy Jork (do 1790 roku).
• 1793 – Antyrewolucyjna francuska Wielka Armia Katolicka i Królewska poniosła ostateczną klęskę w bitwie pod Savenay.
• 1806 – W Wiedniu odbyło się premierowe wykonanie Koncertu skrzypcowego Beethovena.
• 1817 – Cesarz Franciszek II Habsburg wprowadził kataster austriacki.
• 1847 – W wyniku wojskowego zamachu stanu został obalony prezydent Boliwii gen. José Ballivián, a jego miejsce zajął gen. Eusebio Guilarte Vera.
• 1858 – Miłosz I Obrenowić został po raz drugi księciem Serbii.
• 1864:
  • Ukazał się pierwszy numer szwedzkiego dziennika „Dagens Nyheter”.
  • W Berlinie zakończył się proces polskich działaczy niepodległościowych z Wielkopolski.
  • W wyniku trzęsienia ziemi i wywołanego nim tsunami w regionie Tōkai i Edo (obecnie Tokio) zginęło około 2 tys. osób.
• 1865 – Belgia, Francja, Szwajcaria i Włochy zawarły Łacińską Unię Monetarną.
• 1869 – Rząd Peru zawarł umowę z amerykańskim przedsiębiorcą Henry Meiggsem na budowę Centralnej Kolei Transandyjskiej.
• 1876 – W Imperium Osmańskim jako pierwszym kraju islamskim weszła w życie pisana konstytucja.
• 1879 – II wojna brytyjsko-afgańska: zwycięstwo wojsk brytyjskich w bitwie pod Kabulem.
• 1887 – Józef Piłsudski dotarł do docelowego miejsca swego zesłania – Kireńska w południowej Syberii, gdzie przebywał do lipca 1890 roku.
• 1888 – Vincent van Gogh odciął sobie brzytwą kawałek lewego ucha.
• 1889 – Założono najstarszy hiszpański klub piłkarski Recreativo Huelva.
• 1900:
  • Kanadyjski inżynier Reginald Fessenden jako pierwszy w historii przesłał głos ludzki drogą bezprzewodową za pomocą fal radiowych.
  • Uruchomiono komunikację tramwajową w rosyjskim Krasnodarze.
• 1903 – 64 osoby zginęły, a 68 zostało rannych w katastrofie pociągu osobowego w Connellsville w amerykańskim stanie Pensylwania.
• 1905 – Zainaugurował działalność Aldwych Theatre na londyńskim West Endzie.
• 1909 – Albert I Koburg został koronowany na króla Belgów.
• 1910 – Ramón Barros Luco został prezydentem Chile.
• 1913:
  • Podczas połowu ryb utonęło wszystkich 7 mężczyzn z wioski Skarð na wyspie Kunoy (Wyspy Owcze).
  • Prezydent Thomas Woodrow Wilson podpisał ustawę powołującą System Rezerwy Federalnej Stanów Zjednoczonych.
• 1921 – W Wiedniu odbyła się premiera operetki Bajadera Imre Kálmána.
• 1922 – Papież Pius XI ogłosił swoją pierwszą encyklikę Ubi arcano Dei consilio.
• 1925 – W Nowym Jorku założono Fundację Kościuszkowską.
• 1933:
  • 204 osoby zginęły, a 120 zostało rannych w katastrofie kolejowej na linii Lagny-Pomponne we Francji.
  • Marinus van der Lubbe został uznany przez sąd w Lipsku za winnego podpalenia Reichstagu i skazany na karę śmierci.
• 1935 – Zwodowano japoński lotniskowiec „Sōryū”.
• 1938:
  • Hiszpańska wojna domowa: ruszyła ofensywa wojsk gen. Francisco Franco na Katalonię.
  • Założono Łotewski Uniwersytet Rolniczy w Jełgawie.
• 1941:
  • Dokonano oblotu amerykańskiego samolotu transportowego Douglas C-47 Skytrain.
  • Kampania śródziemnomorska: brytyjskie niszczyciele HMS „Hasty” oraz HMS „Hotspur” przeprowadziły udany atak bombami głębinowymi na niemiecki okręt podwodny U-79. Cała 44-osobowa załoga została uratowana.
  • Wojna na Pacyfiku: wojska japońskie zdobyły amerykański atol Wake.
• 1942 – Front wschodni: w czasie bitwy stalingradzkiej w odległości 40 km od miasta powstrzymane zostało uderzenie 4. Armii Pancernej Hermanna Hotha, idącej z odsieczą okrążonym wojskom niemieckim.
• 1943 – Front wschodni: zwycięstwem wojsk radzieckich zakończyła się bitwa o Dniepr.
• 1944 – Ofensywa w Ardenach: po tygodniowych walkach Niemcy zdobyli miasto Sankt Vith.
• 1945 – W Bangkoku otwarto halę widowiskowo-sportową Stadion Rajadamnern.
• 1947 – Amerykańskie laboratorium Bell Labs zaprezentowało pierwszy tranzystor.
• 1948 – Wykonano wyroki śmierci przez powieszenie na siedmiu japońskich zbrodniarzach wojennych, skazanych w procesie tokijskim.
• 1951 – Premiera filmu przygodowego Afrykańska królowa w reżyserii Johna Hustona.
• 1953:
  • Dokonano oblotu eksperymentalnego amerykańskiego myśliwca pionowego startu i lądowania Lockheed XFV.
  • Rozstrzelano Ławrientija Berię i sześciu jego współpracowników.
• 1954 – Amerykański chirurg Joseph Murray przeprowadził pierwszą udaną transplantację nerki.
• 1956 – Tanzan Ishibashi został premierem Japonii.
• 1958:
  • Emil Jónsson został premierem Islandii.
  • Otwarto Tokyo Tower.
• 1961 – 71 osób zginęło, a 26 zostało rannych w katastrofie pociągu na wiadukcie między Cosenza i Catanzaro we włoskiej Kalabrii.
• 1964 – Ok. 1800 osób zginęło w wyniku przejścia tajfunu nad wysepkami w Cieśninie Palk między Indiami a Sri Lanką.
• 1965 – Przeprowadzono pierwszy test dwuczłonowej wersji izraelskiego taktycznego pocisku balistycznego krótkiego zasięgu Jerycho-1.
• 1966:
  • Dokonano oblotu francuskiego myśliwca Dassault Mirage F1.
  • Premiera spaghetti westernu Dobry, zły i brzydki w reżyserii Sergio Leone.
• 1967 – Papież Paweł VI przyjął na audiencji prezydenta USA Lyndona B. Johnsona.
• 1968:
  • Po 11 miesiącach niewoli Korea Północna zwolniła 82 marynarzy amerykańskich z uprowadzonego okrętu wywiadowczego USS „Pueblo”.
  • Telewizja izraelska rozpoczęła regularne nadawanie programu.
• 1969 – W stolicy Armenii Erywaniu w wyniku runięcia do rzeki jadącego z nadmierną prędkością i przeciążonego autobusu zginęły 54 osoby, a 44 zostały ranne.
• 1970 – Północna wieża World Trade Center w Nowym Jorku została najwyższym budynkiem na świecie (417 m).
• 1971 – Prezydent USA Richard Nixon ułaskawił związkowca Jimmy’ego Hoffę, odbywającego od 1967 roku karę 8 lat pozbawienia wolności za defraudację 1,7 miliona dolarów ze związkowego funduszu emerytalnego.
• 1972:
  • Po 73 dniach od katastrofy lotu Fuerza Aérea Uruguaya 571 w Andach uratowano ostatnich spośród 16 ocalałych rozbitków.
  • Podczas podchodzenia do lądowania w Oslo rozbił się lecący z Ålesund Fokker F28 norweskich linii Braathens, w wyniku czego zginęło 40 spośród 45 osób na pokładzie.
  • Trzęsienie ziemi w Nikaragui zniszczyło stolicę kraju Managuę, zabijając ok. 10 tys. osób.
• 1975 – W wyniku najbardziej zabójczego w historii pojedynczego uderzenia pioruna w chatę we wschodniej Rodezji (dzisiejszym Zimbabwe) zginęło 21 osób.
• 1978 – 108 osób zginęło u wybrzeży Sycylii w katastrofie należącego do linii Alitalia samolotu McDonnell Douglas DC-9.
• 1979:
  • Lecący z Samsun do Ankary Fokker F28 należący do Turkish Airlines rozbił się o wzgórze 32 km na północny wschód od lotniska docelowego, w wyniku czego zginęło 3 spośród 4 członków załogi i 38 spośród 41 pasażerów.
  • Uruchomiono najwyższą w Europie kolej linową na szczyt Klein Matterhorn w Alpach Pennińskich w Szwajcarii.
• 1980 – W podwoziu lecącego z saudyjskiego Az-Zahran do Karaczi w Pakistanie samolotu Lockheed L-1011 TriStar należącego do Saudi Arabian Airlines doszło do eksplozji opony, która spowodowała powstanie dziury w podłodze maszyny przez którą wypadło dwoje pakistańskich dzieci. Samolot wraz z 20-osobową załogą i 269 pozostałymi pasażerami wylądował awaryjnie w katarskiej Dosze.
• 1984 – 110 osób zginęło w katastrofie samolotu Tu-154B-2 pod Krasnojarskiem.
• 1986:
  • Amerykański samolot Rutan Voyager zakończył pierwszy w historii lot dookoła świata bez lądowania i tankowania w powietrzu.
  • Zakończono produkcję samochodu osobowego Chevrolet Chevette.
• 1987 – Premiera amerykańskiego filmu wojennego Good Morning, Vietnam w reżyserii Barry’ego Levinsona.
• 1989 – Powstała prawicowa partia polityczna Demokratyczna Liga Kosowa.
• 1990 – W referendum w Słowenii 88,5% głosujących opowiedziało się za niepodległością kraju.
• 1992 – Premiera filmu Zapach kobiety w reżyserii Martina Bresta.
• 1994 – W południowej Mołdawii utworzono Terytorium Autonomiczne Gagauzji.
• 1997 – Ubiegający się o reelekcję Milan Kučan wygrał w pierwszej turze wybory prezydenckie w Słowenii.
• 1999:
  • Ahmed Benbitour został premierem Algierii.
  • Światowa Organizacja Meteorologiczna (WMO) oceniła, że lata 90. odznaczały się najwyższymi temperaturami w całym minionym tysiącleciu. Licząc od roku 1860, z siedmiu najgorętszych lat 4 przypadały na ostatnią dekadę XX wieku.
• 2000 – Demokratyczna Opozycja Serbii wygrała wybory parlamentarne.
• 2002:
  • Adnan Terzić został premierem Bośni i Hercegowiny.
  • Amerykański bezzałogowy statek powietrzny MQ-1 Predator, przeprowadzający zwiad w strefie zakazu lotów nad Irakiem, został zestrzelony przez MiG-a 25. Pierwszy raz w historii lotnictwa doszło do walki samolotu załogowego z bezzałogowym.
• 2003:
  • Ivo Sanader został premierem Chorwacji.
  • Bank Centralny Brazylii wycofał z obiegu monety o nominale 1 reala produkowane w 1994 r. ze względu na częste podrabianie tych monet^[4][5].
• 2004 – 28 osób zginęło w wyniku ostrzelania autobusu przez członków ulicznego gangu w mieście Chamelecón w Hondurasie.
• 2005:
  • Rozpoczął się konflikt czadyjsko-sudański.
  • W katastrofie lotu Azerbaijan Airlines 217 na Morzu Kaspijskim zginęły 23 osoby.
  • Zakończyła działalność sekcja polska radia BBC.
• 2008 – Po śmierci prezydenta Lansany Conté w Gwinei doszło do wojskowego zamachu stanu.
• 2010:
  • Dwie osoby zostały ranne podczas otwierania przesyłek zawierających bomby w ambasadach Chile i Szwajcarii w Rzymie. Do wysłania przesyłek przyznały się organizacje anarchistyczne.
  • Thongsing Thammavong został premierem Laosu.
• 2011:
  • Wojna domowa w Syrii: 44 osoby zginęły, a 166 zostało rannych w wyniku wybuchów dwóch samochodów-pułapek pod siedzibami służb bezpieczeństwa w Damaszku.
  • Zoran Milanović został premierem Chorwacji.
• 2012 – Wojna domowa w Syrii: rządowe lotnictwo zbombardowało w zajętej przez rebeliantów miejscowości Halfaja cywilów stojących w kolejce po chleb, zabijając 94 osoby.
• 2015:
  • Pawieł Prokudin został premierem Naddniestrza.
  • Rosyjscy hakerzy przeprowadzili cyberatak na ukraińską sieć elektroenergetyczną.
• 2016:
  • Igor Dodon został prezydentem Mołdawii.
  • W Mediolanie został zastrzelony przez policję 24-letni Tunezyjczyk Anis Amri, sprawca zamachu w Berlinie z 19 grudnia, w wyniku którego zginęło 12 osób a 56 zostało rannych.
• 2020 – Florin Cîțu został premierem Rumunii.

Urodzili się

Zmarli

Przypisy