28 października

Święta

Wydarzenia w Polsce

Wydarzenia na świecie

•   306 – Maksencjusz został cesarzem rzymskim.
•   312 – Konstantyn I Wielki pokonał wojska Maksencjusza w bitwie przy moście Mulwijskim.
•   456 – Wizygoci pod wodzą króla Teoderyka I zdobyli i spalili Bragę, stolicę Królestwa Swebów (dzisiejsza Portugalia).
•   969 – Wojska bizantyńskie odzyskały Antiochię.
• 1061 – Dokonano wyboru antypapieża Honoriusza II.
• 1237 – Umowna data założenia Berlina.
• 1453 – Władysław Pogrobowiec został koronowany na króla Czech.
• 1462 – Książę-elektor Rzeszy i arcybiskup Moguncji Adolf II z Nassau odbił miasto z rąk odwołanego przez papieża Piusa II poprzedniego arcybiskupa Teodoryka z Isenburga.
• 1492 – Krzysztof Kolumb odkrył Kubę.
• 1524 – V wojna włoska: wojska króla Francji Franciszka I Walezjusza rozpoczęły oblężenie Pawii.
• 1533 – Późniejszy król Francji Henryk II Walezjusz ożenił się w Marsylii z Katarzyną Medycejską.
• 1538 – W dzisiejszej stolicy Dominikany założono pierwszy uniwersytet na zachodniej półkuli – Universidad Autónoma de Santo Domingo.
• 1628 – Wojna hugenocka we Francji: kapitulacja hugenotów przed armią królewską w twierdzy La Rochelle.
• 1707 – Ponad 5 tys. osób zginęło w trzęsieniu ziemi i wywołanym nim tsunami z epicentrum u południowo-wschodniego wybrzeża Japonii. Trzęsienie wywołało ostatnią dotychczas erupcję wulkanu Fudżi.
• 1746 – Około 18 tys. osób zginęło w Limie w wyniku podmorskiego trzęsienia ziemi o sile 8,4 stopnia. Pobliskie miasto portowe Callao zostało zniszczone przez tsunami.
• 1748 – Austria przystąpiła do francusko-brytyjskiego układu pokojowego z Akwizgranu z 18 października, kończącego wojnę o sukcesję austriacką.
• 1776 – Wojna o niepodległość USA: zwycięstwo wojsk brytyjskich w bitwie pod White Plains.
• 1798 – Na Gozo w archipelagu Wysp Maltańskich obalono francuskie władze okupacyjne i proklamowano niepodległe państwo.
• 1810 – Podczas antyhiszpańskiego powstania w Meksyku powstańcy zdobyli zamek Granaditas.
• 1811 – Wojna na Półwyspie Iberyjskim: zwycięstwo wojsk brytyjskich nad francuskimi w bitwie pod Arroyo dos Molinos.
• 1848 – Otwarto pierwszą linię kolejową w Hiszpanii (Barcelona-Mataró).
• 1854 – Francuski astronom Jean Chacornac odkrył planetoidę (33) Polyhymnia.
• 1856 – Otwarto pierwszą linię kolejową w Portugalii (Lizbona-Carregado).
• 1858 – Friedrich von Beust został premierem Saksonii.
• 1883 – Założono belgijskie ugrupowanie artystyczne Les XX (Dwudziestu).
• 1886 – Prezydent USA Grover Cleveland oficjalnie odsłonił Statuę Wolności w Nowym Jorku.
• 1891 – W wyniku trzęsienia ziemi w japońskich prowincjach Mino i Owari zginęło ponad 7 tys. osób.
• 1900:
  • W Paryżu zakończyły się II Letnie Igrzyska Olimpijskie.
  • Założono klub piłkarski RCD Espanyol Barcelona.
• 1908:
  • W Niemczech wybuchła afera polityczna wywołana wywiadem cesarza Wilhelma II dla brytyjskiego dziennika „Daily Telegraph”.
  • Założono szwedzki klub piłkarski Örebro SK.
• 1909 – Carl Theodor Zahle został premierem Danii.
• 1912 – I wojna bałkańska: wojska serbskie i czarnogórskie rozpoczęły oblężenie Szkodry.
• 1913 – Uruchomiono komunikację tramwajową w Winnicy na Ukrainie.
• 1914 – I wojna światowa: niemiecki lekki krążownik SMS „Emden” wtargnął do portu na wyspie Penang leżącej w Cieśninie Malakka i zatopił dwa okręty wojenne ententy.
• 1918 – Czechosłowacja uzyskała niepodległość (od Austro-Węgier).
• 1919 – Kongres Stanów Zjednoczonych przyjął ustawę o prohibicji.
• 1920 – Podpisano protokół besarabski.
• 1922 – Narodowa Partia Faszystowska Benito Mussoliniego przejęła w wyniku tzw. Marszu na Rzym władzę we Włoszech.
• 1925 – Po raz pierwszy zabrzmiał Dzwon Świętego Piotra zawieszony w południowej wieży katedry kolońskiej.
• 1926 – Papież Pius XI wyświęcił pierwszych sześciu chińskich biskupów.
• 1928 – Rozpoczęło nadawanie słoweńskie Radio Lubljana.
• 1929 – Założono klub piłkarski Łokomotiw Sofia.
• 1930 – Oddano do użytku Nowy Ratusz w Ostrawie.
• 1936 – Dokonano oblotu niemieckiego bombowca Dornier Do 19.
• 1937 – Niemiecki astronom Karl Wilhelm Reinmuth odkrył potencjalnie zagrażającą Ziemi planetoidę podwójną Hermes.
• 1938 – 73 osoby zginęły w pożarze domu handlowego Nouvelles Galeries w Marsylii.
• 1940:
  • U wybrzeży Irlandii zatonął po niemieckim ataku torpedowym brytyjski liniowiec pasażerski RMS „Empress of Britain”.
  • Wybuchła wojna włosko-grecka.
• 1941 – Premiera amerykańskiego dramatu filmowego Zielona dolina w reżyserii Johna Forda.
• 1942:
  • Front wschodni: wojska niemieckie zajęły Nalczyk.
  • W Monachium odbyła się premiera opery Capriccio z muzyką Richarda Straussa i librettem Clemensa Kraussa oraz kompozytora.
• 1943:
  • Amerykańska Marynarka Wojenna rzekomo przeprowadziła tajny eksperyment „Filadelfia”.
  • Bitwa o Atlantyk: niemiecki U-Boot U-220 został zatopiony wraz z całą, 54-osobową załogą przez amerykańskie samoloty.
• 1944:
  • Otwarto Stadion Municipal de Riazor w hiszpańskiej La Coruñi.
  • Upadło słowackie powstanie narodowe.
• 1947 – Na mocy pokoju paryskiego należący dotąd do Włoch archipelag Dodekanez został przekazany Grecji.
• 1948:
  • Ustanowiono flagę Izraela.
  • Zakończył się proces wyższego dowództwa (oficj. proces USA vs. Wilhelm von Leeb i inni) – ostatni z 12 procesów norymberskich, przeprowadzonych przed Amerykańskimi Trybunałami Wojskowymi po zakończeniu głównego procesu zbrodniarzy wojennych przed Międzynarodowym Trybunałem Wojskowym w Norymberdze.
• 1949:
  • Georges Bidault został po raz drugi premiera Francji.
  • Lecący z Paryża do Nowego Jorku, należący do Air France Lockheed L-749 Constellation, rozbił się o górę na wyspie São Miguel podczas podchodzenia do międzylądowania na sąsiedniej wyspie Santa Maria w archipelagu Azorów, w wyniku czego zginęło wszystkich 48 osób na pokładzie.
• 1952 – Dokonano oblotu amerykańskiego bombowca Douglas A-3 Skywarrior.
• 1954:
  • Amerykański pisarz Ernest Hemingway został ogłoszony laureatem Literackiej Nagrody Nobla.
  • W katastrofie lecącego z Irkucka do Krasnojarska należącego do Aerofłotu Iła-12 zginęło wszystkich 19 osób na pokładzie.
• 1956:
  • Kryzys sueski: izraelskie myśliwce Gloster Meteor zestrzeliły lecący z Damaszku do Kairu samolot transportowy Ił-14, na pokładzie którego znajdowało się 16 wysokich rangą oficerów egipskiej armii.
  • Telewizja Hiszpańska rozpoczęła regularne nadawanie programu.
• 1958 – Kardynał Angelo Giuseppe Roncalli został wybrany na papieża i przyjął imię Jan XXIII.
• 1960 – Pod zarzutem szpiegostwa na rzecz Czechosłowacji został aresztowany deputowany do Bundestagu z ramienia SPD Alfred Frenzel.
• 1962 – Kryzys kubański: Nikita Chruszczow ogłosił zamiar wycofania radzieckich wyrzutni rakietowych z Kuby.
• 1965:
  • Podczas II soboru watykańskiego wydano deklarację o stosunku Kościoła do religii niechrześcijańskich Nostra aetate.
  • W amerykańskim Saint Louis zakończono budowę ponad 200-metrowego łuku stalowego Brama na Zachód.
• 1968 – Uchwalono przekształcenie z dniem 1 stycznia 1969 roku Czechosłowacji w republikę federacyjną.
• 1969 – Blok Pracy wygrał wybory do izraelskiego Knesetu.
• 1970:
  • Premiera francuskiej komedii filmowej Żandarm na emeryturze w reżyserii Jeana Girault.
  • Wasfi at-Tall został po raz trzeci premierem Jordanii.
• 1971 – Z Australii została wystrzelona po raz czwarty brytyjska rakieta nośna typu Black Arrow, która po raz pierwszy wyniosła na orbitę sztucznego satelitę, po czym program brytyjskich lotów kosmicznych został zakończony.
• 1972 – Dokonano oblotu Airbusa A300.
• 1974:
  • Polscy siatkarze zajęli pierwsze miejsce na zakończonych w Meksyku VIII Mistrzostwach Świata.
  • Wystrzelono radziecką sondę księżycową Łuna 23.
• 1977 – Ukazał się album News of the World brytyjskiej grupy Queen.
• 1981 – James Hetfield i Lars Ulrich założyli zespół Metallica.
• 1982 – Socjaliści wygrali wybory parlamentarne w Hiszpanii.
• 1983 – USA zawetowały rezolucję Rady Bezpieczeństwa ONZ potępiającą amerykańską interwencję zbrojną na Grenadzie.
• 1985:
  • Daniel Ortega został wybrany na urząd prezydenta Nikaragui.
  • Założono Uniwersytet Brunei Darussalam.
• 1995:
  • 289 osób zginęło, a 265 zostało rannych w wyniku pożaru w metrze w Baku.
  • António Guterres został premierem Portugalii.
• 1998:
  • Prezydent Bill Clinton podpisał Digital Millenium Copyright Act.
  • Samolot linii Air China został uprowadzony przez pilota Yuan Bina na Tajwan. Porywacza aresztowano.
• 2007 – Cristina Fernández de Kirchner wygrała w pierwszej turze wybory prezydenckie w Argentynie.
• 2009:
  • 137 osób zginęło, a 213 zostało rannych w wyniku zamachu bombowego w pakistańskim Peszawarze.
  • NASA rozpoczęła testy rakiety Ares I w ramach programu „Constellation”.
  • Urzędujący prezydent Mozambiku Armando Guebuza został wybrany na II kadencję.
• 2012 – Partia Regionów wygrała wybory parlamentarne na Ukrainie.
• 2013:
  • 5 osób zginęło, a 38 zostało rannych w wybuchu samochodu na placu Tian’anmen w Pekinie.
  • Lekarz Conrad Murray, skazany za nieumyślne spowodowanie śmierci Michaela Jacksona, został przedterminowo zwolniony z więzienia w Los Angeles.
  • W stoczni Bath Iron Works w Bath w stanie Maine zwodowano pierwszy niszczyciel typu Zumwalt, wykonany w technologii stealth i przystosowany do ataków na cele naziemne.
• 2014 – Po śmierci prezydenta Zambii Michaela Saty tymczasowym prezydentem (pierwszym białoskórym) został wiceprezydent Guy Scott.
• 2021 – Facebook, Inc., firma macierzysta Facebooka, Instagrama i WhatsApp, zmieniła nazwę na Meta, Inc.
• 2022 – Sam Matekane został premierem Lesotho.

Urodzili się

Zmarli

Przypisy