10 czerwca

Święta

Wydarzenia w Polsce

Wydarzenia na świecie

• 1067 – Jarosławicze schwytali księcia połockiego Wsiesława Briaczysławicza i jego dwóch synów podczas spotkania nad rzeką Rszą (Arszycą)
• 1128 – W katedrze w Rouen został pasowany na rycerza Gotfryd Plantagenet.
• 1190 – III wyprawa krzyżowa: podczas kąpieli w rzece Salef utonął cesarz rzymski Fryderyk I Barbarossa.
• 1194 – Spłonęła katedra we francuskim Chartres.
• 1258 – Podpisano tzw. prowizje oksfordzkie.
• 1358 – W decydującej bitwie pod Meaux zostało krwawo stłumione powstanie francuskich chłopów (tzw. żakeria).
• 1376 – Wacław IV Luksemburski został wybrany na króla niemieckiego.
• 1423 – Wybór antypapieża Klemensa VIII.
• 1540 – Thomas Cromwell, doradca i minister króla Henryka VIII Tudora, został aresztowany i osadzony w Tower of London.
• 1574 – Wojska mołdawskie pod dowództwem hospodara Jana Srogiego poniosły klęskę w bitwie pod Roșcani z Turkami.
• 1584 – Fiodor I został koronowany na cara Rosji.
• 1596 – Została odkryta Wyspa Niedźwiedzia na Morzu Barentsa.
• 1619 – Wojna trzydziestoletnia: zwycięstwo wojsk habsburskich nad czeskimi w bitwie pod Záblatí.
• 1624 – Wojna trzydziestoletnia: Królestwo Francji, Królestwo Anglii i Republika Zjednoczonych Prowincji zawarły antyhabsburski traktat w Compiègne.
• 1692 – W Salem w Massachusetts powieszono pierwszą spośród 18 skazanych na śmierć „czarownic”.
• 1719 – W bitwie pod Glen Shiel wojska brytyjskie pokonały powstańców jakobickich.
• 1782 – Założono miasto Canelones w Urugwaju.
• 1790 – Philadelphia Spelling Book autorstwa Johna Barry’ego stała się pierwszą amerykańską książką chronioną prawem autorskim.
• 1793:
  • Rewolucja francuska: Konwent Narodowy wydał pierwszy z tzw. „dekretów chłopskich”, na mocy którego chłopi otrzymywali na własność użytkowaną przez siebie ziemię.
  • W Paryżu założono Muzeum Historii Naturalnej.
• 1794 – Francuski Konwent Narodowy uchwalił tzw. Prawo prairiala, co zapoczątkowało okres wielkiego terroru.
• 1798 – Rozpoczęła się inwazja wojsk francuskich na rządzone wówczas przez Zakon Maltański wyspy Gozo i Malta.
• 1809 – Papież Pius VII ekskomunikował cesarza Napoleona Bonapartego.
• 1829 – Odbył się pierwszy wyścig łodzi między drużynami uniwersytetów Oksfordzkiego i Cambridge.
• 1854 – Niemiecki matematyk Bernhard Riemann wygłosił wykład habilitacyjny uznawany za początek wielowymiarowej geometrii Riemanna.
• 1861 – Wojna secesyjna: zwycięstwo wojsk konfederackich w bitwie pod Big Bethel.
• 1865 – W Monachium odbyła się premiera opery Tristan i Izolda Richarda Wagnera.
• 1878 – Powstała albańska organizacja polityczna Liga Prizreńska.
• 1886 – W wyniku wybuchu wulkanu Tarawera na nowozelandzkiej Wyspie Północnej zginęły 153 osoby.
• 1898 – Na chorwackiej wyspie Krk zmarła ostatnia osoba posługująca się językiem dalmatyńskim.
• 1904 – Irlandzki pisarz James Joyce poznał w Dublinie swoją długoletnią konkubinę, a następnie żonę Norę Barnacle.
• 1907 – Rozpoczął się rajd samochodowy Pekin-Paryż, którego zwycięzcą 10 sierpnia został włoski książę Scipio Borghese w samochodzie marki Itala.
• 1909 – Pierwsze skuteczne wykorzystanie sygnału SOS w katastrofie brytyjskiego liniowca „Slavonia”, który rozbił się na Azorach.
• 1911 – Zwodowano niemiecki pancernik SMS „Friedrich der Große”.
• 1915 – I wojna światowa:
  • Na północnym Adriatyku zatonął po trafieniu torpedą przez niemiecki okręt podwodny SM UB-15 włoski okręt podwodny „Medusa” wraz z większością załogi.
  • Wielka Brytania zajęła niemiecki Kamerun.
• 1916 – I wojna światowa: taktycznym zwycięstwem Austro-Węgier i strategicznym zwycięstwem Włoch zakończyła się bitwa pod Asiago (15 maja-10 czerwca).
• 1917 – I wojna światowa: początek bitwy o Monte Ortigara na froncie włoskim.
• 1918 – I wojna światowa: austro-węgierski pancernik SMS „Szent István” został zatopiony na Adriatyku przez włoski kuter torpedowy, w wyniku czego zginęło 89 członków załogi.
• 1924 – Włoski socjalista Giacomo Matteotti został zamordowany w Rzymie przez faszystów.
• 1934 – W rozegranym w Rzymie finale II Mistrzostw Świata w Piłce Nożnej Włochy pokonały po dogrywce Czechosłowację 2:1.
• 1935:
  • Pierwszy dzień nieprzerwanej trzeźwości Boba Smitha, uważany za symboliczny początek ruchu Anonimowych Alkoholików.
  • Zwycięstwem wojsk paragwajskich nad boliwijskimi zakończyła się wojna o Chaco.
• 1940:
  • Skapitulowała Norwegia.
  • Włochy wypowiedziały wojnę Francji i Wielkiej Brytanii; rozpoczęła się włoska inwazja na Francję.
• 1941 – Kampania wschodnioafrykańska: w ramach operacji „Chronometer” wojska brytyjskie rozpoczęły udany atak na Asab, ostatnie kontrolowane przez Włochów miasto portowe nad Morzem Czerwonym (10-11 czerwca).
• 1942:
  • Front wschodni: wojska niemieckie przeprawiły się przez rzekę Doniec pod Iziumem.
  • W odwecie za domniemaną pomoc udzieloną sprawcom zamachu na Reinharda Heydricha Niemcy wymordowali mieszkańców, a następnie zrównali z ziemią całą zabudowę czeskiej wsi Lidice.
• 1944:
  • 218 mieszkańców greckiej wioski Distomo zostało zamordowanych przez żołnierzy 4. Dywizji Grenadierów Pancernych SS Polizei.
  • 642 mieszkańców Oradour-sur-Glane we Francji zostało zamordowanych przez Niemców w odwecie za zabicie oficera SS.
• 1945:
  • W Argentynie zniesiono ruch lewostronny.
  • Wojna na Pacyfiku: oddziały australijskie wylądowały w Brunei na Borneo, na którym, w rejonie miasta Miri, tego samego dnia japońscy żołnierze zamordowali co najmniej 44 alianckich jeńców; podczas bitwy o Okinawę został zatopiony w samobójczym ataku kamikaze niszczyciel USS „William D. Porter”, w wyniku czego rannych zostało 61 członków załogi.
  • 15 osób zostało zastrzelonych i zadźganych przez szaleńca w Dieppe we Francji.
• 1947 – Szwedzkie przedsiębiorstwo motoryzacyjne Saab zaprezentowało swój pierwszy koncepcyjny model samochodu osobowego Ursaab.
• 1948 – I wojna izraelsko-arabska: zwycięstwem wojsk egipskich zakończyła się bitwa o Niccanim (6-10 czerwca).
• 1956 – Oddano do użytku nieistniejący już Estádio José Alvalade w Lizbonie.
• 1957 – Postępowo-Konserwatywna Partia Kanady Johna Diefenbakera odniosła zwycięstwo w wyborach federalnych i zakończyła 22-letni okres rządów Partii Liberalnej.
• 1959 – Premiera filmu Hiroszima, moja miłość w reżyserii Alaina Resnais’go.
• 1960:
  • Lecący z Brisbane do Mackay w australijskim stanie Queensland należący do Trans Australia Airlines Fokker F27 runął do oceanu w czasie podchodzenia do lądowania, w wyniku czego zginęło wszystkich 29 osób na pokładzie.
  • Lecący z Rostowa nad Donem do Tbilisi należący do Aerofłotu Ił-14 rozbił się w górach Kaukazu, w wyniku czego zginęło wszystkich 31 osób na pokładzie.
• 1962:
  • Reprezentant ZSRR Igor Ter-Owanesian ustanowił podczas zawodów w Erywaniu rekord świata w skoku w dal (8,31 m).
  • Zgromadzenie Ogólne ONZ potępiło rasistowską politykę apartheidu prowadzoną przez rząd RPA.
• 1967:
  • Dokonano oblotu myśliwca MiG-23.
  • Zakończyła się wojna sześciodniowa. Siły Obronne Izraela rozgromiły wojska koalicji arabskiej, zajmując cały półwysep Synaj, Wzgórza Golan, Judeę z Jerozolimą i Samarię.
• 1968 – W rozegranym w Rzymie powtórzonym finale III Mistrzostw Europy w Piłce Nożnej Włochy pokonały Jugosławię 2:0.
• 1969 – Paweł VI jako pierwszy papież przybył z wizytą do Szwajcarii.
• 1971 – Prezydent USA Richard Nixon ogłosił zniesienie sankcji gospodarczych wobec Chin.
• 1978 – Polska pokonała Meksyk 3:1 w swym trzecim meczu grupowym na piłkarskich Mistrzostwach Świata w Argentynie i awansowała do II rundy.
• 1979 – Reprezentantka NRD Marita Koch ustanowiła w Karl-Marx-Stadt (obecnie Chemnitz) były rekord świata i aktualny Europy w biegu na 200 metrów (21,71 s).
• 1981 – W wiosce Vermicino koło Frascati w środkowych Włoszech 6-letni Alfredo Rampi wpadł do studni artezyjskiej o szerokości 30 cm i głębokości 80 m i zaklinował się w jej połowie. Po wielu nieudanych próbach wydobycia go na powierzchnię chłopiec zmarł 13 czerwca.
• 1982 – odbył się szczyt NATO w Bonn
• 1985 – Izrael wycofał wojska z południowego Libanu.
• 1986 – Pierwsza Miss Polonia Władysława Kostak została odznaczona francuską Legię Honorową za swoją działalność w czasie wojny.
• 1988 – W RFN rozpoczęły się VIII Mistrzostwa Europy w Piłce Nożnej.
• 1990:
  • Alberto Fujimori wygrał w drugiej turze wybory prezydenckie w Peru, pokonując pisarza Mario Vargasa Llosę.
  • W lecącym z Birmingham do hiszpańskiej Malagi samolocie BAC One-Eleven linii British Airways wypadła wadliwie przyśrubowana szyba w kabinie pilotów, co wywołało dekompresję i wyssanie przez powstały otwór kapitana, który zdołał zaczepić się nogami o wolant, zaś pęd powietrza przycisnął go do zewnętrznej ściany kabiny. Drugi pilot zdołał wylądować awaryjnie w Southampton, ocalając życie 89 osób na pokładzie.
• 1992 – W Szwecji rozpoczęły się IX Mistrzostwa Europy w Piłce Nożnej.
• 1994 – Premiera filmu sensacyjnego Niebezpieczna prędkość w reżyserii Jana de Bonta.
• 1996 – Rozpoczęły się rozmowy pokojowe w Irlandii Północnej (bez udziału Sinn Féin).
• 1998 – We Francji rozpoczęły się XVI Mistrzostwa Świata w Piłce Nożnej.
• 1999 – Rada Bezpieczeństwa ONZ przyjęła rezolucję w sprawie Kosowa.
• 2000:
  • Otwarto Millennium Bridge w Londynie.
  • Rozpoczęły się XI Mistrzostwa Europy w Piłce Nożnej w Belgii i Holandii.
• 2001 – Papież Jan Paweł II kanonizował libańską zakonnicę Rafkę Chobok Ar-Rejes.
• 2002:
  • Obrączkowe zaćmienie Słońca widoczne w Azji, Australii i Ameryce Północnej.
  • Polska przegrała z Portugalią 0:4 w swym drugim meczu grupowym podczas piłkarskich Mistrzostwach Świata w Korei Południowej i Japonii.
• 2007:
  • George W. Bush jako pierwszy urzędujący prezydent USA przybył z wizytą do Albanii.
  • Pierwsza tura wyborów parlamentarnych we Francji.
  • Robert Kubica został lekko ranny w groźnie wyglądającym wypadku podczas wyścigu Formuły 1 o Grand Prix Kanady na torze w Montrealu.
• 2008:
  • W katastrofie lotu Sudan Airways 109 w Chartumie zginęło 30 osób, a rannych zostało 178.
  • Wybuchł konflikt graniczny między Dżibuti a Erytreą.
• 2009:
  • 88-letni rasista otworzył ogień zabijając strażnika w Muzeum Holocaustu w Waszyngtonie.
  • Co najmniej 33 osoby zginęły w wybuchu samochodu-pułapki w miejscowości Bathaa na południu Iraku.
  • W brazylijskim mieście São Paulo utworzył się rekordowy korek drogowy długości 293 km.
• 2010 – Wybuchły krwawe zamieszki etniczne na południu Kirgistanu.
• 2014:
  • Ofensywa Państwa Islamskiego w Iraku: w nocy z 9 na 10 czerwca rebelianci zdobyli Mosul.
  • Re’uwen Riwlin został wybrany przez Kneset na urząd prezydenta Izraela.
• 2015 – Komi Sélom Klassou został premierem Togo.
• 2016 – We Francji rozpoczęły się XV Mistrzostwa Europy w Piłce Nożnej.
• 2019 – 35 Dogonów zginęło w masakrze w wiosce Sobane Kou w środkowym Mali.
• 2021 – Obrączkowe zaćmienie słońca widoczne w północnej Kanadzie, północno-zachodniej Grenlandii, na Morzu Arktycznym (w tym na biegunie północnym) i w Czukockim Okręgu Autonomicznym w Rosji, a ponadto jako zaćmienie częściowe w północno-wschodnich Stanach Zjednoczonych, północno-wschodniej Kanadzie, na północnym Atlantyku, w prawie całej Europie (z wyjątkiem Bałkanów i południowych Włoch), na Syberii, w Mongolii oraz w regionie Sinciang w Chinach.

Eksploracja kosmosu

Urodzili się

Zmarli

Przypisy