21 czerwca

Święta

Wydarzenia w Polsce

Wydarzenia na świecie

•   217 p.n.e. – II wojna punicka: w bitwie nad Jeziorem Tranzymeńskim armia kartagińska Hannibala odniosła miażdżące zwycięstwo nad wojskami rzymskimi pod wodzą Flaminiusza.
• 1192 – Enrico Dandolo został dożą Wenecji.
• 1208 – Król Niemiec Filip Szwabski został zamordowany w Bambergu przez palatyna Bawarii Otto VIII Wittelsbacha.
• 1339 – Szwajcarzy pokonali feudałów habsburskich w bitwie pod Laupen.
• 1479 – W Ołomuńcu król Czech Władysław II Jagiellończyk i król Węgier Maciej Korwin podpisali traktat pokojowy kończący czeską wojnę sukcesyjną, na mocy którego Maciej Korwin uznał koronę czeską Władysława Jagiellończyka, ale w zamian dożywotnio zatrzymał Morawy, Śląsk i Łużyce, z prawem ich odkupienia przez Władysława po śmierci króla Węgier.
• 1531 – Papież Klemens VII erygował diecezję Caracas.
• 1582 – W japońskim Kioto miał miejsce incydent w świątyni Honnō-ji.
• 1621 – Po zdławieniu antyhabsburskiego powstania stracono w Pradze 27 przedstawicieli husyckiej szlachty czeskiej, a ich głowy zatknięto na wieżach Mostu Karola.
• 1650 – Kampania Cromwella w Irlandii: zwycięstwo wojsk Parlamentu w bitwie pod Scarrifholis.
• 1655 – VI wojna wenecko-turecka: zwycięstwo floty weneckiej w bitwie w Cieśninie Dardanelskiej.
• 1666 – Po przebudowie ze statku handlowego do służby w Royal Navy weszła fregata HMS „Constant Warwick”.
• 1718 – Podpisano traktat pokojowy w Požarevacu kończący VIII wojnę wenecko-turecką.
• 1767 – Brytyjski żeglarz Samuel Wallis odkrył Tahiti.
• 1788 – New Hampshire jako 9. stan dołączyło do Unii.
• 1798 – Rewolucja irlandzka: zwycięstwo Brytyjczyków w bitwie pod Vinegar Hill.
• 1807 – Car Rosji Aleksander I Romanow podpisał w Taurogach zawieszenie broni, które poprzedziło traktat pokojowy z Napoleonem Bonaparte z Tylży.
• 1813 – Wojna na Półwyspie Iberyjskim: klęska wojsk napoleońskich w bitwie pod Vitorią.
• 1824 – Grecka wojna o niepodległość: wojska tureckie wylądowały na wyspie Psara i dokonały rzezi 15 tys. Greków.
• 1834 – Amerykanin Cyrus McCormick uzyskał patent na żniwiarkę.
• 1846 – Odbyła się koronacja papieża Piusa IX.
• 1851 – W Londynie została rozegrana tzw. nieśmiertelna partia szachów między Adolfem Anderssenem a Lionelem Kieseritzkym.
• 1860 – Opublikowano po raz pierwszy piosenkę nieustalonego autorstwa I Wish I Was in Dixie’s Land, która w czasie wojny secesyjnej stała się hymnem Skonfederowanych Stanów Ameryki.
• 1867 – Klęska francuskiej interwencji w Meksyku; zwycięstwo republikanów Benito Juáreza i upadek Cesarstwa Meksykańskiego.
• 1868 – Prapremiera opery Śpiewacy norymberscy Richarda Wagnera.
• 1893 – Przyszły wielki książę Luksemburga Wilhelm IV ożenił się z Marią Anną Portugalską.
• 1895 – W północnych Niemczech otwarto Kanał Kiloński.
• 1898:
  • 34 osoby stojące na brzegu utonęły w wyniku fali powstałej w czasie wodowania brytyjskiego pancernika „Albion” w stoczni w Blackwall.
  • Wyspa Guam stała się terytorium USA.
• 1900:
  • Na ulice Brna wyjechały pierwsze tramwaje elektryczne, zastępując tramwaje parowe.
  • Z Petersburga wypłynął żaglowiec „Zaria” pod dowództwem kapitana Nikołaja Kołomiejcewa z wyprawą polarną na morza Oceanu Arktycznego.
• 1903 – Powstał Związek Niemieckich Architektów (BDA).
• 1906 – Niemiecki astronom Max Wolf odkrył planetoidę (601) Nerthus.
• 1913 – Carl Theodor Zahle został po raz drugi premierem Danii.
• 1918 – Aleksandyr Malinow został po raz drugi premierem Bułgarii.
• 1919:
  • Gustav Bauer został kanclerzem Niemiec.
  • Na rozkaz swojego dowódcy admirała Ludwiga von Reutera oficerowie i marynarze niemieckiej Hochseeflotte dokonali samozatopienia okrętów internowanych na kotwicowisku w Scapa Flow przez zwycięskie państwa Ententy.
• 1920:
  • Konstantin Fehrenbach został kanclerzem Niemiec.
  • Otto Bahr Halvorsen został premierem Norwegii.
• 1921 – Założono kostarykański klub piłkarski CS Herediano.
• 1927 – Ion I.C. Brătianu został po raz piąty premierem Rumunii.
• 1929 – W Meksyku dzięki mediacji amerykańskiego ambasadora zawarto porozumienie kończące powstanie Cristero.
• 1931 – Brytyjska wyprawa dokonała pierwszego wejścia na wierzchołek góry Kamet (7756 m n.p.m.) w Himalajach.
• 1936 – Odbył się pierwszy wyścig samochodowy o Grand Prix Węgier.
• 1937 – Rozpoczął się wielkoszlemowy turniej tenisowy Wimbledon 1937, po raz pierwszy transmitowany przez telewizję.
• 1939 – II wojna chińsko-japońska: rozpoczęła się bitwa o Shantou.
• 1940:
  • Johannes Vares został premierem marionetkowego rządu okupowanej przez ZSRR Estonii.
  • Kampania francuska: rozpoczęła się włoska inwazja na Francję.
  • W Riverside w Kalifornii przyszły wiceprezydent i prezydent USA Richard Nixon poślubił Thelmę Ryan.
• 1941 – Rozpoczęto wprowadzanie na uzbrojenie Armii Czerwonej wyrzutni rakietowych Katiusza.
• 1942:
  • II wojna światowa w Afryce: wojska niemieckie zdobyły Tobruk.
  • Powstał Komitet Narodowy Amerykanów Polskiego Pochodzenia (KNAPP).
  • W kibucu Tirat Cewi (obecnie Izrael) zmierzono najwyższą temperaturę na kontynencie azjatyckim (+53,9 °C).
  • Wojna na Pacyfiku: japoński okręt podwodny I-25 przeprowadził nieudane bombardowanie Fortu Stevensa w stanie Oregon.
• 1943:
  • Heinrich Himmler wydał rozkaz likwidacji wszystkich gett żydowskich na terenie Komisariatu Rzeszy Wschód.
  • W Caluire-et-Cuire koło Lyonu został aresztowany przez niemieckie SiPo-SD Jean Moulin, jeden z najważniejszych bojowników francuskiego ruchu oporu.
• 1945:
  • W Moskwie zakończył się pokazowy proces przywódców Polskiego Państwa Podziemnego (tzw. „proces szesnastu”).
  • Wojna na Pacyfiku: wojska amerykańskie zdobyły Okinawę.
• 1948:
  • Na pierwszym komputerze opartym na architekturze von Neumanna, Manchester Small-Scale Experimental Machine, uruchomiono pierwszy zapisany w pamięci program komputerowy.
  • Przedsiębiorstwo Columbia Records zaprezentowało w Atlantic City pierwszą płytę długogrającą o 33⅓ obrotach na minutę.
  • W zachodnich strefach okupacyjnych wprowadzono do obiegu markę niemiecką.
• 1950 – Na Dominikanie zakazano działalności Świadków Jehowy.
• 1957 – W jednym z hoteli na Manhattanie został aresztowany przez FBI radziecki agent William Fisher (ps. Mark, nazwiska operacyjne: Robert Callan, Emil Robert Goldfus i Rudolf Abel).
• 1960:
  • Reprezentant RFN Armin Hary ustanowił w Zurychu rekord świata w biegu na 100 m (10,0 s).
  • Wycofano ze służby bombowce strategiczne Boeing B-29 Superfortress.
• 1961 – Prezydent John F. Kennedy uruchomił zdalnie z Białego Domu pierwszy w USA zakład odsalania wody morskiej we Freeport w Teksasie.
• 1963:
  • Francja wycofała swą marynarkę wojenną spod dowództwa NATO.
  • Kardynał Giovanni Battista Montini został wybrany na papieża i przyjął imię Paweł VI.
• 1966 – Premiera amerykańskiego dramatu filmowego Kto się boi Virginii Woolf? w reżyserii Mike’a Nicholsa.
• 1966 – W Sydney po wiecu przedwyborczym 19-letni student Peter Kocan strzelił z obrzyna w kierunku siedzącego w samochodzie lidera opozycji Arthura Calwella, który został lekko zraniony odłamkami szkła.
• 1970:
  • Papież Paweł VI kanonizował Deodatusa z Ruticinio, Stefana da Cuneo, Piotra z Narbony i Mikołaja Tavelicia.
  • W rozegranym na Estadio Azteca w mieście Meksyk meczu finałowym IX Mistrzostw Świata w Piłce Nożnej Brazylia pokonała Włochy 4:1.
• 1971 – Podczas przekopywania kurhanu scytyjskiego z IV wieku p.n.e. koło wsi Nowoiwaniwka i Pawłopilla w pobliżu Pokrowa na Ukrainie natrafiono na grobowiec rodziny królewskiej z wieloma zabytkami i kosztownościami, z których najcenniejszy jest złoty ażurowy pektorał.
• 1972 – Pilotowany przez Jeana Bouleta francuski śmigłowiec Aérospatiale SA 315B Lama ustanowił rekord wysokości lotu tego typu maszyn (12 442 m). Podczas próby doszło do awarii silnika po której pilot zdołał wylądować awaryjnie dzięki autorotacji.
• 1973:
  • Takieddine as-Sulh został premierem Libanu.
  • Wszedł w życie układ między NRD a RFN.
• 1974 – W stoczni Cammell Laird w Birkenhead zwodowano brytyjski niszczyciel rakietowy HMS „Coventry”, zatopiony przez argentyńskie lotnictwo w czasie wojny o Falklandy-Malwiny w 1982 roku.
• 1977:
  • Bülent Ecevit został po raz drugi premierem Turcji.
  • Premiera musicalu filmowego New York, New York w reżyserii Martina Scorsese.
• 1978 – Podczas XI Mistrzostw Świata w Piłce Nożnej w Argentynie Polska przegrała w Mendozie z Brazylią 1:3 i odpadła z turnieju.
• 1982:
  • 17 spośród 111 osób na pokładzie zginęło w katastrofie lecącego z Kuala Lumpur Boeinga 707 linii Air India, do której doszło podczas podchodzenia do lądowania na lotnisku w Mumbaju.
  • John Hinckley Jr. został uznany za niepoczytalnego i tym samym uwolniony od zarzutu próby zamachu na prezydenta USA Ronalda Reagana i w związku z tym skierowany na przymusowe leczenie psychiatryczne.
  • W Paryżu odbyły się pierwsze obchody Święta Muzyki.
• 1986 – W czasie wspinaczki na K2 w Karakorum zginęli amerykańscy himalaiści John Smolich i Alan Pennington. Z powodu złych warunków pogodowych do 10 sierpnia zginęło na tej górze jeszcze 11 wspinaczy.
• 1988 – Premiera komedii kryminalnej Kto wrobił królika Rogera? w reżyserii Roberta Zemeckisa.
• 1990:
  • Około 40 tys. osób zginęło w trzęsieniu ziemi w prowincji Gilan w Iranie.
  • Parlamenty RFN i NRD uznały nienaruszalność zachodniej granicy Polski.
  • W Budapeszcie uruchomiono drugą (po słoweńskiej w Lublanie) giełdę papierów wartościowych w krajach postkomunistycznych.
• 1991 – Saparmyrat Nyýazow został pierwszym prezydentem Turkmenistanu.
• 1993 – Rozpoczęła się misja STS-57 wahadłowca Endeavour.
• 1998 – Japończyk Takahiro Sunada ustanowił w Yubetsu rekord świata w biegu na 100 km (6:13.33 s).
• 2001:
  • Australijski pociąg towarowy kompanii BHP Iron Ore ustanowił rekord długości składu (7353 m).
  • Całkowite zaćmienie Słońca widoczne na Atlantyku, w południowej Afryce i na Oceanie Indyjskim.
  • Zakończono produkcję modelu Škoda Felicia.
• 2003 – W Berlinie odbył się pożegnalny koncert niemieckiego duetu Modern Talking.
• 2004 – Amerykański SpaceShipOne jako pierwszy prywatny załogowy samolot kosmiczny odbył lot w kosmos.
• 2005:
  • Międzynarodowa Unia Astronomiczna nadała dwóm nowo odkrytym księżycom Plutona nazwy Nix i Hydra.
  • Z powodu awarii rosyjskiej rakiety nośnej nie powiodła się próba wystrzelenia pojazdu kosmicznego Cosmos 1, pierwszego napędzanego przez żagiel słoneczny.
• 2009 – Weszła w życie poszerzona autonomia Grenlandii, przyznająca władzom lokalnym m.in. kontrolę nad policją, sądownictwem i bogactwami naturalnymi.
• 2010 – W katastrofie kolejowej w Yanga w Kongo zginęło 76 osób, a 745 zostało rannych.
• 2011 – Pedro Passos Coelho został premierem Portugalii.
• 2014 – Ubiegający się o reelekcję Muhammad uld Abd al-Aziz wygrał w I turze wybory prezydenckie w Mauretanii.
• 2016 – W rozegranym na Stade Vélodrome w Marsylii swym trzecim meczu grupowym podczas XV Mistrzostw Europy w Piłce Nożnej Polska pokonała Ukrainę 1:0 i awansowała do ⅛ finału.
• 2017 – Król Arabii Saudyjskiej Salman ibn Abd al-Aziz Al Su’ud wydał dekret na mocy którego jego syn książę Muhammad ibn Salman ibn Abd al-Aziz Al Su’ud został ogłoszony następcą tronu i pierwszym wicepremierem, zastępując dotychczasowego następcę tronu księcia Muhammada ibn Najif ibn Abd al-Aziza.
• 2021 – Robinah Nabbanja, jako pierwsza kobieta, objęła urząd premiera Ugandy.

Urodzili się

Zmarli

Przypisy