30 czerwca

Święta

Wydarzenia w Polsce

Wydarzenia na świecie

•   296 – Marcelin I został papieżem.
•   763 – Zwycięstwo wojsk bizantyńskich nad bułgarskimi w bitwie pod Anchialos.
• 1377 – Rozpoczęto budowę katedry w niemieckim Ulm.
• 1409 – Zwycięstwo wojsk sycylijskich pod wodzą króla Marcina I Młodszego nad siłami Arborei Wilhelma III z Narbonne w bitwie pod Sanluri.
• 1422 – Zwycięstwo wojsk księstwa Mediolanu nad siłami kantonów szwajcarskich w bitwie pod Arbedo.
• 1462 – Wojna badeńsko-palatynacka: zwycięstwo wojsk palatynackich w bitwie pod Seckenheim.
• 1504 – Należące od 1369 roku do Bawarii miasto Kitzbühel zostało ponownie przyłączone do Tyrolu.
• 1520 – Podbój Meksyku przez Hiszpanów: około 450-600 Hiszpanów pod dowództwem Hernána Cortésa i ponad 1000 sprzymierzonych z nimi Indian poległo lub zaginęło podczas wycofywania się z azteckiej stolicy Tenochtitlán w czasie tzw. „Tragicznej Nocy” z 30 czerwca na 1 lipca.
• 1521:
  • Wojny włoskie: zwycięstwo wojsk hiszpańskich nad francusko-nawaryjskimi w bitwie pod Noáin.
  • (lub 29 czerwca) Wołoski żupan Neacșu Lupu z Długopola (obecnie Câmpulung) napisał list do starosty braszowskiego Johannesa Benkera, ostrzegając go przed postępami wojsk osmańskich. Jest to najstarszy zachowany do dzisiaj zabytek piśmiennictwa rumuńskiego.
• 1559 – Król Francji Henryk II Walezjusz został podczas turnieju rycerskiego trafiony ułamaną lancą przeciwnika w oko, w wyniku czego zmarł 10 lipca.
• 1605 – I dymitriada: Dymitr Samozwaniec I wkroczył triumfalnie do Moskwy.
• 1643:
  • Molier i Magdalena Béjart założyli w Paryżu Illustre Théâtre.
  • Wojna domowa w Anglii: zwycięstwo Rojalistów nad wojskami Parlamentu w bitwie pod Adwalton Moor.
• 1692 – Wojna Francji z Ligą Augsburską: honorowa kapitulacja holenderskiej załogi twierdzy Namur przed wojskami francuskimi.
• 1758 – Wojna siedmioletnia: zwycięstwo wojsk austriackich nad pruskimi w bitwie pod Domstadtl.
• 1764 – We Francji doszło do pierwszego ze 104 śmiertelnych ataków na ludzi tzw. bestii z Gévaudan.
• 1793 – Zainaugurował działalność Teatr Narodowy Świętego Karola w Lizbonie.
• 1794 – W Paryżu została zgilotynowana polska księżna Rozalia Lubomirska.
• 1797 – Insurekcja Deniski: klęska powstańców w bitwie pod Dobronowicami na austriackiej wówczas Bukowinie.
• 1798 – Rewolucja irlandzka: zwycięstwo powstańców irlandzkich nad wojskiem brytyjskim w bitwie pod Ballyellis.
• 1805 – Utworzono Terytorium Michigan.
• 1846 – John Russell został premierem Wielkiej Brytanii.
• 1859 – Francuski linoskoczek Charles Blondin po raz pierwszy przeszedł nad wodospadem Niagara.
• 1864 – Na skutek nacisków ze strony ówczesnych obrońców przyrody, prezydent Abraham Lincoln podpisał ustawę zapewniającą stanową ochronę Dolinie Yosemite w Kalifornii i lasom gigantycznych sekwoi, położonym na południe od niej.
• 1882 – W Waszyngtonie został powieszony Charles J. Guiteau, zabójca prezydenta USA Jamesa Garfielda.
• 1893 – W kopalni Jägersfontein w dzisiejszej RPA znaleziono diament Excelsior o masie 995,2 karata.
• 1894 – Otwarto Tower Bridge w Londynie.
• 1900 – W wyniku pożaru w porcie w Hoboken w amerykańskim stanie New Jersey zginęło 326 osób, a ok. 250 odniosło obrażenia. Doszczętnie spłonęły 3 statki pasażerskie i 18 mniejszych jednostek.
• 1905:
  • Albert Einstein opublikował na łamach „Annalen der Physik” artykuł Zur Elektrodynamik bewegter Körper, będący podstawą szczególnej teorii względności.
  • W wyniku przejścia tajfunu nad atolem Knox w archipelagu Wysp Marshalla zginęli prawie wszyscy jego mieszkańcy (60-70 osób). Od tego czasu pozostaje on niezamieszkany.

• 1908 – Na Syberii doszło do katastrofy tunguskiej.
• 1911:
  • Król Hiszpanii Alfons XIII Burbon wydał dekret o sformowaniu w Afryce Północnej jednostek wojskowych Regulares, składających się z miejscowej ludności i hiszpańskich oficerów.
  • Przyjęto flagę i herb Portugalii.
• 1912 – 28 osób zginęło w najbardziej śmiercionośnym w historii Kanady ataku tornada w mieście Regina w prowincji Saskatchewan.
• 1916 – I wojna światowa: w Zatoce Fińskiej zatonął po wejściu na minę niemiecki okręt podwodny SM U-10 wraz z całą, 29-osobową załogą.
• 1921:
  • W Szwecji zniesiono karę śmierci za wszystkie przestępstwa popełnione w czasie pokoju.
  • Założono Południowoafrykański Bank Rezerw (SARB).
• 1922 – Sekretarz stanu USA Charles Evans Hughes i dominikański ambasador Francisco J. Peynado podpisali porozumienie o zakończeniu trwającej od 1916 roku amerykańskiej okupacji wojskowej Dominikany.
• 1924:
  • Barry Hertzog został premierem Związku Południowej Afryki.
  • Młodszy z synów prezydenta USA Calvina Coolidge'a, 16-letni Calvin junior, podczas gry w tenisa z bratem przed Białym Domem nabawił się (z powodu niezałożenia skarpetek) pęcherza na jednym z palców, co doprowadziło do powstania sepsy i jego śmierci 7 lipca.
• 1930:
  • Wielka Brytania i Irak zawarły na 25 lat nowy traktat sojuszniczy.
  • Zakończyła się trwająca od 1918 roku okupacja Nadrenii.
• 1934:
  • W III Rzeszy w czasie tzw. nocy długich noży ujęto i zamordowano 77 (nieoficjalnie ok. 400) przeciwników Adolfa Hitlera wewnątrz ruchu narodowosocjalistycznego.
  • Zwodowano niemiecki krążownik ciężki „Admiral Graf Spee“.
• 1937 – W Londynie uruchomiono pierwszy na świecie numer alarmowy.
• 1940:
  • Front zachodni: Niemcy zajęli brytyjskie Wyspy Normandzkie.
  • Powstała Służba Połowu i Dzikiej Przyrody Stanów Zjednoczonych (FWS).
• 1942:
  • Bitwa o Atlantyk: na zachód od Bermudów amerykańska łódź latająca zatopiła niemiecki okręt podwodny U-158, w wyniku czego zginęła cała, 54-osobowa załoga.
  • Front wschodni: skapitulował Sewastopol na Krymie.
• 1944:
  • Front zachodni: zwycięstwo wojsk amerykańskich w bitwie o Cherbourg (6-30 czerwca); wobec niemieckiego oporu zakończyła się brytyjska operacja „Epsom“ (26-30 czerwca), która miała na celu oskrzydlenie i zajęcie okupowanego przez Niemców miasta Caen.
  • We Włoskiej Republice Socjalnej powstały faszystowskie Czarne Brygady.
• 1945:
  • W Czechosłowacji została utworzona komunistyczna policja polityczna Státní bezpečnost (StB).
  • Zniesiono autonomię Krymu.
  • Została sformułowana architektura komputera von Neumanna.
• 1949 – Powstała północnokoreańska Partia Pracy Korei.
• 1951:
  • 50 osób zginęło w katastrofie samolotu Douglas DC-6 pod Denver w stanie Kolorado.
  • Premiera filmu Nieznajomi z pociągu w reżyserii Alfreda Hitchcocka.
• 1953 – Rozpoczęto seryjną produkcję Chevroleta Corvette.
• 1956 – 128 osób zginęło w zderzeniu należącego do United Airlines Douglasa DC-7 z samolotem Lockheed Constellation linii TWA nad Wielkim Kanionem Kolorado w Arizonie.
• 1958 – Zwycięstwem wojsk francusko-hiszpańskich nad marokańskimi zakończyła się wojna o Ifni.
• 1959 – 17 osób zginęło (w tym 11 uczniów), a 210 zostało rannych po upadku amerykańskiego samolotu myśliwsko-bombowego North American F-100 Super Sabre na budynek szkoły podstawowej na japońskiej wyspie Okinawa. Pilot przeżył dzięki katapultowaniu się.
• 1960:
  • Demokratyczna Republika Konga (jako Kongo Belgijskie) uzyskała niepodległość (od Belgii).
  • W West End Theatre w Londynie odbyła się premiera musicalu Oliver! z muzyką i librettem Lionela Barta.
• 1961 – Pisarz Ernest Hemingway powrócił ze szpitala psychiatrycznego do domu w Ketchum w Idaho, gdzie 2 lipca popełnił samobójstwo.
• 1962 – 84 osoby zginęły w katastrofie samolotu Tu-104A pod Krasnojarskiem.
• 1963:
  • 7 karabinierów zginęło w zorganizowanym przez mafię sycylijską zamachu bombowym na przedmieściach Palermo w czasie pierwszej wojny klanów.
  • Odbyła się (ostatnia w historii) koronacja papieska Pawła VI.
• 1964:
  • Ostatni żołnierze ONZ wycofali się z Konga.
  • Została przyjęta flaga Tanzanii.
• 1966 – Powstała National Organization for Women (NOW), największa amerykańska organizacja feministyczna.
• 1968:
  • Dokonano oblotu amerykańskiego samolotu transportowego Lockheed C-5 Galaxy.
  • Papież Paweł VI odczytał na placu św. Piotra Wyznanie wiary Ludu Bożego.
• 1972:
  • Po raz pierwszy doba została przedłużona o sekundę przestępną.
  • Ukazał się album School's Out amerykańskiej grupy Alice Cooper.
• 1973 – Całkowite zaćmienie Słońca widoczne nad Ameryką Południową, Atlantykiem i Afryką.
• 1974:
  • Podczas X Mistrzostw Świata w Piłce Nożnej w RFN Polska pokonała Jugosławię 2:1.
  • Partia Niepodległości wygrała wybory parlamentarne na Islandii.
• 1975:
  • Paul Biya został pierwszym premierem Kamerunu.
  • Rozpoczął nadawanie drugi program nowozelandzkiej telewizji publicznej TVNZ 2 (jako TV2).
• 1977 – Została rozwiązana Organizacja Paktu Azji Południowo-Wschodniej (SEATO).
• 1978 – Terroryści z OWP zdetonowali bombę podłożoną na targowisku w Jerozolimie. Zginęło 2 Izraelczyków, a 47 osób zostało rannych.
• 1980:
  • Rozpoczęła się 7. podróż apostolska Jana Pawła II do Brazylii.
  • Ukazał się album The Game brytyjskiej grupy Queen.
• 1983 – Krystyna Palmowska jako pierwsza kobieta weszła na szczyt ośmiotysięcznika Broad Peak w Karakorum.
• 1984 – John Turner został premierem Kanady.
• 1985:
  • Porywacze uwolnili na lotnisku w Bejrucie 39 amerykańskich zakładników z uprowadzonego 14 czerwca krótko po starcie z Aten Boeinga 727 linii TWA.
  • W stolicy Palau Kororze został zastrzelony przez nieznanego sprawcę urzędujący pierwszy prezydent kraju Haruo Remeliik.
• 1988 – Francuski arcybiskup Marcel Lefebvre wraz z biskupem Antônio de Castro Mayerem, bez zgody papieża wyświęcił 4 biskupów dla Bractwa Świętego Piusa X, na skutek czego został uznany za ekskomunikowanego.
• 1989 – Grupa oficerów pod przewodnictwem płk Umara al-Baszira dokonała przewrotu wojskowego w Sudanie, obalając prezydenta Ahmada al-Mirghaniego.
• 1992 – Fidel Ramos został prezydentem Filipin.
• 1993:
  • Czechy i Słowacja zostały członkami Rady Europy.
  • Premiera thrillera Firma w reżyserii Sydneya Pollacka.
• 1994 – Tomiichi Murayama został premierem Japonii.
• 1996:
  • Opozycyjna Koalicja Demokratyczna wygrała drugie wolne wybory do Wielkiego Churału Państwowego w Mongolii, odsuwając od władzy rządzącą od 1921 roku Partię Ludowo-Rewolucyjną.
  • W finale rozgrywanych w Anglii X Mistrzostw Europy w Piłce Nożnej Niemcy pokonały w Londynie, po tzw. złotym golu w dogrywce, Czechy 2:1.
• 1997 – Mesut Yılmaz został po raz trzeci premierem Turcji.
• 1998 – Joseph Estrada został prezydentem Filipin.
• 2000 – Ok. 550 osób zginęło w katastrofie indonezyjskiego promu pasażerskiego „Cahaya Bahari” u wybrzeży wyspy Celebes.
• 2001 – Wystrzelono amerykańską sondę kosmiczną WMAP, przeznaczoną do mierzenia temperatury promieniowania reliktowego.
• 2002 – W finale rozgrywanych w Japonii i Korei Południowej XVII Mistrzostw Świata w Piłce Nożnej Brazylia pokonała w Jokohamie Niemcy 2:0.
• 2005 – Hiszpański parlament przyjął ustawę legalizującą małżeństwa osób tej samej płci.
• 2007 – Doszło do nieudanego zamachu na port lotniczy w Glasgow.
• 2009:
  • 40 osób zginęło, a 136 zostało rannych w wyniku wybuchu samochodu-pułapki w irackim Kirkuku.
  • Po blisko 19 latach zakończyła się misja amerykańskiej sondy kosmicznej Ulysses, przeznaczonej do badania rejonów biegunowych Słońca.
  • W katastrofie jemeńskiego Airbusa A310 u wybrzeży Komorów zginęły 152 osoby, ocalała jedna.
• 2010:
  • Benigno Aquino III został prezydentem Filipin.
  • Christian Wulff został wybrany przez Zgromadzenie Federalne na urząd prezydenta Niemiec.
• 2012 – Muhammad Mursi został prezydentem Egiptu.
• 2013 – We wsi Wradijiwka w obwodzie mikołajowskim na Ukrainie rozpoczęły się protesty mieszkańców po dokonanym przez dwóch miejscowych milicjantów i taksówkarza zbiorowym gwałcie na 29-letniej mieszkankce wsi i usiłowaniu jej zabójstwa.
• 2015 – W katastrofie indonezyjskiego wojskowego samolotu transportowego Lockheed C-130 Hercules w Medan na Sumatrze zginęły 143 osoby, w tym 22 na ziemi.
• 2016:
  • Rodrigo Duterte został prezydentem Filipin.
  • W rozegranym na Stade Vélodrome w Marsylii ćwierćfinale XV Mistrzostw Europy w Piłce Nożnej Polska przegrała (po remisie 1:1 w regulaminowym czasie i po dogrywce) w rzutach karnych z Portugalią 3:5.
• 2017 – W Niemczech zalegalizowano małżeństwa osób tej samej płci.
• 2019 – W Koreańskiej Strefie Zdemiliartyzowanej doszło do drugiego spotkania między prezydentem USA Donaldem Trumpem i przywódcą Korei Północnej Kim Dzong Unem.
• 2021 – Ajman Bin Abd ar-Rahman został premierem Algierii.
• 2022:
  • Ferdinand Marcos Jr. został prezydentem Filipin.
  • Inwazja Rosji na Ukrainę: rosyjskie ministerstwo obrony ogłosiło, że wycofało wojska z Wyspy Wężowej na Morzu Czarnym w „geście dobrej woli” po zrealizowaniu celów wojskowych.
  • Założono Park Narodowy Ansenuza w Argentynie.

Urodzili się

Zmarli

Przypisy