26 czerwca

Święta

Wydarzenia w Polsce

Wydarzenia na świecie

•       4 – Pierwszy cesarz rzymski Oktawian August adoptował Tyberiusza i uznał go za następcę tronu.
•   221 – Cesarz rzymski Heliogabal adoptował swego kuzyna Aleksandra Sewera i uznał go za następcę tronu.
•   363 – Cesarz rzymski Julian Apostata zginął podczas wyprawy wojennej w walce z Persami.
•   684 – Benedykt II został papieżem.
• 1147 – Flota Obodrzyców pod wodzą Niklota zdobyła Lubekę
• 1243 – Mongołowie pod wodzą Bajdżu zadali druzgocącą klęskę armii sułtana Rum Kaj Chusrau II w bitwie pod Köse Dağ.
• 1284 – Według legendy szczurołap z Hameln, po odmówieniu mu zapłaty, wywabił z tego niemieckiego miasteczka wszystkie dzieci.
• 1402 – Zwycięstwo wojsk mediolańskich nad bolońskimi w bitwie pod Casalecchio.
• 1404 – Wielki książę litewski Witold Kiejstutowicz zajął Smoleńsk, mianował w nim swojego namiestnika i obsadził polską załogą.
• 1409 – Aleksander V został antypapieżem obediencji pizańskiej.
• 1472 – Rozpoczął działalność pierwszy bawarski uniwersytet w Ingolstadt.
• 1483 – Ryszard III York został królem Anglii.
• 1492 – Na rozkaz króla Francji Karola VIII Walezjusza wyprawa pod wodzą Antoine’a de Ville dokonała pierwszego wejścia na Mont Aiguille w Prealpach Delfinackich.
• 1522 – Turcy rozpoczęli oblężenie należącej do joannitów wyspy Rodos.
• 1529 – Zakończyła się I wojna kappelska między protestanckimi a katolickimi miastami Szwajcarii.
• 1539 – Wojska Szefa Szaha Suriego pokonały w bitwie pod Ćausą siły władcy Wielkich Mogołów Humajuna.
• 1541 – W pałacu gubernatora w Limie został zamordowany hiszpański konkwistador Francisco Pizarro.
• 1573 – Wojny religijne hugenockie: zakończyło się nieudane oblężenie La Rochelle przez wojska katolickie.
• 1612 – Maciej Habsburg został koronowany na cesarza rzymsko-niemieckiego.
• 1630 – Wojna trzydziestoletnia: w Peenemünde u ujścia rzeki Piany wylądowały wojska szwedzkie pod wodzą króla Gustawa II Adolfa.
• 1667 – Odbyła się koronacja papieska Klemensa IX.
• 1673 – Wojna Francji z koalicją hiszpańsko-austriacko-lotaryńską: wojska francuskie pod wodzą Sébastiena Vaubana zdobyły po oblężeniu Maastricht.
• 1656 – VI wojna wenecko-turecka: zwycięstwo floty weneckiej w bitwie pod Hellespontem (26–27 czerwca).
• 1673 – Wojna Francji z koalicją hiszpańsko-austriacko-lotaryńską: kapitulacja garnizonu holendersko-hiszpańskiego w Maastricht.
• 1759 – Wojna siedmioletnia: wojska brytyjskie zdobyły i splądrowały wyspę Île d’Orléans leżącą w estuarium Rzeki Świętego Wawrzyńca na południowym wschodzie Quebecu.
• 1794 – I koalicja antyfrancuska: zwycięstwo wojsk francuskich nad austriackimi w II bitwie pod Fleurus.
• 1803 – Szwecja zwróciła warunkowo Meklemburgii zajmowany przez nią od 1648 roku Wismar w zamian za 1,258 mln dalerów.
• 1826 – Została zlikwidowana istniejąca od 1440 roku mikroskopijna republika Cospaia o powierzchni ok. 500 m², obecnie część miasta San Giustino w środkowych Włoszech.
• 1830 – Wilhelm IV został królem Wielkiej Brytanii i Hanoweru.
• 1843 – Wszedł w życie traktat nankiński kończący I wojnę opiumową między Wielką Brytanią a Chinami. Na jego mocy m.in. Hongkong przeszedł „po wsze czasy” pod panowanie brytyjskie.
• 1844 – W Nowym Jorku owdowiały urzędujący prezydent USA John Tyler ożenił się po raz drugi z Julią Gardiner.
• 1847 – Uruchomiono pierwszą linię kolejową w Danii (Kopenhaga-Roskilde).
• 1848 – W Paryżu zostało zdławione powstanie czerwcowe.
• 1857 – Królowa Wiktoria wręczyła pierwsze Krzyże Wiktorii 66 weteranom wojny krymskiej.
• 1862 – Wojna secesyjna: taktyczne zwycięstwo wojsk Unii w bitwie nad Beaver Dam Creek.
• 1866 – Wojna prusko-austriacka: zwycięstwo wojsk pruskich w bitwie pod Podolem.
• 1870 – W Monachium odbyła się prapremiera opery Walkiria Richarda Wagnera.
• 1877 – X wojna rosyjsko-turecka: zwycięstwo wojsk rosyjskich w bitwie pod Swisztowem.
• 1891 – Powstała najstarsza argentyńska partia polityczna Radykalna Unia Obywatelska (UCR).
• 1902 – Luigi Carnera i Max Wolf odkryli planetoidę (488) Kreusa.
• 1904 – Założono szwedzki klub piłkarski IF Elfsborg.
• 1906 – Na torze w Le Mans odbył się pierwszy wyścig samochodowy o Grand Prix Francji.
• 1907:
  • Brytyjski transatlantyk „Majestic” wypłynął z Southampton w swój dziewiczy rejs do Nowego Jorku.
  • W Tbilisi Józef Stalin przeprowadził wraz z innymi gruzińskimi bolszewikami napad na transport pieniędzy z jednego z lokalnych banków.
• 1910 – António Teixeira de Sousa został premierem Portugalii.
• 1913 – Założono miasto Avalon w Kalifornii.
• 1916 – Uruchomiono komunikację tramwajową w Archangielsku na północy Rosji.
• 1918 – I wojna światowa: w Cieśninie Kaletańskiej zatonął po wejściu na minę niemiecki okręg podwodny SM UC-11, w wyniku czego zginęło 19 spośród 20 członków załogi.
• 1919 – Ukazało się pierwsze wydanie dziennika „New York Daily News”.
• 1920 – António Maria da Silva został premierem Portugalii.
• 1924 – Amerykańskie wojska opuściły po 8 latach okupacji Dominikanę.
• 1930 – W Moskwie rozpoczął się XVI zjazd WKP(b).
• 1935 – W III Rzeszy wydano zarządzenie o obowiązkowej sześciomiesięcznej pracy na rzecz państwa przez mężczyzn w wieku 18–25 lat. Obowiązek miał być wypełniony poprzez pracę w Reichsarbeitsdienst.
• 1936:
  • Ewald Rohlfs odbył pierwszy w historii swobodny lot helikopterem (Focke-Wulf Fw 61).
  • Nikaragua wystąpiła z Ligi Narodów.
• 1940:
  • W ZSRR zniesiono kalendarz radziecki.
  • ZSRR wystosował ultimatum wobec Rumunii z żądaniem oddania Besarabii i północnej Bukowiny.
• 1941:
  • Po zajęciu miasta Szawle na Litwie Niemcy rozstrzelali około tysiąca miejscowych Żydów.
  • W obozie dla polskich jeńców i uchodźców wojennych w Prawieniszkach na Litwie NKWD dokonało masakry 477 osób.
  • W wyniku trzęsienia ziemi o magnitudzie 7,7-8,1 z epicentrum na Andamanach w Zatoce Bengalskiej i wywołanego przez nie tsunami zginęło ok. 8 tys. osób.
  • Zakończył się tzw. „marsz śmierci“ trasą Mińsk-Czerwień, w trakcie którego NKWD zamordowało od 5 tys. do 7 tys. polskich, białoruskuch i litewskich więźniów ewakuowanych po ataku Niemiec na ZSRR. Do Czerwienia dotarło ok. 2 tys., z czego na przedmieściach rozstrzelano kilkaset osób.
• 1942 – Dokonano oblotu amerykańskiego pokładowego samolotu myśliwsko-bombowego Grumman F6F Hellcat.
• 1944:
  • Kampania włoska: ponad 100 osób zginęło, a 60 zostało rannych w wyniku brytyjskiego nalotu bombowego na San Marino.
  • Wojna na Pacyfiku: japoński statek „Harugiku Maru”, przewożący około 1200 alianckich jeńców wojennych, został zatopiony w Cieśninie Malakka przez brytyjski okręt podwodny HMS „Truculent”, w wyniku czego zginęło ok. 180 osób.
• 1945:
  • Powstała wschodnioniemiecka Unia Chrześcijańsko-Demokratyczna (CDU).
  • W San Francisco podpisano Kartę Narodów Zjednoczonych.
• 1948:
  • Dwa dni po wprowadzeniu radzieckiej lądowej blokady Berlina uruchomiono amerykański most powietrzny.
  • Reprezentacja Polski w piłce nożnej poniosła najwyższą porażkę w swej historii, przegrywając 0:8 z Danią w Kopenhadze. W meczu tym swój jedyny reprezentacyjny występ zaliczył Kazimierz Górski.
• 1950:
  • Gen. Hadż Ali Razmara został premierem Iranu.
  • W katastrofie należącego do linii Australian National Airways samolotu Douglas DC-4 koło Yorku w Australii Zachodniej zginęło wszystkich 29 osób na pokładzie.
  • Zwycięstwo wojsk północnokoreańskich w bitwie pod Korangp’o, jednym z pierwszych starć w czasie wojny koreańskiej.
• 1953 – Został aresztowany Ławrientij Beria.
• 1954 – Uruchomiono pierwszą na świecie elektrownię jądrową w Obninsku.
• 1959:
  • Krótko po starcie z Mediolanu rozbił się mający lecieć do Paryża Lockheed 1649A należący do amerykańskich linii TWA, w wyniku czego zginęło wszystkich 68 osób na pokładzie.
  • Otwarto Drogę Wodną Świętego Wawrzyńca w Kanadzie i USA.
• 1960 – Madagaskar uzyskał niepodległość (od Francji).
• 1962 – Założono hiszpański klub piłkarski SD Compostela.
• 1963:
  • Lewi Eszkol został premierem Izraela.
  • Prezydent USA John F. Kennedy, podczas przemówienia wygłoszonego w Berlinie Zachodnim z okazji 15. rocznicy uruchomienia amerykańskiego mostu powietrznego, wypowiedział słynne słowa: Ich bin ein Berliner (Jestem berlińczykiem).
• 1966 – Otwarto ogród zoologiczny w norweskim Kristiansand.
• 1968 – W Czechosłowacji zniesiono cenzurę.
• 1973 – 9 osób zginęło w wyniku eksplozji rakiety Kosmos 11K65M na radzieckim kosmodromie w Plesiecku.
• 1974 – Podczas piłkarskich Mistrzostw Świata w RFN Polska pokonała na Neckarstadion w Stuttgarcie Szwecję 1:0.
• 1975:
  • Premier Indira Gandhi wprowadziła stan wyjątkowy w Indiach.
  • W incydencie zbrojnym w Oglala w rezerwacie Pine Ridge zginęło dwóch agentów FBI i Indianin z Ruchu Indian Amerykańskich (AIM).
• 1976 – Otwarto wieżę telewizyjną w Toronto.
• 1977 – W Indianapolis odbył się ostatni koncert Elvisa Presleya.
• 1979 – Premiera brytyjskiego filmu sensacyjnego Moonraker w reżyserii Lewisa Gilberta.
• 1980 – Prezydent Syrii Hafiz al-Asad został lekko ranny w zamachu zorganizowanym przez Braci Muzułmańskich.
• 1981:
  • Na konferencji Organizacja Jedności Afrykańskiej w Nairobi uchwalono Afrykańską Kartę Praw Człowieka i Ludów.
  • W więzieniu w Lipsku wykonano ostatni w historii NRD i Niemiec wyrok śmierci na skazanym za planowanie zdrady pułkowniku Stasi Wernerze Teske.
• 1982 – W Genewie USA i ZSRR rozpoczęły rokowania rozbrojeniowe START I.
• 1986 – Na pokładzie samolotu izraelskich linii lotniczych El Al krótko przed odlotem z Madrytu wybuchła bomba umieszczona w bagażu. Rannych zostało 12 osób.
• 1987 – 50 osób zginęło w katastrofie samolotu Hawker Siddeley 748 na Filipinach.
• 1988 – 3 osoby zginęły, a 50 zostało rannych w katastrofie Airbusa A320 podczas pokazów lotniczych w Habsheim we Francji.
• 1990:
  • Lider Afrykańskiego Kongresu Narodowego Nelson Mandela wygłosił przemówienie na wspólnej sesji obu izb Kongresu USA.
  • W zakładach w Kujbyszewie (obecnie Samara) zakończono montaż polskiego samolotu Tu-154M nr boczny 101, który uległ katastrofie w Smoleńsku.
• 1992 – W finale rozgrywanych w Szwecji piłkarskich Mistrzostw Europy Dania pokonała na stadionie Ullevi w Göteborgu Niemcy 2:0.
• 1993 – We francuskiej Tuluzie oddano do użytku pierwszą linię metra.
• 1994:
  • Odbyła się I tura wyborów prezydenckich na Ukrainie. Do II tury przeszli: urzędujący prezydent Łeonid Krawczuk i Łeonid Kuczma.
  • W stolicy Ugandy, Kampali, uzbrojony w karabinek wojskowy żołnierz zastrzelił 26 osób na weselu i ranił 13 innych, po czym został zlinczowany przez ojca jednej z ofiar.
• 1995 – W stolicy Etiopii Addis Abebie doszło do nieudanego zamachu na prezydenta Egiptu Husniego Mubaraka.
• 1996 – Gulbuddin Hekmatjar po raz drugi został premierem Afganistanu.
• 1997:
  • Bertie Ahern został premierem Irlandii.
  • Ukazała się powieść fantasy Harry Potter i Kamień Filozoficzny brytyjskiej pisarki J.K. Rowling, pierwsza z siedmiotomowej serii książek o Harrym Potterze.
• 1999 – Otwarto Millennium Stadium w Cardiff.
• 2000:
  • Brytyjczyk Adrian Nicholas oddał udany skok ze spadochronem zbudowanym według projektu Leonarda da Vinci.
  • Papież Jan Paweł II ujawnił treść trzeciej tajemnicy fatimskiej.
• 2004:
  • Na Słowacji odkryto najdłuższą tatrzańską jaskinię Cień Księżyca.
  • Urzędujący prezydent Islandii Ólafur Ragnar Grímsson został wybrany na II kadencję.
• 2006 – Niemiecka lewicowa gazeta „Die Tageszeitung” opublikowała artykuł Młody polski kartofel. Dranie, które chcą rządzić światem, ukazujący w satyryczny sposób prezydenta Lecha Kaczyńskiego i jego brata Jarosława.
• 2007 – Benedykt XVI przywrócił tradycyjne zasady wyboru papieża, według których kandydat musi uzyskać ⅔ głosów.
• 2008 – Izba niższa hiszpańskich Kortezów Generalnych ratyfikowała Traktat lizboński.
• 2010 – Ahmed M. Mahamoud Silanyo wygrał wybory prezydenckie w nieuznawanym przez społeczność międzynarodową Somalilandzie.
• 2011 – Członkowie nigeryjskiej islamistycznej sekty bojówkarskiej Boko Haram przeprowadzili zamachy na 3 piwiarnie w Maiduguri, zabijając co najmniej 25 osób.
• 2012 – Linie lotnicze Air Finland ogłosiły upadłość.
• 2013 – Abd Allah ibn Nasir ibn Chalifa Al Sani został premierem Kataru.
• 2015:
  • W samobójczym zamachu bombowym na meczet w mieście Kuwejt zginęło 27 osób, a 227 zostało rannych.
  • W zamachu na plaży w tunezyjskim kurorcie Susa zginęło 39 osób (w tym napastnik), a 36 zostało rannych.
• 2016:
  • 17 żołnierzy kolumbijskich zginęło w katastrofie śmigłowca transportowego Mi-17 w górskim terenie prowincji Caldas w środkowej części kraju.
  • Na Krecie zakończył się Wielki i Święty Sobór Wszechprawosławny Kościoła Wschodniego.
  • Po 9 latach rozbudowy Kanału Panamskiego przepłynął przez niego chiński kontenerowiec „Cosco Shipping Panama”, tym samym dokonując jego otwarcia dla większych jednostek.
• 2022 – Hamza Abdi Barre został premierem Somalii.

Eksploracja kosmosu

Urodzili się

Zmarli

Przypisy