23 czerwca

Święta

Wydarzenia w Polsce

Wydarzenia na świecie

•   229 – Sun Quan ogłosił się cesarzem wschodniego Wu.
• 1101 – Krucjata 1101 roku: krzyżowcy zdobyli Ankarę i przekazali ją władzom bizantyńskim.
• 1180 – Wojna Gempei w Japonii: stoczono I bitwę nad rzeką Uji.
• 1197 – Władysław III Henryk został księciem Czech.
• 1266 – Zwycięstwo floty weneckiej nad genueńską w bitwie koło Trapani.
• 1305 – Hrabia Robert III Flandryjski podpisał we francuskiej niewoli traktat z Athis-sur-Ogne, na mocy którego w zamian za ustępstwa terytorialne odzyskał wolność.
• 1314 – I wojna o niepodległość Szkocji: rozpoczęła się bitwa pod Bannockburn.
• 1553 – W Wiedniu zawarto układ małżeński między królem Polski i wielkim księciem litewskim Zygmuntem II Augustem a jego trzecią żoną Katarzyną Habsburżanką.
• 1565 – Korsarz i admirał floty osmańskiej Turgut zmarł w wyniku ran odniesionych w czasie wielkiego oblężenia Malty.
• 1585 – Wojna osiemdziesięcioletnia: zwycięstwo wojsk hiszpańskich nad holenderskimi w bitwie pod Amerongen.
• 1593 – Elektor Palatynatu Reńskiego Fryderyk IV poślubił Luizę Juliannę Orańską.
• 1601 – II wojna polsko-szwedzka: zwycięstwo wojsk polskich w bitwie pod Kokenhausen.
• 1606 – Podpisano traktat pokojowy w Wiedniu kończący antyhabsburskie powstanie Bocskaya na Węgrzech.
• 1611 – Jan Jerzy I Wettyn został księciem elektorem Saksonii.
• 1650 – Angielska wojna domowa: po podpisaniu 1 maja na wygnaniu traktatu w Bredzie król „de iure” Anglii i Szkocji Karol II Stuart wylądował w Szkocji i natychmiast ogłosił zniesienie anglikanizmu w tym kraju.
• 1661 – Portugalia przekazała Anglii Bombaj i Tanger jako posag poślubionej przez króla Karola II Stuarta księżniczki Katarzyny, siostry króla Alfonsa VI.
• 1724 – Imperium Osmańskie i Rosja zawarły w Konstantynopolu układ wyznaczający strefy ich wpływów.
• 1754 – Gian Giacomo Veneroso został dożą Genui.
• 1757 – Wojska brytyjskie rozbiły armię hinduską w bitwie pod Palasi
• 1758 – Wojna siedmioletnia: zwycięstwo wojsk hesko-hanowersko-brunszwickich nad francuskimi w bitwie pod Krefeld.
• 1760 – Wojna siedmioletnia: zwycięstwo wojsk austriackich nad pruskimi w bitwie pod Landeshut.
• 1780 – Amerykańska wojna o niepodległość: zwycięstwo wojsk amerykańskich nad brytyjskimi w bitwie pod Springfield.
• 1795 – I koalicja antyfrancuska: zwycięstwo floty brytyjskiej nad francuską w bitwie pod Groix; początek bitwy pod Quiberon.
• 1823 – Antonio José de Sucre został prezydentem Peru.
• 1868 – Amerykanin Christopher Sholes opatentował pierwszą zdatną do wykorzystania praktycznego maszynę do pisania.
• 1894 – W Paryżu powołano Międzynarodowy Komitet Olimpijski (MKOl).
• 1900 – Powstanie bokserów: część ogromnej biblioteki Akademii Hanlin w Pekinie została zniszczona przez pożar wzniecony przez powstańców, którzy usiłowali podpalić pobliską dzielnicę dyplomatyczną.
• 1903 – Niemiecki astronom Max Wolff odkrył planetoidę (512) Taurinensis.
• 1905 – Po raz pierwszy wzbił się w powietrze samolot Flyer III konstrukcji braci Wright.
• 1913 – II wojna bałkańska: zwycięstwo wojsk greckich nad bułgarskimi w bitwie nad jeziorem Dojran.
• 1914 – Rewolucja meksykańska: zwycięstwo rebeliantów w bitwie pod Zacatecas.
• 1915 – I wojna światowa: rozpoczęła się I bitwa nad Isonzo.
• 1917:
  • Ukraińska Centralna Rada wydała swój I Uniwersał, w którym proklamowano autonomię Ukrainy w ramach państwa rosyjskiego oraz utworzono rząd autonomiczny – Sekretariat Generalny.
  • W Cesarstwie Austriackim powstał rząd Ernsta Seidlera.
• 1918 – I wojna światowa: zwycięstwem wojsk alianckich zakończyła się bitwa nad Piawą.
• 1919:
  • Francesco Saverio Nitti został premierem Włoch.
  • Wojna estońsko-bolszewicka: wojska estońskie starły się z niemiecką Landwehrą pod Cēsis. Rocznica bitwy obchodzona jest w Estonii jako Dzień Zwycięstwa.
  • Zakończyły się trzydniowe, jedyne wybory parlamentarne w historii Demokratycznej Republice Armenii. Zwycięstwo odniosła Armeńska Federacja Rewolucyjna, która zdobyła 72 z 80 mandatów.
• 1924 – Dokonano oblotu niemieckiego samolotu pasażerskiego Focke-Wulf A 16.
• 1925:
  • Dokonano pierwszego wejścia na wierzchołek najwyższej góry Kanady Logan (5966 m) na terytorium Jukonu.
  • W ZSRR ustanowiono Nagrodę Leninowską.
• 1930 – W USA utworzono Federalną Komisję Energetyczną (FPC).
• 1937 – W ramach Hiszpańskiej Armii Ludowej utworzono 150. Brygadę Międzynarodową im. Jarosława Dąbrowskiego.
• 1939:
  • Francja i Turcja zawarły porozumienie o przyłączeniu do Turcji Państwa Hatay.
  • Węgierski parlament formalnie zatwierdził aneksję Zakarpacia.
• 1940:
  • Adolf Hitler przybył do zdobytego Paryża.
  • Na Morzu Czerwonym spłonął niszczyciel HMS „Khartoum”, w wyniku czego zginął jeden członek załogi, a trzech zostało rannych. Okręt został następnie uznany za nienadający się do remontu i skreślony z listy floty.
• 1941:
  • Dzień po napaści Niemiec na ZSRR decyzją Rady Komisarzy Ludowych i KC Wszechzwiązkowej Komunistycznej Partii (bolszewików) została utworzona Stawka Najwyższego Naczelnego Dowództwa na czele ludowym komisarzem obrony marszałkiem Siemionem Timoszenką.
  • Słowacja wypowiedziała wojnę ZSRR.
• 1942 – W pracującym nad stworzeniem niemieckiej bomby atomowej laboratorium w Lipsku doszło do pożaru i eksplozji eksperymentalnego reaktora jądrowego, w wyniku czego omal nie zginęli noblista Werner Heisenberg i jego asystent Robert Döpel.
• 1943 – Wojna na Pacyfiku: zwycięstwem wojsk alianckich zakończyła się bitwa pod Lababia Ridge na Nowej Gwinei (20-23 czerwca).
• 1950:
  • 58 osób zginęło w katastrofie lotu Northwest Orient Airlines 2501 na Jeziorze Michigan.
  • Premiera westernu Jim Ringo w reżyserii Henry’ego Kinga.
• 1951 – Zwodowano amerykański statek pasażerski „United States”.
• 1956:
  • Gamal Abdel Naser został prezydentem Egiptu.
  • W Egipcie kobiety uzyskały czynne i bierne prawa wyborcze.
• 1959:
  • Radziecki szpieg atomowy Klaus Fuchs został zwolniony z brytyjskiego więzienia.
  • Seán Lemass został premierem Irlandii.
• 1961 – Wszedł w życie Układ Antarktyczny.
• 1965 – Na polu golfowym w hrabstwie Butler w Pensylwanii w wyniku uderzenia pioruna w altanę w której schronili się przed deszczem zginęło 4 golfistów, a 6 odniosło obrażenia.
• 1966 – Ukazał się ostatni (pośmiertny) zbiór opowiadań Iana Fleminga Ośmiorniczka o przygodach Jamesa Bonda.
• 1967 – 34 osoby zginęły w katastrofie należącego do Mohawk Airlines samolotu BAC One-Eleven w Blossburgu w Pensylwanii.
• 1968 – 74 osoby zostały stratowane, a 150 odniosło rany przy bramie wyjściowej na jednym ze stadionów w Buenos Aires.
• 1969 – W wyniku zderzenia samolotów pasażerskich An-12 i Ił-14 nad obwodem kałuskim w zachodniej Rosji zginęło wszystkich 120 osób (96+24) na pokładach.
• 1970 – Premiera komedii wojennej Złoto dla zuchwałych w reżyserii Briana G. Huttona.
• 1974:
  • Na X Mistrzostwach Świata w Piłce Nożnej w RFN Polska, mająca już zapewniony awans do II rundy, pokonała w trzecim meczu grupowym Włochy 2:1.
  • Rudolf Kirchschläger wygrał przedterminowe wybory prezydenckie w Austrii.
• 1979 – W Bonn została przyjęta Konwencja o ochronie wędrownych gatunków dzikich zwierząt.
• 1980 – Wojna kambodżańsko-wietnamska: stoczono bitwę o Non Mak Mun.
• 1985 – 329 osób zginęło po wybuchu bomby na pokładzie indyjskiego Boeinga 747 u wybrzeży Irlandii.
• 1986:
  • Wanda Rutkiewicz dokonała pierwszego polskiego i kobiecego wejścia na szczyt drugiej najwyższej góry świata K2 w paśmie Karakorum.
  • 5 polskich robotników zginęło wskutek pożaru budowanego komina w Kombinacie Metali Kolorowych w bułgarskim Srednogorie. 3 kolejnych zmarło wkrótce potem z powodu oparzeń.
• 1990 – Parlament Mołdawii uchwalił deklarację suwerenności republiki.
• 1992 – W Izraelu odbyły się wybory do Knesetu.
• 1994:
  • Dokonano oblotu samolotu pasażersko-towarowego An-38.
  • Na Białorusi odbyła się I tura pierwszych i jedynych dotąd wolnych wyborów prezydenckich. Do II tury przeszli: Alaksandr Łukaszenka (44,8%) i Wiaczasłau Kiebicz (17,3%).
  • Rozpoczęła się francuska interwencja wojskowa we Rwandzie.
• 1997 – Japoński podróżnik Mitsuro Oba pierwszy na świecie samotnie przeszedł na nartach przez zamarznięty Ocean Arktyczny.
• 1998:
  • W Bangladeszu otwarto najdłuższy w kraju (4,8 km) most drogowo-kolejowy Dźomuna Szetu.
  • Znany ze spektakularnych ucieczek z zakładów karnych recydywista Jiří Kajínek został skazany przez sąd w czeskim Pilźnie na dożywotnie pozbawienie wolności za zabójstwo na zlecenie przedsiębiorcy i jego ochroniarza oraz usiłowanie zabójstwa drugiego ochroniarza.
• 2000 – Został podpisany Układ z Kotonu pomiędzy Wspólnotami Europejskimi i 77 krajami Afryki, Karaibów i Pacyfiku.
• 2001 – Papież Jan Paweł II rozpoczął wizytę na Ukrainie.
• 2003 – Założono niepubliczny Uniwersytet Kambodży w Phnom Penh.
• 2004 – W Baranowiczach na Białorusi założono Baranowicki Uniwersytet Państwowy.
• 2005 – 6 amerykańskich żołnierzy zginęło, a 14 zostało rannych w wyniku wybuchu samochodu-pułapki w irackiej Al-Falludży.
• 2006 – W należącym do Steve’a Irwina Australia Zoo w Queensland padła w wieku ponad 170 lat samica żółwia słoniowego o imieniu Harriet, przywieziona przez Charlesa Darwina z Wysp Galapagos.
• 2008 – Ahmad Ujahja został premierem Algierii.
• 2010 – Prezydent USA Barack Obama zwolnił ze stanowiska za niesubordynację dowódcę wojsk USA i NATO w Afganistanie gen. Stanleya McChrystala. Jego następcą mianował gen. Davida Petraeusa.
• 2012 – W Dublinie odbył się ostatni koncert irlandzkiego boys bandu Westlife.
• 2013 – W nocy z 22 na 23 czerwca grupa uzbrojonych terrorystów, przebranych w wojskowe mundury zabiła 11 wspinaczy w bazie na wysokości 4200 m n.p.m. na ośmiotysięczniku Nanga Parbat w Himalajach. Zginęło trzech Ukraińców, dwóch Słowaków, dwóch Chińczyków, Amerykanin, Litwin, Pakistańczyk i Nepalczyk, a jeden Chińczyk zdołał uciec i wezwać pomoc.
• 2014 – José Mário Vaz został prezydentem Gwinei Bissau.
• 2016:
  • 23 osoby zginęły w wyniku powodzi błyskawicznej, która nawiedziła amerykański stan Wirginia Zachodnia.
  • Francisco Pascual Obama Asue został premierem Gwinei Równikowej.
  • Obywatele Wielkiej Brytanii opowiedzieli się w referendum za wystąpieniem z Unii Europejskiej.
  • Prezydent Kolumbii Juan Manuel Santos i dowódca lewicowej partyzantki FARC Timoleón Jiménez podpisali w Hawanie porozumienie kończące wojnę domową, w czasie której w ciągu 52 lat zginęło ponad 220 tys. osób.
• 2020 – Alain-Guillaume Bunyoni został premierem Burundi.

Urodzili się

Zmarli

Przypisy