16 czerwca

Święta

Wydarzenia w Polsce

Wydarzenia na świecie

• 1426 – Wojny husyckie: zwycięstwo husytów nad krzyżowcami w bitwie pod Uściem.
• 1451 – Kardynał Pietro Barbo (późniejszy papież Paweł II) został mianowany biskupem Vicenzy.
• 1478 – Po czwartym oblężeniu skapitulowali przed wojskiem tureckim albańscy powstańcy na zamku w Krui.
• 1487 – Wojna Dwóch Róż: zwycięstwo Lancasterów nad Yorkami w bitwie pod Stoke Field.
• 1522 – Król Anglii Henryk VIII Tudor i cesarz rzymski Karol V Habsburg zawarli traktat windsorski, dotyczący wspólnej inwazji na Francję.
• 1636 – Juan de Lascaris-Castellar został wielkim mistrzem zakonu joannitów.
• 1657 – Potop szwedzki: król Danii Fryderyk III Oldenburg wypowiedział wojnę Szwecji, włączając się do działań zbrojnych po stronie Rzeczypospolitej.
• 1674 – Wojna Francji z koalicją hiszpańsko-austriacko-lotaryńską: zwycięstwo wojsk francuskich nad austriackimi w bitwie pod Sinsheim.
• 1703 – Na Węgrzech wybuchło antyhabsburskie powstanie Rakoczego.
• 1746 – Wojna o sukcesję austriacką: zwycięstwo wojsk austriackich nad włosko-francuskimi w bitwie pod Piacenzą.
• 1755:
  • Brytyjska wojna z Indianami i Francuzami: wojska brytyjskie zdobyły Fort Beauséjour w Nowym Brunszwiku.
  • Wojna o niepodległość Stanów Zjednoczonych: zwycięstwo Brytyjczyków w bitwie o Bunker Hill.
• 1779 – Hiszpania wypowiedziała wojnę Wielkiej Brytanii i rozpoczęła oblężenie Gibraltaru.
• 1794 – I koalicja antyfrancuska: zwycięstwo wojsk austriacko-holenderskich nad francuskimi w bitwie pod Fleurus.
• 1812 – Założono Citibank (jako City Bank of New York).
• 1815 – 100 dni Napoleona: Napoleon Bonaparte odniósł swoje ostatnie zwycięstwa w bitwie pod Ligny i pod Quatre Bras.
• 1816 – Podczas spotkania towarzyskiego w willi Diodati nad Jeziorem Genewskim brytyjska pisarka Mary Shelley wpadła na pomysł napisania powieści Frankenstein.
• 1822 – Wojna o niepodległość Ekwadoru: wojska gen. Simóna Bolívara wyzwoliły Quito.
• 1824 – W Londynie założono Towarzystwo Zapobiegania Okrucieństwu wobec Zwierząt (SPCA).
• 1846 – Kardynał Giovanni Maria Mastai Ferretti został wybrany na papieża i przyjął imię Pius IX.
• 1854 – Wojna krymska: zwycięstwo wojsk rosyjskich w bitwie nad rzeką Czoroch.
• 1885 – Założono klub piłkarski Újpest FC.
• 1891 – John Abbott został premierem Kanady.
• 1896 – U wybrzeży francuskiej wyspy Ouessant rozbił się na skałach brytyjski parowiec „Drummond Castle”. Zginęły 243 osoby, 3 uratowano.
• 1900:
  • 5 osób zginęło, a 35 zostało rannych w zderzeniu dwóch pociągów pasażerskich na stacji w angielskim Slough.
  • W Niemczech otwarto Kanał Łaba-Lubeka.
• 1902 – Brytyjski polihistor Bertrand Russell wysłał list do niemieckiego matematyka Gottloba Frege, opisując w nim problem matematyczny nazwany później paradoksem Russella.
• 1903:
  • W Niemczech odbyły się wybory do Reichstagu.
  • Założono Ford Motor Company.
• 1904:
  • Fiński nacjonalista Eugen Schauman śmiertelnie postrzelił generał-gubernatora Finlandii Nikołaja Bobrikowa po czym popełnił samobójstwo. Bobrikow zmarł następnego dnia w szpitalu.
  • Irlandzki pisarz James Joyce odbył pierwszą randkę ze swą późniejszą żoną Norą Bernacle. Data ta stała się tłem największego dzieła pisarza – Ulissesa.
• 1911:
  • Ważący 772 gramy meteoryt spadł w pobliżu miejscowości Kilbourn w amerykańskim stanie Wisconsin, uszkadzając budynek gospodarczy.
  • Założono amerykański koncern informatyczny IBM.
• 1912:
  • 22 osoby zginęły, a 12 zostało rannych w zderzeniu dwóch pociągów pasażerskich w Malmslätt w południowej Szwecji.
  • Duarte Leite został premierem Portugalii.
• 1916 – Powstanie arabskie: skapitulował osmański garnizon w Dżuddzie nad Morzem Czerwonym.
• 1919 – Powstała Słowacka Republika Rad.
• 1924 – Fan Noli został premierem Albanii.
• 1925 – Na Krymie otwarto obóz pionierski Artek.
• 1932:
  • Carlos Dávila został prezydentem Chile.
  • W Lozannie rozpoczęła się konferencja międzynarodowa w sprawie definitywnego rozwiązania kwestii spłat niemieckich reparacji wojennych na podstawie tzw. planu Younga.
• 1933:
  • Na plaży w Tel Awiwie został zamordowany przez nieznanych sprawców dyrektor Departamentu Politycznego Agencji Żydowskiej Chaim Arlosoroff, który odegrał główną rolę w zawarciu porozumienia między Światową Organizacją Syjonistyczną i nazistowskimi władzami III Rzeszy, dzięki czemu mogło wyemigrować ponad 50 tys. niemieckich Żydów.
  • Prezydent USA Franklin Delano Roosevelt podpisał Glass-Steagall Act (Banking Act of 1933).
• 1936 – Wszystkie 7 osób na pokładzie zginęło w katastrofie należącego do linii Det Norske Luftfartselskap samolotu Junkers Ju 52, który rozbił się o zbocze góry Lihesten w południowo-zachodniej części kraju.
• 1937 – Hiszpańskie władze republikańskie zdelegalizowały trockistowską Partię Robotniczą Zjednoczenia Marksistowskiego (POUM), a jej przywódcę Andreu Nina i czołowych działaczy aresztowano, po czym przekazano ich agentom NKWD, którzy oddzieli Nina i 20 czerwca zamęczyli go na śmierć w trakcie przesłuchań.
• 1940 – Marszałek Philippe Pétain został ostatnim premierem francuskiej III Republiki.
• 1942 – Kampania śródziemnomorska: w trakcie operacji „Harpoon”, której celem było dostarczenie konwoju z zaopatrzeniem na Maltę z kierunku zachodniego, zatonął po wejściu na minę niszczyciel eskortowy ORP „Kujawiak”, w wyniku czego zginęło 13 członków załogi, a 12 zostało rannych; zakończyła się niepowodzeniem aliancka operacja „Vigorous” przeprowadzona w celu dostarczenia zaopatrzenia na Maltę z kierunku wschodniego (11-16 czerwca).
• 1943 – Włoski rozbrojony okręt podwodny „Agostino Barbarigo” z 130 tonami niemieckiego ładunku przeznaczonego dla Japończyków wypłynął z Bordeaux po czym zaginął bez śladu wraz z 59 osobami na pokładzie.
• 1944 – W Karolinie Południowej stracono George’a Stinneya, najmłodszą ofiarę krzesła elektrycznego.
• 1948 – Wybuchło powstanie malajskie.
• 1950 – W Rio de Janeiro otwarto stadion Maracanã.
• 1954 – W Szwajcarii rozpoczęły się V Mistrzostwa Świata w Piłce Nożnej.
• 1955:
  • Papież Pius XII ekskomunikował prezydenta Argentyny Juana Peróna.
  • Premiera filmu animowanego Zakochany kundel.
• 1956 – Dokonano oblotu myśliwca MiG-21.
• 1958:
  • W Rzymie otwarto Muzeum Narodowe Sztuki Orientalnej.
  • W więzieniu w Budapeszcie zostali powieszeni przywódcy powstania węgierskiego: Imre Nagy i Pál Maléter.
• 1960:
  • Izrael uruchomił reaktor jądrowy w Dimonie na pustyni Negew.
  • Premiera dreszczowca Psychoza w reżyserii Alfreda Hitchcocka.
  • W mieście Mueda na północy Portugalskiej Afryce Wschodniej (dzisiejszy Mozambik) oddziały kolonialne dokonały masakry ponad 600 demonstrantów domagających się przyznania niepodległości.
• 1961 – Tancerz baletowy Rudolf Nuriejew, oczekujący ze swą grupą na lotnisku Le Bourget pod Paryżem na lot do Londynu, otrzymał od agentów KGB polecenie powrotu do Moskwy samolotem, który odlatywał niewiele później. Dzięki pomocy dwójki francuskich przyjaciół udało mu się poprosić na lotnisku o azyl polityczny.
• 1963:
  • 19 osób zginęło w katastrofie samolotu wojskowego Douglas C-47 A-75-DL w regionie Aisén w Chile.
  • Premier Izraela Dawid Ben Gurion ogłosił zamiar rezygnacji ze stanowiska i wskazał jako swojego następcę Lewiʼego Eszkola.
  • Z kosmodromu w Bajkonurze (Kazachstan) wystrzelono statek Wostok 6 z pierwszą kosmonautką Walentiną Tierieszkową na pokładzie.
• 1964 – W Manchesterze Ian Brady i Myra Hindley („mordercy z wrzosowisk“) uprowadzili i zamordowali 12-letniego Keitha Bennetta.
• 1966 – W nowojorskim porcie zderzyły się i eksplodowały tankowce „Texaco Massachusetts” i „Alva Cape”, w wyniku czego zginęły 33 osoby.
• 1967 – W Monterey w Kalifornii rozpoczął się Monterey Pop Festival.
• 1970 – Założono holenderski klub piłkarski FC Groningen.
• 1972 – 108 osób zginęło, a 111 zostało rannych w katastrofach dwóch pociągów osobowych spowodowanych zawaleniem tunelu w Vierzy w północno-wschodniej Francji.
• 1976:
  • W Jugosławii rozpoczął się turniej finałowy V Mistrzostw Europy w Piłce Nożnej.
  • W Soweto w Południowej Afryce doszło do masakry czarnoskórych uczniów protestujących przeciwko nauczaniu w języku afrikaans.
• 1977 – Leonid Breżniew został przewodniczący prezydium Rady Najwyższej ZSRR.
• 1978 – Król Jordanii Husajn ibn Talal poślubił swą czwartą żonę Lisę Najeeb Halaby.
• 1979 – W ataku Braci Muzułmańskich na Szkołę Artylerii w syryjskim Aleppo zamordowanych zostało (według różnych źródeł) od 32 do 83 kadetów wywodzących się ze społeczności alawickiej.
• 1983 – Jurij Andropow został przewodniczącym prezydium Rady Najwyższej ZSRR.
• 1986:
  • Franz Vranitzky został kanclerzem Austrii.
  • Reprezentacja Polski przegrała z Brazylią 0:4 i odpadła z piłkarskich Mistrzostw Świata w Meksyku.
• 1993 – Premiera filmu kryminalnego Red Rock West w reżyserii Johna Dahla.
• 1994 – Witalij Masoł został premierem Ukrainy.
• 1997 – W mieście Lurgan w Irlandii Północnej IRA zamordowała dwóch policjantów.
• 1999 – Thabo Mbeki został prezydentem RPA.
• 2002 – Papież Jan Paweł II kanonizował ojca Pio z Pietrelciny.
• 2003:
  • W Azerbejdżanie utworzono Park Narodowy Ordubad.
  • W Dublinie otwarto James Joyce Bridge.
• 2006 – Nowy budynek Biblioteki Narodowej Białorusi udostępniono użytkownikom.
• 2007:
  • Pisarz Salman Rushdie otrzymał tytuł szlachecki od królowej Elżbiety II.
  • Powstała niemiecka partia lewicowa Die Linke.
• 2008:
  • 12 policjantów zginęło w samobójczym zamachu bombowym w mieście Vavuniya na Sri Lance.
  • Polska przegrała z Chorwacją 0:1 w swym trzecim meczu grupowym na piłkarskich Mistrzostwach Europy w Austrii i Szwajcarii i odpadła z turnieju.
  • W Kalifornii zalegalizowano małżeństwa osób tej samej płci.
• 2011 – Egipski terrorysta Ajman az-Zawahiri został wybrany na szefa Al-Ka’idy, zastępując zabitego przez Amerykanów Usamę ibn Ladina.
• 2012:
  • 26 osób zginęło, a 65 zostało rannych w zamachu bombowym na bazarze w miejscowości Landi Kotal w północno-zachodnim Pakistanie.
  • 26 osób zginęło, a 68 zostało rannych w zamachu bombowym w czasie szyickiego święta w Bagdadzie.
  • Rozpoczęła się chińska misja kosmiczna Shenzhou 9. Wśród trzyosobowej załogi była pierwsza chińska astronautka Liu Yang.
• 2014 – Amerykanin Jeremiah Heaton, w celu uczynienia swej córki księżniczką, zgłosił pretensje do leżącego na granicy Egiptu i Sudanu terytorium Bir Tawil o niejasnej przynależności, wbił w jego ziemię flagę i powołał do życia „Królestwo Północnego Sudanu”. Mimo poparcia władz egipskich nowy twór państwowy nie został jeszcze przez nikogo uznany.
• 2016:
  • W Birstall koło Leeds została zamordowana posłanka do brytyjskiej Izby Gmin z ramienia Partii Pracy Jo Cox.
  • W rozegranym na podparyskim Stade de France swym drugim meczu grupowym podczas XV Mistrzostw Europy w Piłce Nożnej Polska zremisowała bezbramkowo z Niemcami.
• 2017 – Tom Thabane został po raz drugi premierem Lesotho.

Urodzili się

Zmarli

Przypisy