29 czerwca

Święta

Wydarzenia w Polsce

Wydarzenia na świecie

•   922 – Robert I został królem zachodnich Franków.
•   983 – Wybuchło wielkie powstanie Słowian połabskich. Powstańcy wywalczyli niepodległość i utrzymali ją do XII wieku.
•   984 – 4-letni król niemiecki Otton III, wychowywany od śmierci ojca Ottona II przez jego stryjecznego brata, księcia bawarskiego Henryka II Kłótnika, został oddany pod opiekę swej matce Teofano.
• 1149 – Wyprawy krzyżowe: klęska krzyżowców w bitwie pod Inab.
• 1194 – Sverre Sigurdsson został koronowany na króla Norwegii.
• 1236 – Rekonkwista: król Kastylii i Leónu Ferdynand III Święty zdobył Kordobę.
• 1298 – W bitwie pod Neuermühlen wojska zakonu krzyżackiego dowodzone przez komtura królewieckiego Bertolda Bruhavena pokonały Litwinów pod wodzą wielkiego księcia Witenesa.
• 1312 – Henryk VII Luksemburski został koronowany na cesarza rzymsko-niemieckiego.
• 1432 – Jan II został królem Cypru.
• 1444 – Wojska albańskie pod wodzą Skanderbega pokonały armię turecką w bitwie na równinie Torvioll.
• 1531 – Na rządzonej od niedawna przez joannitów Malcie wybuchł bunt niewolników.
• 1534 – Francuz Jacques Cartier jako pierwszy Europejczyk wylądował na Wyspie Księcia Edwarda w Kanadzie.
• 1545 – Założono ogród botaniczny we włoskiej Padwie.
• 1613 – Spłonął Globe Theatre w Londynie.
• 1617 – Ferdynand II Habsburg został koronowany na króla Czech.
• 1623 – Odbyła się premiera debiutanckiej sztuki Miłość, honor i władza hiszpańskiego poety i dramaturga Pedro Calderóna de la Barcy.
• 1641 – Wojna trzydziestoletnia: stoczono bitwę pod Wolfenbüttel.
• 1644 – Angielska wojna domowa: wojska króla Karola I Stuarta pokonały siły Parlamentu w bitwie pod Cropredy Bridge.
• 1662 – Dionizy III został ekumenicznym patriarchą Konstantynopola.
• 1676 – Wojna skańska: wojska duńskie pod dowództwem króla Christiana V wylądowały pod Helsingborgiem, a następnie w ciągu miesiąca opanowały niemal całą Skanię.
• 1679 – Wojna Francji z koalicją hiszpańsko-austriacko-lotaryńską: w Saint-Germain-en-Laye elektor Brandenburgii Fryderyk Wilhelm I pod naciskiem francuskim podpisał traktat pokojowy ze sprzymierzoną z Francją Szwecją, zwracając jej zdobycze terytorialne oraz zawarł sojusz z królem Ludwikiem XV.
• 1694 – Wojna palatynacka: w bitwie pod Texel eskadra francuska pokonała eskadrę holenderską, ratując w ten sposób transport zboża z Gdańska dla głodującej Francji.
• 1707 – Wydano Dekrety de Nueva Planta dla Królestwa Walencji i Królestwa Aragonii, czego rezultatem było zniesienie w nich części prawa cywilnego.
• 1734 – Wojna o sukcesję polską: zwycięstwo wojsk francusko-sardyńskich nad austriackimi w bitwie pod Parmą.
• 1746 – Józef z Leonessy, Fidelis z Sigmaringen, Piotr Regalado i Katarzyna del Ricci zostali kanonizowani przez papieża Benedykta XIV.
• 1751 – Nuncjusz apostolski w Polsce abp Alberico Archinto poświęcił katedrę Świętej Trójcy w Dreźnie.
• 1756 – Wojna siedmioletnia: brytyjski garnizon na Minorce skapitulował przed Francuzami.
• 1782 – Zwodowano brytyjski slup wojenny HMS „Speedy”.
• 1797 – Napoleon Bonaparte utworzył w północnych Włoszech Republikę Cisalpińską.
• 1813 – Zwodowano brytyjski okręt badawczy i wojenny HMS „Terror”.
• 1849 – Wiosna Ludów: wojska francuskie wkroczyły do Rzymu, co oznaczało likwidację proklamowanej 9 lutego Republiki Rzymskiej.
• 1850 – Na wyspie Vancouver w zachodniej Kanadzie odkryto złoża węgla kamiennego.
• 1864:
  • W największej w historii Kanady katastrofie pociągu pasażerskiego na linii Québec-Montreal zginęło 99 osób, a około 100 zostało rannych. Wśród ofiar było wielu polskich i niemieckich emigrantów.
  • Wojna prusko-duńska: wojska pruskie dokonały desantu na wyspę Alsen.
• 1865 – Papież Pius IX kanonizował 19 męczenników z Gorkum.
• 1866 – Uchwalono pierwszą konstytucję Rumunii.
• 1871 – Migel García Granados został prezydentem Gwatemali.
• 1873 – Założono muzeum w hiszpańskim mieście Huesca.
• 1880 – Tahiti utraciło suwerenność na rzecz Francji.
• 1881:
  • Papież Leon XIII wydał encyklikę Diuturnum illud o pochodzeniu władzy cywilnej.
  • Sudański kaznodzieja Muhammad Ahmad Ibn Abd Allah przybrał samowolnie tytuł Mahdiego i wzniecił pierwsze w Afryce zakończone sukcesem powstanie przeciwko europejskim kolonizatorom.
• 1898 – Gen. Luigi Pelloux został premierem Włoch.
• 1899:
  • Uruchomiono komunikację tramwajową w czeskim Pilźnie.
  • Zwodowano włoski krążownik pancerny „Giuseppe Garibaldi”.
• 1900 – Powstała Fundacja Nobla.
• 1901 – Zakończył się trzydniowy wyścig samochodowy Paryż-Berlin.
• 1904 – W Moskwie trąba powietrzna zniszczyła około 3 tys. domów.
• 1906 – W amerykańskim stanie Kolorado utworzono Park Narodowy Mesa Verde.
• 1908 – Papież Pius X ogłosił konstytucję apostolską Sapienti consilio wprowadzającą reformę Kurii Rzymskiej.
• 1910 – Powstała najstarsza na świecie Południowoafrykańska Unia Celna (SACU).
• 1912 – Lu Zhengxiang został premierem Republiki Chińskiej.
• 1913:
  • W brazylijskim mieście Caxias do Sul założono klub piłkarski EC Juventude.
  • Wybuchła II wojna bałkańska.
• 1916 – Dokonano oblotu Boeinga Model 1 (B&W Seaplane), dwupłatowego, jednosilnikowego wodnosamolotu, pierwszego zbudowanego w zakładach Boeinga.
• 1919 – Alfredo de Sá Cardoso został premierem Portugalii.
• 1925 – W trzęsieniu ziemi w Santa Barbara w Kalifornii zginęło 13 osób.
• 1926 – Arthur Meighen został po raz drugi premierem Kanady.
• 1927 – Całkowite zaćmienie Słońca widoczne nad Wyspami Brytyjskimi, Półwyspem Skandynawskim, północną Rosją i Aleutami.
• 1930 – Papież Pius XI kanonizował 8 męczenników kanadyjskich.
• 1931 – Aleksandyr Malinow został po raz trzeci premierem Bułgarii.
• 1935:
  • Do służby w niemieckiej Kriegsmarine wszedł pierwszy międzywojenny okręt podwodny U-1.
  • Poświęcono cerkiew św. Eleuteriusza w Bukareszcie.
• 1937 – Hiszpańska wojna domowa: wojska frankistowskie zajęły miasto Balmaseda w Kraju Basków.
• 1938 – W amerykańskim stanie Waszyngton utworzono Park Narodowy Olympic.
• 1939 – Na podstawie porozumienia francusko-tureckiego Państwo Hatay zostało przyłączone do Turcji.
• 1940 – Amerykanin Cornelius Warmerdam ustanowił we Fresno w Kalifornii rekord świata w skoku o tyczce (4,60 m).
• 1941:
  • Atak Niemiec na ZSRR: kapitulacja Mińska i twierdzy brzeskiej.
  • Rada Komisarzy Ludowych ZSRR i KC KPZR wydały dyrektywę wzywającą do prowadzenia wojny podziemnej i partyzanckiej na terenach pozostawionych przez Armię Czerwoną podczas odwrotu.
  • Rozpoczęła się operacja „Silberfuchs” – nieudana niemiecko-fińska próba zajęcia Murmańska.
  • Zakończył się pięciodniowy pogrom ludności żydowskiej w Kownie, przeprowadzony z niemieckiej inspiracji przez litewskich nacjonalistów, w wyniku którego zginęło 3800 osób.
• 1942 – II wojna światowa w Afryce: zwycięstwo wojsk niemiecko-włoskich w bitwie o Mersa Matruh w Egipcie (26-29 czerwca).
• 1944 – japoński statek „Toyama Maru” został zatopiony na wodach archipelagu Riukiu przez amerykański okręt podwodny USS „Sturgeon”. Wraz z nim zginęło prawdopodobnie około 3,7 tys. japońskich żołnierzy i marynarzy.
• 1945 – Czechosłowacja scedowała na rzecz ZSRR Ruś Zakarpacką.
• 1946:
  • Władze Brytyjskiego Mandatu Palestyny przeprowadziły operację „Agata“.
  • Założono peruwiański klub piłkarski León Huánuco.
• 1947 – W leżącej na południu kraju miejscowości Målilla została zanotowana rekordowo wysoka temperatura (+38 °C) w historii Szwecji (ex aequo z Ultuną w 1933 roku).
• 1949 – Ostatni żołnierze amerykańscy opuścili Koreę Południową.
• 1950 – Podczas rozgrywanych w Brazylii IV Mistrzostw Świata w Piłce Nożnej, reprezentacja Anglii przegrała sensacyjnie na Estádio Independência w Belo Horizonte z USA 0:1 (tzw. „Cud na trawie”).
• 1951:
  • Arcybiskup Monachium i Freising Michael von Faulhaber wyświęcił na kapłanów Josepha Ratzingera (późniejszego papieża Benedykta XVI) i jego starszego brata Georga.
  • Konferencja Ogólna Międzynarodowej Organizacji Pracy przyjęła Konwencję w sprawie równego wynagrodzenia kobiet i mężczyzn.
• 1956 – Odbył się ślub Marilyn Monroe i dramatopisarza Arthura Millera.
• 1958 – Reprezentacja Brazylii została po raz pierwszy piłkarskim mistrzem świata, pokonując w finale turnieju rozgrywanego w Szwecji reprezentację gospodarzy 5:2.
• 1959 – Papież Jan XXIII wydał swoją pierwszą encyklikę Ad Petri Cathedram.
• 1960 – W Londynie otwarto główną siedzibę pionu telewizyjnego BBC – Television Centre (do 2013 roku).
• 1963 – Dokonano oblotu szwedzkiego samolotu szkolno-bojowego i rozpoznawczego Saab 105.
• 1966:
  • Juan Carlos Onganía został prezydentem Argentyny.
  • W katastrofie należącego do Philippine Airlines Douglasa DC-3 na filipińskiej wyspie Mindoro zginęło 26 z 28 osób na pokładzie.
• 1969 – Odbył się ostatni koncert „oryginalnego” The Jimi Hendrix Experience w składzie: Jimi Hendrix, Mitch Mitchell i Noel Redding.
• 1973 – Pierwsza (nieudana) próba obalenia przez wojsko socjalistycznego prezydenta Chile Salvadora Allende.
• 1976 – Seszele uzyskały niepodległość (od Wielkiej Brytanii).
• 1978 – Wietnam został członkiem Rady Wzajemnej Pomocy Gospodarczej.
• 1980:
  • Vigdís Finnbogadóttir wygrała wybory prezydenckie na Islandii, zostając pierwszą demokratycznie wybraną kobietą-prezydentem na świecie.
  • W katastrofie przepełnionego autobusu we wsi Huțani koło miasta Botoszany w Rumunii zginęło 48 osób, a 35 zostało rannych.
• 1981 – Hu Yaobang został sekretarzem generalnym KPCh.
• 1985 – Na kanaryjskiej wyspie La Palma zainaugurowało działalność Obserwatorium Roque de los Muchachos.
• 1986 – W rozegranym na Estadio Azteca w mieście Meksyk finale XIII Mistrzostw Świata w Piłce Nożnej Argentyna pokonała RFN 3:2.
• 1990 – Odbył się ślub młodszego syna japońskiej pary cesarskiej księcia Akishino z Kiko Kawashimą.
• 1992 – Prezydent Algierii Mohamed Boudiaf został zamordowany przez swego ochroniarza podczas publicznego wystąpienia w Annabie.
• 1995 – 502 osoby zginęły, a 937 zostało rannych w wyniku zawalenia galerii handlowej Sampoong w Seulu.
• 1996 – Ólafur Ragnar Grímsson wygrał wybory prezydenckie na Islandii.
• 1999 – Abdullah Öcalan, przywódca Partii Pracujących Kurdystanu, został skazany przez turecki sąd na karę śmierci.
• 2000 – W Norwegii otwarto podmorski drogowy Tunel Oslofjord.
• 2001 – Zlikwidowano należącą do koncernu Chrysler markę samochodową Plymouth.
• 2002:
  • Koffi Sama został premierem Togo.
  • Prezydent USA George W. Bush przekazał czasowo swoją władzę wiceprezydentowi Dickowi Cheneyowi na okres, kiedy miał przebywać pod narkozą podczas rutynowych badań lekarskich.
• 2004 – 24 osoby zginęły w katastrofie śmigłowca sił pokojowych ONZ w Sierra Leone.
• 2006:
  • Podjęto decyzję o uwolnieniu od 1 lipca kursu rubla rosyjskiego.
  • W Kuwejcie po raz pierwszy 28 kobiet znalazło się na listach kandydatów w wyborach parlamentarnych. Żadna nie uzyskała mandatu.
• 2007:
  • Na lotnisku w Bouaké został ostrzelany samolot premiera Wybrzeża Kości Słoniowej Guillaume’a Soro, w wyniku czego zginęły 4 osoby, a 10 zostało rannych.
  • Premiera iPhone’a.
  • Oskarżony o przestępstwa seksualne prezydent Izraela Mosze Kacaw podał się do dymisji.
  • W centrum Londynu policja rozbroiła 2 samochody-pułapki.
• 2008:
  • Inauguracja Roku Jubileuszowego św. Pawła, ogłoszonego przez papieża Benedykta XVI.
  • Prezydent Zambii Levy Mwanawasa doznał ciężkiego udaru mózgu przed planowanym rozpoczęciem szczytu Unii Afrykańskiej w egipskim Szarm el-Szejk.
  • W finale XIII Mistrzostw Europy w Piłce Nożnej Hiszpania pokonała w Wiedniu Niemcy 1:0.
• 2009 – W katastrofie kolejowej w Viareggio we Włoszech zginęły 32 osoby, a około 30 zostało rannych.
• 2010 – Pál Schmitt został wybrany przez Zgromadzenie Narodowe na urząd prezydenta Węgier.
• 2014 – Na okupowanych przez dżihadystów terenach w Syrii i Iraku proklamowano samozwańczy kalifat pod nazwą Państwo Islamskie.
• 2017:
  • Ana Brnabić, jako pierwsza kobieta, została premierem Serbii.
  • Mihai Tudose został premierem Rumunii.
• 2022 – Amerykański piosenkarz i producent muzyczny R. Kelly został skazany na 30 lat pozbawienia wolności za przestępstwa seksualne, handel kobietami i dziećmi w celach seksualnych i prowadzenie zorganizowanej działalności przestępczej.

Eksploracja kosmosu

Urodzili się

Zmarli

Przypisy