Senarai penerima Hadiah Nobel dalam Kimia
Artikel senarai Wikipedia
Yang berikut ialah senarai penerima Hadiah Nobel dalam Kimia semenjak diperkenalkan pada 1901 hingga sekarang.
Penerima
| Tahun | Penerima[A] | Negara[B] | Catatan[C] | |
|---|---|---|---|---|
| 1901 |  | Jacobus Henricus van 't Hoff | Belanda | "penemuan hukum-hukum dinamik kimia dan tekanan osmosis dalam larutan"[1] |
| 1902 |  | Hermann Emil Fischer | Jerman | "usaha sintesis gula and purina"[2] |
| 1903 |  | Svante August Arrhenius | Sweden | "teori elektrolisis penceraian"[3] |
| 1904 |  | Sir William Ramsay | United Kingdom | "penemuan unsur bergas lengai di udara, dan penetapan unsur-unsur tersebut dalam sistem berkala"[4] |
| 1905 | .jpg) | Johann Friedrich Wilhelm Adolf von Baeyer | Jerman | "pemajuan kimia organik dan industri kimia, melalui usaha penghasilan pewarna organik dan sebatian hidroaromatik"[5] |
| 1906 |  | Henri Moissan | Perancis | "penyelidikan dan pengasingan unsur fluorin, dan relau elektrik yang dinamakan sempena beliau"[6] |
| 1907 |  | Eduard Buchner | Jerman | "kerana penyelidikan biokimia dan penemuan penapaian tanpa sel"[7] |
| 1908 |  | Ernest Rutherford | United Kingdom New Zealand | "kerana penyelidikannya mengenai penyepaian unsur-unsur, dan kimia bahan radioaktif"[8] |
| 1909 |  | Wilhelm Ostwald | Jerman | "kerana usaha pemangkinan dan penyelidikannya mengenai prinsip-prinsip asas yang mempengaruhi keseimbangan kimia dan kadar-kadar tindak balas"[9] |
| 1910 |  | Otto Wallach | Jerman | "khidmatnya kepada kimia organik dan industri kimia melalui usaha perintisnya dalam bidang sebatian alisiklik"[10] |
| 1911 |  | Marie Curie, née Sklodowska | Poland | "penemuan unsur-unsur radium dan polonium dengan memisahkan radium dan kajian sifat dan sebatian unsur luar biasa ini"[11] |
| 1912 | .jpg) | Victor Grignard | Perancis | "penemuan [...] bahan uji Grignard"[12] |
.jpg) | Paul Sabatier | Perancis | "kerana kaedah penghidrogenan sebatian organik dalam kehadiran logam-logam yang disepai halus"[12] | |
| 1913 |  | Alfred Werner | Switzerland | "usahanya pada rangkaian atom dalam molekul [...] khususnya dalam kimia bukan organik"[13] |
| 1914 |  | Theodore William Richards | Amerika Syarikat | "penentuan keberatan atom sebilangan besar unsur kimia secara tepat"[14] |
| 1915 |  | Richard Martin Willstätter | Jerman | "penyelidikan pigmen tumbuhan, khususnya klorofil"[15] |
| 1916 | Tiada penghadiahan | |||
| 1917 | Tiada penghadiahan | |||
| 1918 |  | Fritz Haber | Jerman | "sintesis amonia dari unsur-unsurnya"[16] |
| 1919 | Tiada penghadiahan | |||
| 1920 |  | Walther Hermann Nernst | Jerman | "usahanya dalam termokimia"[17] |
| 1921 | Frederick Soddy | United Kingdom | "kerana sumbangannya kepada pengetahuan kimia bahan radioaktif kita, serta penyelidikannya mengenai asal-usul dan sifat isotop"[18] | |
| 1922 | Francis William Aston | United Kingdom | "kerana penemuan isotop melalui spektrograf jisim dalam sebilangan besar unsur bukan radioaktif, serta penjelasan peraturan nombor bulat"[19] | |
| 1923 |  | Fritz Pregl | Austria | "kerana penciptaan kaedah mikroanalisa bahan organik"[20] |
| 1924 | Tiada penghadiahan | |||
| 1925 | Richard Adolf Zsigmondy | Jerman | "kerana pembuktian sifat heterogen larutan koloid serta kaedah-kaedah yang digunakannya"[21] | |
| 1926 | The (Theodor) Svedberg | Sweden | "kerana usahanya dalam sistem sebaran"[22] | |
| 1927 | Heinrich Otto Wieland | Jerman | "kerana penyelidikannya mengenai susunan asid hempedu dan bahan-bahan berkenaan"[23] | |
| 1928 | Adolf Otto Reinhold Windaus | Jerman | "penyelidikannya mengenai susunan sterol dan hubungannya dengan vitamin"[24] | |
| 1929 | Arthur Harden | United Kingdom | "penyelidikan mereka mengenai penapaian gula dan enzim penapaian"[25] | |
| Hans Karl August Simon von Euler-Chelpin | Jerman | |||
| 1930 | Hans Fischer | Jerman | "penyelidikan mereka mengenai susunan hemin dan klorofil dan khususnya sintesis hemin"[26] | |
| 1931 | Carl Bosch | Jerman | "sumbangan mereka kepada penciptaan dan pembangunan kaedah-kaedah tekanan tinggi kimia"[27] | |
| Friedrich Bergius | Jerman | |||
| 1932 |  | Irving Langmuir | Amerika Syarikat | "kerana penemuan dan penyelidikannya dalam kimia permukaan"[28] |
| 1933 | Tiada penghadiahan | |||
| 1934 |  | Harold Clayton Urey | Amerika Syarikat | "kerana penemuan hidrogen berat"[29] |
| 1935 | Frédéric Joliot | Perancis | "kerana sintesis unsur radioaktif baru"[30] | |
| Irene Joliot-Curie | Perancis | |||
| 1936 |  | Petrus (Peter) Josephus Wilhelmus Debye | Belanda | "[pembinaan] struktur molekul melalui penyelidikannya pada momen dwikutub dan belauan sinar X dan elektron dalam gas"[31] |
| 1937 | Walter Norman Haworth | United Kingdom | "kerana penyelidikan karbohidrat dan vitamin C"[32] | |
| Paul Karrer | Switzerland | "kerana penyelidikan karotenoid, flavin dan vitamin A dan B2" | ||
| 1938 | Richard Kuhn | Jerman | "kerana usaha karotenoid dan vitamin"[33] | |
| 1939 | Adolf Friedrich Johann Butenandt | Jerman | "kerana usahanya mengenai hormon seks"[34] | |
| Leopold Ruzicka | Switzerland | "kerana usahanya mengenai polimetilena dan terpena lebih tinggi"[34] | ||
| 1940 | Tiada penghadiahan | |||
| 1941 | Tiada penghadiahan | |||
| 1942 | Tiada penghadiahan | |||
| 1943 |  | George de Hevesy | Hungary | "kerana usaha penggunaan isotop sebagai penyurih dalam kajian proses kimia"[35] |
| 1944 | Otto Hahn | Jerman | "penemuan pembelahan nukleus berat"[36] | |
| 1945 | Artturi Ilmari Virtanen | Finland | "kerana penyelidikan dan ciptaannya dalam bidang kimia pertanian dan khasiat, khususnya kaedah pengawetan foder"[37] | |
| 1946 | James Batcheller Sumner | Amerika Syarikat | "penemuan penghabluran enzim"[38] | |
| John Howard Northrop | Amerika Syarikat | "penyediaan enzim dan protein virus dalam bentuk tulen"[39] | ||
| Wendell Meredith Stanley | Amerika Syarikat | |||
| 1947 | Sir Robert Robinson | United Kingdom | "penyelidikan keluaran tumbuhan yang berkepentingan biologi, terutamanya alkaloid"[40] | |
| 1948 | Arne Wilhelm Kaurin Tiselius | Sweden | "penyelidikan elektroforesis dan analisa jerapan, terutamanya penemuan mengenai sifat protein serum yang kompleks"[41] | |
| 1949 | William Francis Giauque | Amerika Syarikat | "kerana sumbangannya dalam bidang termodinamik kima, khususnya mengenai kelakuan bahan-bahan dalam keadaan suhu amat rendah"[42] | |
| 1950 | Otto Paul Hermann Diels | KRSS Jerman | "penemuan dan pebangunan sintesis diena"[43] | |
| Kurt Alder | Republik Persekutuan Jerman | |||
| 1951 | Edwin Mattison McMillan | Amerika Syarikat | "penemuan mereka dalam kimia unsur transuranium"[44] | |
| Glenn Theodore Seaborg | Amerika Syarikat | |||
| 1952 | Archer John Porter Martin | United Kingdom | "kerana penciptaan kromatografi sekatan"[45] | |
| Richard Laurence Millington Synge | United Kingdom | |||
| 1953 | Hermann Staudinger | Republik Persekutuan Jerman | "penemuannya dalam bidang kimia makromolekul"[46] | |
| 1954 |  | Linus Carl Pauling | Amerika Syarikat | "penyelidikannya mengenai sifat ikatan kimia dan aplikasinya dalam elusidasi struktur bahan kompleks"[47] |
| 1955 | Vincent du Vigneaud | Amerika Syarikat | "usahanya pada sebatian sulfur yang penting dari segi biokimia, khususnya sintesis pertama pada hormon polipeptida"[48] | |
| 1956 | Sir Cyril Norman Hinshelwood | United Kingdom | "kerana penyelidikan mereka dalam mekanisme tindak balas kimia"[49] | |
| Nikolay Nikolaevich Semenov | KRSS | |||
| 1957 | Lord (Alexander R.) Todd | United Kingdom | "usahanya pada nukleotida dan ko-enzim nukleotida"[50] | |
| 1958 |  | Frederick Sanger | United Kingdom | "usahanya pada struktur protein, khususnya insulin"[51] |
| 1959 | Jaroslav Heyrovský | Czechoslovakia | "penemuan dan pembangunan kaedah analisa polarografi"[52] | |
| 1960 | Willard Frank Libby | Amerika Syarikat | "kaedahnya yang menggunakan karbon-14 untuk penentuan usia dalam bidang arkeologi, geologi, geofizik, dan cabang-cabang sains yang lain"[53] | |
| 1961 |  | Melvin Calvin | Amerika Syarikat | "penyelidikannya mengenai asimilasi karbon dioksida dalam tumbuhan"[54] |
| 1962 | Max Ferdinand Perutz | United Kingdom | "penyelidikan mereka mengenai struktur protein berglobul"[55] | |
 | John Cowdery Kendrew | United Kingdom | ||
| 1963 | Karl Ziegler | Republik Persekutuan Jerman | "kerana penemuan mereka dalam bidang kimia dan teknologi polimer tinggi"[56] | |
| Giulio Natta | Itali | |||
| 1964 | Dorothy Crowfoot Hodgkin | United Kingdom | "kerana penentuan struktur bahan-bahan biokimia terpenting melalui sinar X"[57] | |
| 1965 | Robert Burns Woodward | Amerika Syarikat | "kerana pencapaian cemerlangnya dalam seni sintesis organik"[58] | |
| 1966 | Robert S. Mulliken | Amerika Syarikat | "kerana kerja asasnya mengenai ikatan kimia dan struktur elektronik molekul melalui kaedah orbital molekul"[59] | |
| 1967 | Manfred Eigen | Republik Persekutuan Jerman | "kerana kajian tindak balas kimia yang amat pantas kesan gangguan keseimbangan dengan denyutan tenaga yang amat singkat"[60] | |
| Ronald George Wreyford Norrish | United Kingdom | |||
| George Porter | United Kingdom | |||
| 1968 | Lars Onsager | Amerika Syarikat | "kerana penemuan perhubungan bersaling yang membawa namanya, which are fundamental for the thermodynamics of irreversible processes"[61] | |
| 1969 | Derek H. R. Barton | United Kingdom | "kerana sumbangan mereka kepada pembangunan konsep konformasi dan aplikasinya dalam bidang kimia"[62] | |
| Odd Hassel | Norway | |||
| 1970 |  | Luis F. Leloir | Argentina | "penemuan nukleotida dalam gula dan peranannya dalam biosintesis karbohidrat"[63] |
| 1971 | Gerhard Herzberg | Kanada | "sumbangannya kepada pengetahuan struktur elektronik dan geometri molekul, khususnya radikal bebas"[64] | |
| 1972 |  | Christian B. Anfinsen | Amerika Syarikat | "usahanya pada ribonuklease, terutamanya mengenai hubungan antara susunan asid amino dan konformasi aktif biologi"[65] |
| Stanford Moore | Amerika Syarikat | "sumbangan mereka kepada pemahaman hubungan antara struktur kimia dan aktiviti pemangkinan pusat aktif molekul ribonuklease"[65] | ||
| William H. Stein | Amerika Syarikat | |||
| 1973 | Ernst Otto Fischer | Republik Persekutuan Jerman | "kerana usaha perintis mereka yang dilakukan secara bersendirian, mengenai kimia organologam yang digelar sebatian sandwic"[66] | |
| Geoffrey Wilkinson | United Kingdom | |||
| 1974 | Paul J. Flory | Amerika Syarikat | "kerana usaha perintisnya yang bersifat teori dan uji kaji, mengenai kimia zahir makromolekul"[67] | |
| 1975 | John Warcup Cornforth | Australia United Kingdom | "usahanya pada stereokimia tindak balas bermangkin enzim"[68] | |
| Vladimir Prelog | Switzerland | "penyelidikannya mengenai stereokimia molekul organik dan tindak balasnya"[68] | ||
| 1976 | William N. Lipscomb | Amerika Syarikat | "kajiannya pada struktur borana yang menerangkan masalah pengikatan kimia"[69] | |
| 1977 | Ilya Prigogine | Belgium | "sumbangannya kepada ilmu termodinamik tak seimbang, khususnya teori struktur lesapan"[70] | |
| 1978 | Peter D. Mitchell | United Kingdom | "sumbangannya kepada pemahaman perpindahan tenaga biologi melalui perumusan teori kemiosmosis"[71] | |
| 1979 | Herbert C. Brown | Amerika Syarikat | "pembangunan penggunaan sebatian boron dan fosforus sebagai bahan uji penting dalam sintesis organik"[72] | |
| Georg Wittig | Republik Persekutuan Jerman | |||
| 1980 |  | Paul Berg | Amerika Syarikat | "kerana kerja-kerja asas mengenai biokimia asid nukleik, terutamanya berkenaan DNA rekombinan"[73] |
 | Walter Gilbert | Amerika Syarikat | "kerana sumbangan mereka mengenai penentuan urutan asas dalam asid nukleik"[73] | |
| | Frederick Sanger | United Kingdom | ||
| 1981 | Kenichi Fukui | Jepun | "kerana teori-teori mereka yang dimajukan secara bersendirian, mengenai haluan tindak balas kimia"[74] | |
| Roald Hoffmann | Amerika Syarikat | |||
| 1982 | Aaron Klug | United Kingdom | "kerana pembangunan mikroskopi elektron kristalografi dan elusidasi struktur kompleks protein asid nukleik yang penting dari segi biologi"[75] | |
| 1983 | Henry Taube | Amerika Syarikat | "kerana usaha mekanisme tindak balas perpindahan elektron, terutamanya dalam kompleks logam"[76] | |
| 1984 | Robert Bruce Merrifield | Amerika Syarikat | "kerana pengembangan kaedah sintesis kimia pada matriks pepejal"[77] | |
| 1985 | Herbert A. Hauptman | Amerika Syarikat | "kerana pencapaian cemerlang mereka dalam mengembangkan kaedah penentuan struktur hablur secara langsung"[78] | |
| Jerome Karle | Amerika Syarikat | |||
| 1986 |  | Dudley R. Herschbach | Amerika Syarikat | "atas sumbangan mereka mengenai dinamik proses asas kimia"[79] |
| Yuan T. Lee | Amerika Syarikat | |||
| John C. Polanyi | Kanada | |||
| 1987 | Donald J. Cram | Amerika Syarikat | "kerana pembangunan dan penggunaan molekul dengan interaksi kepilihan tinggi mengikut struktur"[80] | |
 | Jean-Marie Lehn | Perancis | ||
| Charles J. Pedersen | Amerika Syarikat | |||
| 1988 | Johann Deisenhofer | Republik Persekutuan Jerman | "kerana penentuan struktur tiga dimensi pusat tindak balas fotosintesis"[81] | |
 | Robert Huber | Republik Persekutuan Jerman | ||
| Hartmut Michel | Republik Persekutuan Jerman | |||
| 1989 | Sidney Altman | Kanada Amerika Syarikat | "penemuan sifat-sifat pemangkin RNA"[82] | |
 | Thomas R. Cech | Amerika Syarikat | ||
| 1990 | Elias James Corey | Amerika Syarikat | "penemuan teori dan kaedah sintesis organik"[83] | |
| 1991 | Richard R. Ernst | Switzerland | "kerana sumbangannya kepada kaedah stereoskopi resonans magnet nuklear (NMR) berleraian tinggi"[84] | |
| 1992 |  | Rudolph A. Marcus | Amerika Syarikat | "sumbangannya kepada teori tindak balas perpindahan elektron dalam sistem kimia"[85] |
| 1993 | Kary B. Mullis | Amerika Syarikat | "sumbangannya kepada perkembangan kaedah dalam bidang kimia berasaskan DNA [...] ciptaan kaedah tindak balas rantai polimerase (PCR)"[86] | |
| Michael Smith | Kanada | "sumbangannya kepada perkembangan kaedah dalam bidang kimia berasaskan DNA [...] sumbangan asasnya kepada pengasasan mutagenesis berarah tapak berasaskan oligonukleotida dan pembangunannya untuk kajian protein"[86] | ||
| 1994 | George A. Olah | Amerika Syarikat | "sumbangannya kepada kimia karbokation"[87] | |
| 1995 | Paul J. Crutzen | Belanda | "kerana usaha mereka dalam ilmu kimia atmosfera, khususnya mengenai pembentukan dan penguraian ozon"[88] | |
| Mario J. Molina | Amerika Syarikat | |||
 | F. Sherwood Rowland | Amerika Syarikat | ||
| 1996 | Robert F. Curl Jr. | Amerika Syarikat | "penemuan fullerene"[89] | |
 | Harold W. Kroto | United Kingdom | ||
| Richard E. Smalley | Amerika Syarikat | |||
| 1997 | Paul D. Boyer | Amerika Syarikat | "elusidasi mekanisme berenzim yang bersandarkan sintesis adenosina trifosfat (ATP)"[90] | |
| John E. Walker | United Kingdom | |||
| Jens C. Skou | Denmark | "kerana penemuan pertama enzim pengangkut ion, iaitu Na+, K+ -ATPase"[90] | ||
| 1998 |  | Walter Kohn | Amerika Syarikat | "pengembangan teori fungsional ketumpatan"[91] |
| John A. Pople | United Kingdom | "pengembangan kaedah pengiraan dalam ilmu kimia kuantum"[91] | ||
| 1999 | Ahmed H. Zewail | Mesir Amerika Syarikat | "kajiannya mengenai keadaan peralihan tindak balas kimia menggunakan stereoskopi femtosaat"[92] | |
| 2000 | Alan J. Heeger | Amerika Syarikat | "penemuan dan pembangunan polimer konduksi"[93] | |
| Alan G MacDiarmid | Amerika Syarikat New Zealand | |||
| Hideki Shirakawa | Jepun | |||
| 2001 | William S. Knowles | Amerika Syarikat | "usaha mereka mengenai tindak balas penghidrogenan bermangkin kiral"[94] | |
 | Ryoji Noyori | Jepun | ||
| K. Barry Sharpless | Amerika Syarikat | "usahanya mengenai tindak balas pengoksidaan bermangkin kiral"[95] | ||
| 2002 |  | John B. Fenn | Amerika Syarikat | "pembangunan kaedah pengenalpastian dan analisa struktur makromolekul biologi [...] pembangunan kaedah pengionan penyaherapan lembut untuk analisa spektrometrik jisim makromolekul biologi"[96] |
| Koichi Tanaka | Jepun | |||
 | Kurt Wüthrich | Switzerland | "pembangunan kaedah pengenalpastian dan analisa struktur makromolekul biologi [...] pembangunan spektroskopi resonans magnet nuklear untuk menentukan struktur tiga dimensi makromolekul biologi dalam larutan"[96] | |
| 2003 | Peter Agre | Amerika Syarikat | "penemuan berkenaan saluran dalam membran sel [...] penemuan saluran air"[97] | |
 | Roderick MacKinnon | Amerika Syarikat | "penemuan berkenaan saliran dalam membran sel [...] untuk kajian struktur dan mekanistik saluran ion"[97] | |
| 2004 |  | Aaron Ciechanover | Israel | "penemuan degradasi protein berantarakan ubikuitin"[98] |
 | Avram Hershko | Israel | ||
 | Irwin Rose | Amerika Syarikat | ||
| 2005 | Yves Chauvin | Perancis | "pembangunan kaedah metatesis dalam sintesis organik"[99] | |
 | Robert H. Grubbs | Amerika Syarikat | ||
| Richard R. Schrock | Amerika Syarikat | |||
| 2006 |  | Roger D. Kornberg | Amerika Syarikat | "kajiannya dalam asas molekul transkripsi eukariot"[100] |
| 2007 |  | Gerhard Ertl | Jerman | "kajian proses kimia pada permukaan pepejal"[101] |
| 2008 |  | Osamu Shimomura | Amerika Syarikat[102] | "penemuan dan pembangunan protein pendarfluor hijau, GFP"[103] |
 | Martin Chalfie | Amerika Syarikat | ||
 | Roger Y. Tsien | Amerika Syarikat | ||
| 2009 | Venkatraman Ramakrishnan | United Kingdom | "kajian struktur dan fungsi ribosom"[104] | |
| Thomas A. Steitz | Amerika Syarikat | |||
| Ada E. Yonath | Israel | |||
| 2010 | Richard F. Heck | Amerika Syarikat | "penggandingan silang bermangkin paladium dalam sintesis organik"[105] | |
| Ei-ichi Negishi | Jepun | |||
| Akira Suzuki | Jepun | |||
| 2011 | Daniel Shechtman | Israel | "penemuan kuasihablur"[106] | |
| 2012 |  | Robert Lefkowitz | Amerika Syarikat | "kerana mengkaji reseptor berganding protein G"[107] |
.jpg) | Brian Kobilka | Amerika Syarikat | ||
| 2013 | Martin Karplus | Amerika Syarikat Austria | "kerana membangkunkan model multiskala untuk sistem kimia yang rumit"[108] | |
 | Michael Levitt | Amerika Syarikat United Kingdom Israel[109] | ||
 | Arieh Warshel | Amerika Syarikat Israel | ||
| 2014 |  | Eric Betzig | Amerika Syarikat | "atas pembangunan mikroskopi pendarfluor beresolusi super"[110] |
 | Stefan W. Hell | Jerman | ||
 | William E. Moerner | Amerika Syarikat | ||
| 2015 | Tomas Lindahl | Sweden United Kingdom | "atas kajian mekanistik pembaikian DNA"[111] | |
| Paul L. Modrich | Amerika Syarikat | |||
| Aziz Sancar | Turkey Amerika Syarikat | |||
| 2016 |  | Jean-Pierre Sauvage | Perancis | "atas reka bentuk dan sintesis mesin molekul"[112] |
.jpg) | Fraser Stoddart | United Kingdom Amerika Syarikat | ||
 | Ben Feringa | Belanda | ||
Catatan
Rujukan
Pautan luar
🔥 Top keywords: Khunsa (siri TV)Wanita SyurgaLelaki ItuLaman UtamaTakdir Itu Milik AkuKelawarKhas:CariAngeline TanDe FamPeribahasa MelayuSenarai peribahasa (A–M)Joseph KurupSheriffTelaga BarhutGayatri Su-Lin PillaiSarimah IbrahimBadarawuhi Di Desa PenariShahrulezad MohameddinYasmin AhmadMelitha SidabutarNabi Muhammad SAWPasukan bola sepak kebangsaan bawah-23 MalaysiaZul AriffinAzira ShafinazPenjodoh bilangan bahasa MelayuInna lillahi wa inna ilaihi raji'unSophia AlbarakbahSiti Khadijah HalimSharisa HarisMandi wajibFarah AhmadProjek: High CouncilCik ManggisKementerian Perdagangan Dalam Negeri dan Kos Sara Hidup MalaysiaPerempuan Itu (drama)Yang di-Pertuan AgongMalaysiaPolis Diraja MalaysiaAisha Retno