11 września

Święta

Wydarzenia w Polsce

Wydarzenia na świecie

• 1041 – Wielki pożar Bremy.
• 1217 – Podpisano angielsko-francuski traktat w Lambeth.
• 1297 – Powstanie Williama Wallace’a: pierwsze zwycięstwo szkockich powstańców w bitwie o most Stirling.
• 1354 – Marino Faliero został dożą Wenecji.
• 1382 – Po śmierci króla Węgier, Chorwacji i Polski Ludwika Węgierskiego jego następczynią na tronach węgierskim i chorwackim została córka Maria Andegaweńska.
• 1541:
  • Konkwistadorka Inés Suárez, pod nieobecność gubernatora Pedro de Valdivii, obroniła Santiago przed atakiem Mapuczów.
  • Spływ błotny ze zbocza Volcán de Agua zniszczył pierwszą stolicę Gwatemali Ciudad Vieja.
• 1553 – Claude de la Sengle został wybrany na wielkiego mistrza zakonu joannitów.
• 1565 – Zakończyło się nieudane, czteromiesięczne oblężenie Malty przez Turków osmańskich.
• 1579 – I wojna polsko-rosyjska: wojska polskie zdobyły twierdzę Sokół.
• 1598 – Borys Godunow został koronowany na cara Rosji.
• 1609:
  • Henry Hudson odkrył wyspę Manhattan.
  • Król Filip III Habsburg wydał edykt o wypędzeniu wszystkich 300 tysięcy morysków z Hiszpanii.
• 1620 – Wojna trzydziestoletnia: zwycięstwo wojsk habsburskich nad szwajcarskimi w bitwie pod Tirano.
• 1649 – Irlandzka wojna konfederacka: w trakcie kampanii Olivera Cromwella w Irlandii jego wojska zdobyły po oblężeniu miasto Drogheda i dokonały masakry mieszkańców.
• 1697 – V wojna austriacko-turecka: w bitwie pod Zentą wojska cesarskie księcia Eugeniusza Sabaudzkiego rozgromiły armię turecką.
• 1709 – Wojna o sukcesję hiszpańską: połączone wojska brytyjsko-holendersko-austriackie pokonały Francuzów w bitwie pod Malplaquet.
• 1714 – Wojna o sukcesję hiszpańską: wojska hiszpańsko-francuskie zdobyły Barcelonę, tłumiąc powstanie antyhiszpańskie w Katalonii.
• 1772 – Markiz Donatien Alphonse François de Sade i jego lokaj zostali skazani zaocznie na karę śmierci za sodomię i trucicielstwo.
• 1777 – Wojna o niepodległość Stanów Zjednoczonych: podczas bitwy nad Brandywine gen. Kazimierz Pułaski uratował życie gen. Jerzemu Waszyngtonowi.
• 1792 – Rewolucja francuska: w Paryżu rozpoczęło się trwające niemal tydzień plądrowanie upaństwowionych zbiorów królewskich (zdeponowanych w Hôtel de la Marine), w trakcie którego skradziono francuskie klejnoty koronne, w tym błękitny diament Bleu de France, który przeszlifowany pojawił się na rynku w 1830 roku (obecnie znany jest pod nazwą Hope).
• 1795 – Wojska perskie zdobyły i zniszczyły Tbilisi.
• 1800 – Na Malcie zostały rozwiązane Bataliony Kongresu Narodowego – nieregularna armia sformowana po rebelii przeciwko rządom francuskim we wrześniu 1798 roku.
• 1802 – Francja anektowała Republikę Subalpejską na terytorium Piemontu.
• 1814 – Wojna brytyjsko-amerykańska: zwycięstwo Amerykanów w bitwie pod Plattsburghiem.
• 1822 – Kongregacja Indeksu w Rzymie obwieściła, że nauka Mikołaja Kopernika o obrocie Ziemi wokół Słońca może być rozpowszechniana.
• 1825 – W Petersburg oddano do użytku Pałac Michajłowski.
• 1826 – Antymason William Morgan został aresztowany pod fałszywymi zarzutami i uprowadzony do Fortu Niagara, gdzie słuch o nim zaginął.
• 1834 – W Petersburgu odsłonięto Kolumnę Aleksandrowską.
• 1836 – Proklamowano niepodległą Republikę Rio-Grandense w Brazylii.
• 1846 – Dekretem króla Francuzów Ludwika Filipa I została założona francuska szkoła archeologiczna w Atenach.
• 1855 – Wojna krymska: wojska brytyjsko-francusko-tureckie zdobyły po oblężeniu Sewastopol.
• 1857 – Mormońscy osadnicy w Utah dokonali masakry 120 kolonistów udających się z Arkansas do Kalifornii.
• 1878 – 268 górników (w tym 55 chłopców) zginęło w eksplozji w kopalni węgla kamiennego w Abercarn w południowej Walii.
• 1879 – Niemiecki astronom Christian Peters odkrył planetoidę (202) Chryseïs.
• 1881 – Papież Leon XIII ogłosił Madonnę z Montserrat patronką Katalonii.
• 1899 – W mieście Flagstaff założono Uniwersytet Arizony Północnej.
• 1901 – Cesáreo Chacaltana Reyes został po raz drugi premierem Peru.
• 1905 – W japońskim porcie Sasebo zatonął po eksplozji w rufowej komorze amunicyjnej pancernik „Mikasa”, w wyniku czego zginęło 339 członków załogi.
• 1906 – Uruchomiono komunikację tramwajową w szwedzkiej Uppsali.
• 1909 – Niemiecki astronom Max Wolf jako pierwszy zauważył na fotografii powracającą Kometę Halleya.
• 1919:
  • Rhee Syng-man stanął na czele emigracyjnego Koreańskiego Rządu Tymczasowego z siedzibą w Szanghaju.
  • Wojska amerykańskie dokonały inwazji na Honduras.
• 1921 – Żydowscy osadnicy założyli w Dolinie Jezreel w dzisiejszym północnym Izraelu pierwszy moszaw (spółdzielnię rolniczą) Nahalal.
• 1922:
  • Palestyna została ogłoszona brytyjskim terytorium mandatowym.
  • W Grecji doszło do wojskowego zamachu stanu,
  • W Salzburgu powołano Międzynarodowe Towarzystwo Muzyki Współczesnej (ISCM).
  • Założono brytyjską firmę motoryzacyjną Jaguar.
• 1924 – Ahmad Tajuddin został sułtanem Brunei.
• 1926 – W Rzymie anarchista Gino Lucetti usiłował dokonać zamachu na Benito Mussoliniego, rzucając bombę na jego limuzynę.
• 1928 – Założono Uniwersytet Aarhus (Dania).
• 1932:
  • W katastrofie samolotu RWD-6 w Cierlicku na Śląsku Cieszyńskim w Czechosłowacji zginęli Franciszek Żwirko i Stanisław Wigura.
  • Wystartowała najwyższa francuska liga piłkarska Ligue 1.
• 1933 – Pod Kazaniem w Rosji zginął w katastrofie lotniczej polski pilot kpt. Józef Lewoniewski.
• 1941:
  • Owdowiały w 1935 roku król Belgów Leopold III Koburg ożenił się potajemnie po raz drugi z Mary Lilian Baels.
  • W Waszyngtonie rozpoczęto budowę Pentagonu.
  • W Niemczech opatentowano metadon.
• 1942:
  • Rozpoczęła się operacja „Musketoon” – rajd komandosów brytyjskich i norweskich, którego celem było dokonanie sabotażu w elektrowni wodnej w Glomfjord w okupowanej przez Niemców Norwegii.
  • Ustanowiono Order Lwa Finlandii.
• 1944:
  • 107 górników (głównie rosyjskich robotników przymusowych) zginęło w wyniku eksplozji metanu w kopalni węgla kamiennego w niemieckim Bergkamen.
  • Front zachodni: w nocy z 11 na 12 września w nalocie dywanowym Royal Air Force na Darmstadt zginęło 11,5 tys. osób.
• 1948 – Henri Queuille został premierem Francji.
• 1950 – 33 osoby zginęły w zderzeniu dwóch pociągów pasażerskich w Coshocton w amerykańskim stanie Ohio.
• 1952 – Cesarz Etiopii Haile Selassie I podpisał akt federacji Etiopii i Erytrei.
• 1953 – Ólafur Thors został po raz czwarty premierem Islandii.
• 1960 – W Rzymie zakończyły się XVII Letnie Igrzyska Olimpijskie.
• 1961:
  • W Morges w Szwajcarii otwarto pierwsze biuro Światowego Funduszu na rzecz Przyrody (WWF).
  • Wystartował drugi program austriackiej telewizji publicznej ORF.
• 1963 – 40 osób zginęło we francuskich Pirenejach w katastrofie lecącego z Londynu do Perpignan samolotu Vickers VC.1 Viking z brytyjskimi turystami.
• 1968 – 95 osób zginęło na Morzu Śródziemnym w katastrofie lecącego z Ajaccio do Nicei samolotu Sud Aviation Caravelle 3 należącego do Air France.
• 1969:
  • Obrączkowe zaćmienie słońca widoczne nad Pacyfikiem, Peru, Boliwią i Brazylią.
  • Zakończył się według zasady prawa międzynarodowego status quo ante bellum radziecko-chiński konflikt graniczny nad Ussuri.
• 1971:
  • Bahrajn i Katar zostały przyjęte do Ligi Państw Arabskich.
  • Doszło do włamania do oddziału Lloyds Bank w Londynie. Nieustaleni nigdy sprawcy wydrążyli 15-metrowy tunel do skarbca i zrabowali ze skrytek depozytowych biżuterię i pieniądze wartości wielu milionów funtów.
  • Została przyjęta w referendum nowa konstytucja Egiptu.
• 1972 – W Monachium zakończyły się XX Letnie Igrzyska Olimpijskie.
• 1973 – W Chile doszło do przewrotu wojskowego. Gen. Augusto Pinochet obalił socjalistycznego prezydenta Salvadora Allende, który zginął lub popełnił samobójstwo w zbombardowanym i oblężonym pałacu prezydenckim.
• 1974:
  • 70 osób zginęło w katastrofie samolotu McDonnell Douglas DC-9 w Karolinie Północnej.
  • Premiera 1. odcinka amerykańskiego serialu telewizyjnego Domek na prerii.
  • Założono brytyjską grupę muzyczną The Stranglers.
• 1978:
  • W londyńskim szpitalu zmarł bułgarski pisarz i dysydent Georgi Markow, ugodzony 4 dni wcześniej zatrutym rycyną parasolem.
  • Zmarła 40-letnia Brytyjka Janet Parker, ostatnia znana śmiertelna ofiara czarnej ospy.
• 1980:
  • Attaché misji Kuby przy ONZ w Nowym Jorku Félix García Rodríguez zginął w zamachu przeprowadzonym przez organizację terrorystyczną Omega 7.
  • Przyjęto w referendum nową konstytucję Chile.
• 1982 – 46 osób zginęło w katastrofie amerykańskiego śmigłowca wojskowego Boeing CH-47 Chinook pod niemieckim Mannheim.
• 1985 – 118 osób zginęło w zderzeniu pociągów w portugalskim Nelas.
• 1987:
  • Zakończyła się wojna libijsko-czadyjska.
  • Został zastrzelony jamajski muzyk reggae Peter Tosh.
• 1989 – Władze Węgier zdecydowały o otwarciu granicy z Austrią dla uchodźców z byłej NRD.
• 1991:
  • Prezydent ZSRR Michaił Gorbaczow ogłosił zamiar wycofania wojsk radzieckich z Kuby.
  • Wykonano ostatni wyrok śmierci w historii Estonii.
• 1995 – W południowej wieży nowojorskiego World Trade Center rozpoczął się mecz o szachowe mistrzostwo świata między Rosjaninem Garri Kasparowem a Hindusem Viswanathanem Anandem.
• 1997 – 74% spośród głosujących w referendum Szkotów opowiedziało za ponownym utworzeniem, po blisko 300 latach przerwy, własnego parlamentu.
• 1998 – Jewgienij Primakow został premierem Rosji.

• 2001:
  • Blisko 3 tys. osób zginęło w serii największych w historii ataków terrorystycznych na World Trade Center w Nowym Jorku oraz Pentagon i Kapitol (udaremniony) w Waszyngtonie, dokonanych przez członków Al-Ka’idy przy użyciu uprowadzonych samolotów pasażerskich.
  • Zespół Slayer wydał swój ósmy studyjny album God Hates Us All.
• 2004 – 17 osób (w tym prawosławny patriarcha Aleksandrii Piotr VII) zginęło w katastrofie wojskowego śmigłowca Boeing CH-47 Chinook, lecącego z Aten na Górę Athos.
• 2005:
  • Izrael oficjalnie ogłosił koniec 38-letniej okupacji Strefy Gazy.
  • W Japonii odbyły się przedterminowe wybory parlamentarne.
• 2006 – Jerzy Tupou V został zaprzysiężony jako piąty król Tonga.
• 2007 – Przeprowadzono pierwszy test rosyjskiej bomby paliwowo-lotniczej, zwanej „ojcem wszystkich bomb”.
• 2009:
  • Były prezydent Tajwanu Chen Shui-bian został skazany na karę dożywotniego pozbawienia wolności za sprzeniewierzenie funduszy państwowych.
  • Chorwacja i Słowenia zawarły porozumienie w sprawie spornej granicy morskiej na Zatoce Pirańskiej.
  • Prezydent Mołdawii Vladimir Voronin ustąpił ze stanowiska. Tymczasowym prezydentem został przewodniczący parlamentu Mihai Ghimpu.
• 2012:
  • 289 osób zginęło w pożarze fabryki ubrań w Karaczi w Pakistanie.
  • W Kairze i Bengazi w Libii rozpoczęły się antyamerykańskie demonstracje wywołane informacjami na temat antyislamskiego filmu Innocence of Muslims. W ataku na amerykański konsulat w Bengazi zginęło czterech dyplomatów, w tym ambasador J. Christopher Stevens.
• 2013 – Prezydent Zimbabwe Robert Mugabe zniósł ponownie urząd premiera.
• 2015 – W wyniku upadku żurawia budowlanego w Świętym Meczecie w Mekce zginęło 118 osób, a 394 zostały ranne.

Eksploracja kosmosu

Urodzili się

Zmarli

Przypisy