6 września

Święta

Wydarzenia w Polsce

Wydarzenia na świecie

•   775 p.n.e. – Chińscy astronomowie odnotowali najstarsze w historii zaćmienie Słońca.
•   394 – W bitwie nad rzeką Frigidus Teodozjusz I Wielki pokonał wojska uzurpatora Eugeniusza, po raz ostatni jednocząc Cesarstwo rzymskie.
• 1442 – W bitwie nad rzeką Jałomnicą János Hunyady pokonał przeważające wojska tureckie.
• 1450 – Wojna polsko-mołdawska: pod Krasną polskie pospolite ruszenie poniosło klęskę w bitwie z wojskami hospodara Bogdana II.
• 1478 – Przyszły król Danii, Norwegii i Szwecji Jan Oldenburg ożenił się z księżniczką saską Krystyną.
• 1496 – W holenderskim mieście Delft po 100 latach zakończono budowę (obecnie protestanckiego) kościoła Nieuwe Kerk.
• 1522 – Do portu San Lucar w Hiszpanii wpłynął okręt „Victoria”, jedyny z ekspedycji Ferdynanda Magellana i jednocześnie pierwszy w historii, który opłynął Ziemię.
• 1581 – Wojny inflanckie: wojska szwedzkie zdobyły Narwę i dokonały masakry jej rosyjskich obrońców i mieszkańców.
• 1622 – Należący do tzw. Srebrnej Floty hiszpański galeon „Nuestra Señora de Atocha” zatonął w czasie huraganu u wybrzeży Florydy wraz ze znacznym ładunkiem srebra i innych kosztowności.
• 1632 – Powstała diecezja bagdadzka.
• 1634 – Wojna trzydziestoletnia: zwycięstwo wojsk cesarsko-habsburskich nad szwedzkimi i ich protestanckimi sojusznikami z Niemiec w I bitwie pod Nördlingen.
• 1647 – Angielska wojna domowa: Oliver Cromwell po raz pierwszy zajął Londyn.
• 1652 – I wojna angielsko-holenderska: zwycięstwo floty holenderskiej w bitwie morskiej pod Elbą.
• 1688 – V wojna austriacko-turecka: wojska austriackie po 167 latach tureckiej okupacji wyzwoliły Belgrad.
• 1724 – Filip V został po raz drugi królem Hiszpanii.
• 1746 – Wojna o sukcesję austriacką: wojska austriackie zdobyły Genuę.
• 1761 – Poświęcono kościół św. Krzyża w czeskim Libercu.
• 1776 – Ponad 6 tys. osób zginęło po przejściu huraganu nad Gwadelupą.
• 1785 – Na mocy dekretu księcia Herkulesa III d’Este zniesiono inkwizycję w Księstwie Modeny i Reggio.
• 1791:
  • Cesarz rzymski Leopold II Habsburg został koronowany w Pradze na króla Czech.
  • W Teatrze Stanowym w Pradze odbyła się premiera opery Łaskawość Tytusa Wolfganga Amadeusa Mozarta.
• 1813 – VI koalicja antyfrancuska: Królewska Armia Pruska pokonała armię francuską i sprzymierzonych z nią Sasów w bitwie pod Dennewitz.
• 1815 – Simón Bolívar napisał tzw. List z Jamajki, w którym zaproponował utworzenie federacji lub konfederacji krajów Ameryki Łacińskiej.
• 1836 – Louis-Mathieu Molé został premierem Francji.
• 1849 – Powstanie węgierskie: wojska austriackie zdobyły po oblężeniu twierdzę Petrovaradin.
• 1867 – Kanadyjski astronom James Craig Watson odkrył planetoidę (94) Aurora.
• 1885 – Turecka prowincja Rumelia Wschodnia została zajęta przez wojska bułgarskie. Nastąpiło zjednoczenie Bułgarii.
• 1890 – W Dublinie założono klub piłkarski Bohemian F.C.
• 1899 – Sekretarz stanu USA John Hay zaproponował stosowanie tzw. polityki otwartych drzwi wobec Chin.
• 1901:
  • Prezydent USA William McKinley został postrzelony na Wystawie Panamerykańskiej w Buffalo przez anarchistę polskiego pochodzenia Leona Czołgosza, wskutek czego 8 dni później zmarł w szpitalu.
  • Uruchomiono komunikację tramwajową w słoweńskiej Lublanie.
• 1902 – Założono argentyński klub piłkarski Estudiantil Porteño Ciudadela.
• 1913 – W Londynie otwarto Arsenal Stadium.
• 1916 – I wojna światowa: zwycięstwo wojsk bułgarskich nad rumuńskimi w bitwie pod Turtucaią.
• 1917 – Ukazało się pierwsze wydanie litewskiego dziennika „Lietuvos aidas”.
• 1928 – Uformował się huragan Okeechobee, który w następnych dniach zabił ponad 4 tys. osób na Karaibach i wschodnim wybrzeżu USA.
• 1930 – W Argentynie generał José Félix Benito Uriburu obalił prezydenta Hipólito Yrigoyena i zajął jego miejsce.
• 1932 – W Hiszpanii zniesiono karę śmierci i dożywotnie pozbawienie wolności.
• 1936 – W Rambouillet podpisano układ o udzieleniu pożyczki francuskiej na uzbrojenie polskiej armii.
• 1939 – Związek Południowej Afryki wypowiedział wojnę Niemcom.
• 1940 – Król Rumunii Karol II abdykował na rzecz swego syna Michała I.
• 1941:
  • Bitwa o Atlantyk: u wybrzeży Norwegii brytyjskie krążowniki HMS "Nigeria" i HMS "Aurora" zatopiły niemiecki szkolny okręt artyleryjski „Bremse”, w wyniku czego zginęło 160 członków załogi.
  • II wojna chińsko-japońska: rozpoczęła się bitwa pod Changsha.
  • W Paryżu powstała Polska Organizacja Walki o Niepodległość.
• 1943 – 79 osób zginęło, a 117 zostało rannych w wyniku wykolejenia pociągu ekspresowego pod Filadelfią w Pensylwanii.
• 1944:
  • Bułgaria wypowiedziała wojnę III Rzeszy.
  • Front zachodni: 1 Dywizja Pancerna dowodzona przez gen. Stanisława Maczka wyzwoliła Ieper (Ypres) w Belgii.
• 1945 – W Tokio został aresztowany przez Amerykanów i następnie wydany Polsce zbrodniarz nazistowski Josef Meisinger, były dowódca Einsatzgruppe IV i szef SD oraz Sipo w Warszawie.
• 1946 – Radziecka ekspedycja zdobyła Szczyt Karola Marksa (6726 m n.p.m.) w paśmie Pamiru w Tadżykistanie.
• 1947 – Z pokładu amerykańskiego lotniskowca USS „Midway” została wystrzelona rakieta V-2, co było pierwszym w historii startem pocisku balistycznego z platformy mobilnej.
• 1948:
  • Juliana wstąpiła na tron Holandii.
  • Premiera brytyjskiego filmu muzycznego Czerwone trzewiki w reżyserii Emerika Pressburgera i Michaela Powella.
• 1949 – W Camden w New Jersey 28-letni weteran wojenny Howard Unruh zastrzelił 13 i zranił 2 osoby. Po aresztowaniu został uznany za niepoczytalnego i do śmierci w 2009 roku przebywał w szpitalu psychiatrycznym.
• 1951 – W Lizbonie podpisano portugalsko-amerykańskie porozumienie o udostępnieniu wojskom NATO baz lotniczych i morskich na Azorach.
• 1952 – W Montrealu CBS uruchomiła pierwszy w Kanadzie (francuskojęzyczny) kanał telewizyjny, a dwa dni później w Toronto kanał anglojęzyczny.
• 1953 – W RFN odbyły się wybory do Bundestagu.
• 1954 – Premiera włoskiego filmu La strada w reżyserii Federico Felliniego.
• 1955:
  • Szukri al-Kuwatli został po raz drugi prezydentem Syrii.
  • W Stambule wybuchły dwudniowe zamieszki skierowane przeciw 100-tysięcznej mniejszości greckiej, w których zginęło kilkanaście osób i zniszczonych zostało 4 tysiące greckich sklepów i tysiąc domów.
• 1960:
  • Léopold Sédar Senghor został prezydentem Senegalu.
  • Podczas XVII Letnich Igrzysk Olimpijskich w Rzymie Józef Szmidt zdobył złoty medal w trójskoku.
• 1961:
  • Afganistan i Pakistan zerwały stosunki dyplomatyczne w związku ze sporem o Pasztunistan.
  • W Belgradzie zakończyła się pierwsza konferencja Ruchu Państw Niezaangażowanych.
• 1965:
  • Wojna indyjsko-pakistańska: armia indyjska dokonała inwazji na Pakistan w odwecie za pakistańskie operacje w Kaszmirze.
  • W Hagen rozpoczął się proces załogi obozu zagłady w Sobiborze.
• 1966 – Premier RPA Hendrik Frensch Verwoerd został zasztyletowany w budynku parlamentu w Kapsztadzie.
• 1968 – Suazi uzyskało niepodległość (od Wielkiej Brytanii).
• 1970:
  • Na niemieckiej wyspie Fehmarn odbył się ostatni koncert Jimiego Hendriksa.
  • Palestyńscy terroryści z Ludowego Frontu Wyzwolenia Palestyny porwali trzy samoloty lecące z Nowego Jorku do Brukseli, Frankfurtu nad Menem i Zurychu. Wszystkie maszyny zostały następnie wysadzone w powietrze na lotniskach w Egipcie i Jordanii.
• 1971 – 22 osoby zginęły, a 99 zostało rannych w wyniku awaryjnego lądowania samolotu BAC One-Eleven linii Paninternational na autostradzie A-7 pod Hamburgiem.
• 1972:
  • Masakra w Monachium: krótko po północy, podczas nieudanej policyjnej próby odbicia zakładników, palestyńscy terroryści zabili 9 uprowadzonych członków izraelskiej ekipy olimpijskiej (4 zawodników, 3 trenerów i 2 sędziów) znajdujących się w 2 helikopterach, którymi przywieziono ich na lotnisko wojskowe w Fürstenfeldbruck. W strzelaninie zginął też jeden z funkcjonariuszy oraz 5 terrorystów, a pozostali 3 zostali ujęci.
  • W wyniku napadu 5 uzbrojonych napastników na pole golfowe Fountain Valley na wyspie Saint Croix (Wyspy Dziewicze Stanów Zjednoczonych) zginęło 8 osób, a kolejnych 8 zostało rannych.
• 1974 – Bill Rowling został premierem Nowej Zelandii.
• 1975 – 2385 osób zginęło (w większości w mieście Lice) w trzęsieniu ziemi w tureckiej prowincji Diyarbakır.
• 1976 – Starszy porucznik Wiktor Bielenko uciekł myśliwcem MiG-25 do Japonii.
• 1978 – Park Narodowy Mesa Verde w Kolorado został wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.
• 1982 – Grupa uzbrojonych Polaków zajęła ambasadę PRL w stolicy Szwajcarii Bernie, biorąc personel jako zakładników.
• 1983 – ZSRR przyznał się do zestrzelenia południowokoreańskiego samolotu z 269 osobami na pokładzie.
• 1984 – Premiera filmu Amadeusz w reżyserii Miloša Formana.
• 1986 – Dwaj palestyńscy terroryści wdarli się do synagogi Neve Shalom w Stambule otwierając ogień z broni maszynowej do modlących się Żydów, w wyniku czego zginęły 22 osoby, a 3 zostały ranne.
• 1991:
  • Donald Kalpokas został premierem Vanuatu.
  • Leningrad został przemianowany na Petersburg.
  • Około 100 osób zginęło w wyniku zderzenia pociągów w Kongo.
  • Rada Państwa ZSRR uznała niepodległość Litwy, Łotwy i Estonii.
  • Weszło w życie zawieszenie broni między rządem marokańskim a Frontem Polisario.
• 1993 – W Rosji przeprowadzono strajk ostrzegawczy górników ze 119 kopalń.
• 1996 – Królowa Holandii Beatrycze dokonała otwarcia mostu Erasmusbrug w Rotterdamie.
• 1997:
  • Odbył się pogrzeb księżnej Diany.
  • Rozpoczął się pierwszy kongres Młodego Frontu, międzynarodowego ruchu młodzieży białoruskiej, oficjalnie zarejestrowanego w Czechach.
• 1998 – Edward Fenech Adami został po raz drugi premierem Malty.
• 2000 – W siedzibie ONZ w Nowym Jorku rozpoczął się Szczyt Milenijny.
• 2002 – Iajuddin Ahmed został prezydentem Bangladeszu.
• 2006 – W japońskiej rodzinie cesarskiej urodził się pierwszy od ponad 40 lat chłopiec – książę Hisahito.
• 2007:
  • Izraelskie lotnictwo zniszczyło instalacje nuklearne w Dajr az-Zaur w Syrii.
  • Padła „inteligentna” amerykańska papuga żako Alex.
• 2008:
  • 119 osób zginęło w Kairze w wyniku osunięcia skał i runięcia 50 budynków, w tym 6-piętrowego domu mieszkalnego.
  • Asif Ali Zardari został wybrany przez Kolegium Elekcyjne na urząd prezydenta Pakistanu.
  • Co najmniej 35 osób zginęło w zamachu na posterunek policji w pakistańskim Peszawarze.
  • Prezydent Turcji Abdullah Gül, przy okazji meczu piłkarskiego między reprezentacjami obu krajów, złożył pierwszą w historii wizytę na tym szczeblu w Armenii.
  • W Glasgow odbył się finał 2. Konkursu Tańca Eurowizji, który wygrali reprezentanci Polski Edyta Herbuś i Marcin Morczek.
• 2009 – 6 Koreańczyków z południa utonęło w wyniku nagłego spuszczenia wody z zapory na rzece Imjin przez stronę północnokoreańską.
• 2010 – 19 osób zginęło, a 34 zostały ranne w samobójczym zamachu bombowym w pakistańskim mieście Lakki Marwat.
• 2012 – Sudański konflikt graniczny: w bitwie w regionie Dżabal Marra w Darfurze Północnym zginęło 77 rebeliantów Sudańskiego Frontu Rewolucyjnego i 85 sudańskich żołnierzy rządowych.
• 2013 – Prezydent Epeli Nailatikau promulgował nową konstytucję Fidżi.
• 2017 – Papież Franciszek rozpoczął podróż apostolską do Kolumbii.
• 2018 – 44 osoby zginęły, a 660 zostało rannych w trzęsieniu ziemi na japońskiej wyspie Hokkaido.
• 2022 – Liz Truss objęła urząd premiera Wielkiej Brytanii.

Eksploracja kosmosu

Urodzili się

Zmarli

Przypisy