28 września

Święta

Wydarzenia w Polsce

Wydarzenia na świecie

•   480 p.n.e. – II wojna perska: flota grecka pod dowództwem Temistoklesa pokonała Persów w bitwie pod Salaminą.
•     48 p.n.e. – Gnejusz Pompejusz został zamordowany z polecenia władcy Egiptu Ptolemeusza XIII.
•   351 – Cesarz rzymski Konstancjusz II pokonał Magnencjusza w bitwie pod Mursją.
•   365 – Podczas rozruchów w Konstantynopolu uzurpator Prokopiusz ogłosił się cesarzem rzymskim.
•   935 – (lub 929) Książę Czech Wacław I Święty został zamordowany w mieście Stará Boleslav na polecenie swego młodszego brata Bolesława I Srogiego, który zajął jego miejsce.
•   995 – Przemyślidzi i Wrszowcy dokonali rzezi czeskiego rodu Sławnikowiców, z którego wywodził się św. Wojciech.
• 1066 – Wilhelm I Zdobywca wraz ze swą armią wylądował w Anglii. Rozpoczęła się inwazja Normanów.
• 1106 – Król Anglii Henryk I Beauclerc pokonał księcia Normandii Roberta II Krótkoudego w bitwie pod Tinchebray.
• 1198 – Zwycięstwo wojsk angielskich nad francuskimi w bitwie pod Gisors.
• 1238 – Rekonkwista: król Aragonii Jakub I Zdobywca wyzwolił Walencję spod panowania arabskiego.
• 1302 – Mamelucy zdobyli wyspę Arwad u wybrzeży Syrii, ostatnią twierdzę templariuszy w Ziemi Świętej.
• 1322 – Zwycięstwo wojsk bawarskich nad austriackimi w bitwie pod Mühldorfem.
• 1362 – W okresie tzw. niewoli awiniońskiej wybrano na papieża francuskiego benedyktyna Guillaume de Grimoarda, który przyjął imię Urban V.
• 1394 – Dokonano wyboru antypapieża Benedykta XIII.
• 1421 – Przyszły król Niemiec, Węgier i Chorwacji Albrecht Habsburg poślubił Elżbietę Luksemburską.
• 1448 – Chrystian I Oldenburg został koronowany na króla Danii.
• 1538 – I wojna austriacko-turecka: zwycięstwo Turków w bitwie morskiej pod Prewezą.
• 1542 – Juan Rodríguez Cabrillo jako pierwszy Europejczyk dotarł do Kalifornii.
• 1624 – Car Rosj Michał I Romanow poślubił Marię Dołgoruką.
• 1705 – 121 osób zginęło w pożarze schroniska dla pielgrzymów na Svatým Kopečku w czeskim Ołomuńcu.
• 1708 – Wojna o sukcesję hiszpańską: zwycięstwo wojsk angielsko-austriacko-holenderskich nad francuskimi w bitwie pod Wijendaal.
• 1748 – Cyryl V został patriarchą Konstantynopola.
• 1781 – Wojna o niepodległość Stanów Zjednoczonych: wojska amerykańskie i francuskie rozpoczęły oblężenie Yorktown w Wirginii.
• 1823 – Kardynał Annibale Sermattei della Genga został wybrany na papieża i przyjął imię Leon XII.
• 1842 – Papież Grzegorz XIV erygował diecezję San Salvador.
• 1846 – Przyszły książę Monako Karol III Grimaldi ożenił się w Brukseli z Antoinette de Merode.
• 1864 – W Londynie została utworzona I Międzynarodówka.
• 1867 – Toronto zostało stolicą kanadyjskiej prowincji Ontario.
• 1870 – Wojna francusko-pruska: kapitulacja Strasburga.
• 1876 – Kanadyjski astronom James Craig Watson odkrył planetoidę (168) Sibylla.
• 1893:
  • W Paragwaju została założona utopijna osada australijskich socjalistów – Nowa Australia.
  • Założono portugalski klub sportowy FC Porto.
• 1895 – W Grave w Holandii założono zgromadzenie zakonne Misjonarze Świętej Rodziny.
• 1901:
  • King Camp Gillette założył w Bostonie firmę Gillette.
  • Wojna filipińsko-amerykańska: zwycięstwo wojsk filipińskich w bitwie pod Balangigą na wyspie Samar.
• 1917 – Przyjęto flagę Tajlandii.
• 1918:
  • Émile Reuter został premierem Luksemburga.
  • Wojna domowa w Rosji: dowódca południowo-uralskiego zgrupowania partyzanckiego Wasilij Blücher został odznaczony jako pierwszy Orderem Czerwonego Sztandaru.
• 1919:
  • Obywatele Luksemburga opowiedzieli się w referendum za pozostawieniem monarchii.
  • Wybuchły dwudniowe krwawe zamieszki rasowe w Omaha w stanie Nebraska.
  • Założono Uniwersytet Łotwy w Rydze.
• 1921 – Niemiecki astronom Karl Wilhelm Reinmuth odkrył planetoidę (958) Asplinda.
• 1923
  • Zakończenie powstania w Bułgarii
  • Etiopia wstąpiła do Ligi Narodów.
• 1926 – Podpisano litewsko-radziecki pakt o nieagresji, potwierdzający traktat pokojowy z 1920 roku.
• 1928 – Szkocki bakteriolog i lekarz Alexander Fleming odkrył pierwszy antybiotyk – penicylinę.
• 1931 – W Pradze otwarto ogród zoologiczny.
• 1934:
  • 11 osób zginęło, a 19 zostało rannych w zderzeniu dwóch pociągów pasażerskich w Winwick w zachodniej Anglii.
  • Ekwador wstąpił do Ligi Narodów.
• 1936:
  • Gen. Francisco Franco został dowódcą sił nacjonalistycznych w Hiszpanii.
  • Per Albin Hansson został po raz drugi premierem Szwecji.
• 1938:
  • W Monachium rozpoczęło się zorganizowane z inicjatywy Benito Mussoliniego spotkanie kanclerza III Rzeszy oraz premierów Włoch, Wielkiej Brytanii i Francji w sprawie rozwiązania kwestii czechosłowackiej.
  • W ramach tzw. operacji polskiej na mocy decyzji trójki miejscowego urzędu NKWD rozstrzelano w Żytomierzu w Ukraińskiej SRR 100 Polaków.
• 1939 – II wojna światowa: ZSRR i III Rzesza zawarły w Moskwie traktat o granicach i przyjaźni.
• 1941:
  • Adolf Hitler ustanowił odznaczenie Krzyż Niemiecki.
  • Zakończyła się trwająca od 24 września operacja specjalna NKWD, mająca na celu zniszczenie okupowanego przez Niemców centrum Kijowa. Tysiące cywilów i setki niemieckich żołnierzy zginęło (władze sowieckie nigdy nie ujawniły liczby ofiar), a 50 000 mieszkańców pozostało bez dachu nad głową. Pożary spowodowane wybuchami zostały ugaszone przez niemieckie straże pożarne dopiero dwa tygodnie później.
• 1943 – Niemiecki dyplomata Georg Ferdinand Duckwitz powiadomił Duńczyków o planowanej przez Niemców deportacji duńskich Żydów, co umożliwiło ich ewakuację do neutralnej Szwecji.
• 1944 – Armia Czerwona wyzwoliła obóz koncentracyjny Klooga w Estonii.
• 1950 – Indonezja została członkiem ONZ.
• 1951:
  • Amerykański astronom Seth Barnes Nicholson odkrył Ananke, jeden z księżyców Jowisza.
  • Premiera amerykańskiego filmu science fiction Dzień, w którym zatrzymała się Ziemia w reżyserii Robert Wiseʼa.
• 1952 – Dokonano oblotu francuskiego samolotu myśliwsko-bombowego Dassault MD 454 Mystère IV.
• 1954 – Rozgłośnia Polska Radia Wolna Europa rozpoczęła nadawanie cyklu audycji z udziałem ppłka MBP Józefa Światły, który zbiegł w grudniu poprzedniego roku do Berlina Zachodniego.
• 1958 – Francuzi przyjęli w referendum nową konstytucję – początek V Republiki.
• 1960:
  • ChRL i Kuba nawiązały stosunki dyplomatyczne.
  • Mali i Senegal zostały członkami ONZ.
• 1961 – Syryjscy oficerowie sprzeciwiający się unii z Egiptem dokonali zamachu stanu i rozwiązali federację znaną jako Zjednoczona Republika Arabska.
• 1962 – W Brisbane w stanie Queensland w Australii spłonęła zajezdnia wraz z 65 tramwajami.
• 1965 – W wyniku erupcji wulkanu Taal na filipińskiej wyspie Luzon zginęło kilkaset osób.
• 1968:
  • 58 osób zginęło w katastrofie samolotu Douglas C-54 Skymaster należącego do Pan African Airlines w Port Harcourt w Nigerii.
  • Zlikwidowano ostatnią linię Bornholmskich Kolei Żelaznych.
• 1969:
  • SPD Willy’ego Brandta odniosła zwycięstwo w wyborach do Bundestagu w RFN.
  • W stanie Wiktoria w Australii spadł meteoryt Murchison.
• 1971:
  • Komunistyczne władze zgodziły się na wyjazd z kraju arcybiskupa Ostrzyhomia i prymasa Węgier kardynała Józsefa Mindszenty’ego, przebywającego od 1956 roku w amerykańskiej ambasadzie w Budapeszcie.
  • Krótko po starcie z Sena Madureira w brazylijskim stanie Acre rozbił się mający lecieć do Rio Branco w tym samym stanie Douglas DC-3 należący do linii Serviços Aéreos Cruzeiro do Sul, w wyniku czego zginęły wszystkie 32 osoby na pokładzie.
• 1973 – Arabscy terroryści z grupy As-Sa’ika opanowali w Bratysławie pociąg z 39 radzieckimi Żydami, jadącymi z Moskwy do Wiednia. Następnie z 5 zakładnikami udali się na lotnisko w Wiedniu skąd, po spełnieniu ich żądań, odlecieli do Libii.
• 1975 – Jan Macias został kanonizowany przez papieża Pawła VI.
• 1978 – W zasadzce zastawionej przez funkcjonariuszy KGB nad rzeką Võhandu poległ August Sabbe, ostatni antykomunistyczny partyzant w ówczesnej Estońskiej SRR.
• 1979 – W pożarze hotelu Am Augarten w Wiedniu zginęło 25 osób, a 37 odniosło obrażenia.
• 1980:
  • Odkryto kometę 89P/Russell.
  • W Panamie odbyły się pierwsze od 1968 roku wielopartyjne wybory parlamentarne.
• 1984 – Premiera 1. odcinka amerykańskiego serialu kryminalnego Policjanci z Miami.
• 1985 – Eric Arturo del Valle został prezydentem Panamy.
• 1986 – Została założona tajwańska Demokratyczna Partia Postępowa.
• 1988 – Podczas XXIV Letnich Igrzysk Olimpijskich w Seulu judoka Waldemar Legień zdobył złoty medal w kategorii wagowej do 78 kg.
• 1989 – Japoński koncern Sony kupił za 3,4 mld dolarów amerykańską wytwórnię filmową Columbia Pictures.
• 1991 – Założono Uniwersytet Ostrawski.
• 1992 – W stolicy Nepalu Katmandu w katastrofie Airbusa A300 należącego do Pakistan International Airlines zginęło 167 osób.
• 1994:
  • Souley Abdoulaye został premierem Nigru
  • Zatonął płynący z Tallinna do Sztokholmu prom pasażerski „Estonia”, w wyniku czego zginęły 852 osoby.
• 1995 – W Waszyngtonie premier Izraela Icchak Rabin i przewodniczący Organizacji Wyzwolenia Palestyny Jasir Arafat podpisali w obecności prezydenta USA Billa Clintona tzw. porozumienie z Oslo.
• 2000:
  • Duńczycy odrzucili w referendum możliwość przyjęcia waluty euro.
  • Lider opozycyjnej izraelskiej partii politycznej Likud Ariel Szaron odwiedził meczet Al-Aksa znajdujący się na szczycie Wzgórza Świątynnego w Jerozolimie, co zostało uznane przez część Palestyńczyków za prowokację i doprowadziło do wybuchu tzw. intifady Al-Aksa.
• 2003:
  • Przez kilka godzin Włochy pozbawione były prądu. Powodem były awarie w elektrowniach we Francji i Szwajcarii, w których 2 z 4 linii doprowadzających prąd do Włoch zostały zerwane.
  • Utworzono Agencję Unii Europejskiej ds. Bezpieczeństwa Lotniczego (EASA).
• 2005 – Amerykański Departament Obrony ostatecznie zaaprobował rozpoczęcie seryjnej produkcji samolotu wielozadaniowego Bell-Boeing V-22 Osprey.
• 2006:
  • Otwarto Port lotniczy Bangkok-Suvarnabhumi.
  • Prochy Marii Fiodorownej, żony cesarza Rosji Aleksandra III Romanowa, sprowadzone z Roskilde w Danii, zostały złożone obok prochów jej męża w krypcie cesarskiej soboru św. Piotra i Pawła w Petersburgu.
• 2007 – Francuz Dominique Strauss-Kahn został nominowany na stanowisko dyrektora zarządzającego Międzynarodowego Funduszu Walutowego.
• 2008:
  • Etiopczyk Haile Gebrselassie ustanowił w Berlinie rekord świata w biegu maratońskim (2:03:59).
  • Obywatele Ekwadoru opowiedzieli się w referendum za zwiększeniem uprawnień prezydenta.
  • Talibowie uprowadzili w Pakistanie polskiego geologa Piotra Stańczaka.
  • W Austrii odbyły się przedterminowe wybory parlamentarne.
• 2009 – 157 osób zginęło, a ponad 1000 odniosło obrażenia w trakcie brutalnego tłumienia przez juntę wojskową protestów, które wybuchły w Konakry, stolicy Gwinei.
• 2010 – Jurij Łużkow został odwołany ze stanowiska mera Moskwy.
• 2012 – 19 osób zginęło w katastrofie lotu Sita Air 601 w stolicy Nepalu, Katmandu.
• 2013:
  • Filipinka Megan Young zdobyła na indonezyjskiej wyspie Bali tytuł Miss World.
  • Nikolaos Michaloliakos, lider skrajnie prawicowej greckiej partii Złoty Świt, został aresztowany pod zarzutem tworzenia organizacji przestępczej.
• 2018 – 4340 osób zginęło, a ponad 10 tys. zostało rannych w wyniku trzęsienia ziemi i wywołanym nim tsunami na indonezyjskiej wyspie Celebes.
• 2020 – Victoire Tomegah Dogbé jako pierwsza kobieta objęła urząd premiera Togo.

Eksploracja kosmosu

Urodzili się

Zmarli

Przypisy