31 marca

Święta

Wydarzenia w Polsce

Wydarzenia na świecie

•   307 – Cesarz rzymski Konstantyn I Wielki ożenił się z Faustą, córką byłego cesarza Maksymiana.
• 1078 – Abdykował cesarz bizantyński Michał VII Dukas. Jego następcą został Nicefor III Botaniates.
• 1084 – Antypapież Klemens III koronował Henryka IV Salickiego na cesarza rzymsko-niemieckiego.
• 1146 – Działający na polecenie papieża Eugeniusza III francuski filozof i teolog Bernard z Clairvaux wygłosił w Vézelay kazanie wzywające do II krucjaty, które spotkało się z ogromnym odzewem w zachodniej Europie.
• 1261 – Po klęsce wojsk węgierskich w bitwie pod Kressenbrunn w lipcu poprzedniego roku podpisano w Wiedniu czesko-węgierski traktat pokojowy, na mocy którego król Węgier Bela IV odstąpił na rzecz Przemysła Ottokara II uzyskaną po wygaśnięciu Babenbergów Styrię. Jednocześnie postanowiono o zawarciu małżeństwa czeskiego króla z Kunegundą, wnuczką Beli.
• 1387 – Zygmunt Luksemburski został królem Węgier i Chorwacji.
• 1492 – Monarchowie Kastylii i Aragonii Izabela I Katolicka i Ferdynand II Katolicki nakazali Żydom przejście na katolicyzm pod groźbą wydalenia z kraju.
• 1495 – W Wenecji zawiązano ligę antyfrancuską z udziałem papieża, Mediolanu, Republiki Weneckiej, Maksymiliana I Habsburga i Hiszpanii.
• 1528 – Założono miasto San Cristóbal de las Casas w Meksyku.
• 1547 – Henryk II Walezjusz został królem Francji.
• 1563 – Założono miasto Lagos de Moreno w Meksyku.
• 1621 – Filip IV Habsburg został królem Hiszpanii i jako Filip III Portugalii.
• 1644 – Został zawarty niekorzystny dla papieża Urbana VIII pokój przywracający „status quo ante bellum”, kończący wojnę wywołaną próbą aneksji za dlugi Księstwa Castro przez Państwo Kościelne.
• 1671 – W stoczni w Portsmouth zwodowano trzypokładowy okręt liniowy I rangi HMS „Royal James”.
• 1732 – Papież Klemens XII zatwierdził Zakon Libańskich Maronitów.
• 1745 – W Wersalu odbyła się premiera baletu komicznego Platea z muzyką Jeana-Philippe’a Rameau i librettem Adriena-Louisa de Valois d’Orville’a.
• 1800 – Zwycięstwo eskadry Royal Navy w starciu z dużym okrętem liniowym „Guillaume Tell” marynarki francuskiej, usiłującym pod osłoną nocy przebić się przez brytyjskie oblężenie Malty.
• 1807:
  • William Cavendish-Bentinck został po raz drugi premierem Wielkiej Brytanii.
  • Zwycięstwo wojsk egipskich nad brytyjskimi w bitwie pod Rosettą.
• 1814 – Wojska VI koalicji antyfrancuskiej zdobyły Paryż.
• 1821 – Została zniesiona inkwizycja portugalska.
• 1822 – Wojna o niepodległość Grecji: wojska tureckie rozpoczęły rzeź 20 tys. greckich mieszkańców wyspy Chios.
• 1829 – Francesco Saverio Castiglioni został wybrany na papieża i przybrał imię Pius VIII.
• 1846 – Barthélémy de Theux de Meylandt został po raz drugi premierem Belgii.
• 1854 – Podpisano japońsko-amerykański traktat z Kanagawy, otwierający porty Shimoda i Hakodate dla amerykańskich statków handlowych.
• 1856 – Niemiecki astronom Hermann Goldschmidt odkrył planetoidę (40) Harmonia.
• 1866 – Wojna Chile i Peru z Hiszpanią: flota hiszpańska zbombardowała chilijski port Valparaíso.
• 1874 – Papież Pius IX utworzył Metropolię Melbourne.
• 1879 – W Wenezueli została wprowadzona nowa waluta narodowa – boliwar.
• 1885 – Brytyjczycy ustanowili protektorat nad Beczuaną (dzisiejsza Botswana).
• 1889 – Otwarto Wieżę Eiffla w Paryżu.
• 1891 – Francuski astronom Alphonse Borelly odkrył planetoidę (308) Polyxo.
• 1894 – Brytyjski statek pasażerski RMS „Lucania” zdobył Błękitną Wstęgę Atlantyku.
• 1896 – Tirésias Simon-Sam został prezydentem Haiti.
• 1899:
  • Francuski astronom Jérôme Eugène Coggia odkrył planetoidę (444) Gyptis.
  • W stolicy Jamajki Kingston wyjechał na trasę pierwszy tramwaj elektryczny.
• 1900 – Założono węgierski klub sportowy Budapesti AK.
• 1901 – W Pradze odbyła się premiera opery Rusałka Antonína Dvořáka.
• 1903 – Według relacji świadków nowozelandzki konstruktor Richard Pearse odbył lot maszyną z napędem cięższą od powietrza (około 8 miesięcy przed braćmi Wright).
• 1905 – Cesarz Niemiec Wilhelm II Hohenzollern wpłynął swym jachtem do portu Tanger w Maroku, gdzie spotkał się z sułtanem Abd al-Azizem IV i poparł dążenia do niepodległości kraju, co doprowadziło do francusko-niemieckiego konfliktu dyplomatycznego.
• 1909:
  • Serbia uznała aneksję Bośni i Hercegowiny przez Austro-Węgry.
  • W stoczni w Belfaście rozpoczęto budowę „Titanica”.
• 1910 – Oddano do użytku wąskotorową linię kolejową łącząca chińską prowincję Junnan z wietnamskim Tonkinem.
• 1917 – Dania oficjalnie przekazała USA dzisiejsze Wyspy Dziewicze Stanów Zjednoczonych, sprzedane 17 stycznia za 25 mln dolarów.
• 1918 – W Baku wojska bolszewickie rozpoczęły rzeź 12 tysięcy Azerów.
• 1921:
  • Powstała Abchaska SRR.
  • Sformowano Królewskie Australijskie Siły Powietrzne (RAAF).
• 1924 – Założono brytyjskie linie lotnicze Imperial Airways.
• 1930 – Wszedł w życie Kodeks Haysa (ang. United States Motion Picture Production Code of 1930), który narzucał ścisłe wytyczne co do traktowania scen dotyczących seksu, zbrodni, religii i przemocy w filmach amerykańskich. Kodeks ten obowiązywał wytwórnie filmowe w USA przez następne 40 lat.
• 1931:
  • Około 2 tys. osób zginęło w trzęsieniu ziemi, które nawiedziło stolicę Nikaragui, Managuę.
  • Założono brytyjską wytwórnię płytową EMI.
• 1933 – W USA utworzono Cywilny Korpus Ochrony Przyrody (CCC).
• 1934 – Ukazał się ostatni numer wydawanego od 1721 roku liberalnego niemieckiego dziennika „Vossische Zeitung”.
• 1936 – II wojna włosko-abisyńska: zwycięstwo wojsk włoskich w bitwie pod Majczeu.
• 1939:
  • Francja i Wielka Brytania udzieliły Polsce gwarancji bezpieczeństwa.
  • Włochy i San Marino zawarły układ o przyjaźni, dobrym sąsiedztwie i handlu.
• 1940:
  • Karelska ASRR została przekształcona w Karelo-Fińską SRR.
  • Raszid Ali al-Kilani został po raz drugi premierem Iraku.
• 1941 – II wojna światowa w Afryce: ruszyło natarcie wojsk niemiecko-włoskich w północnej Afryce.
• 1942:
  • Wojna na Pacyfiku: Japończycy zajęli Wyspę Bożego Narodzenia.
  • Rozpoczął się rajd japoński na Ocean Indyjski.
• 1943 – Na Broadwayu odbyła się premiera musicalu Oklahoma! z muzyką Richarda Rodgersa i librettem Oscara Hammersteina II.
• 1946:
  • Achille Van Acker został po raz drugi premierem Belgii.
  • Koalicja rojalistyczna wygrała wybory powszechne w Grecji.
• 1948 – Duński parlament przyjął tzw. Zasadę Samostanowienia, ustanawiającą status Wysp Owczych jako terytorium zależnego w obrębie Królestwa Danii.
• 1949 – Nowa Fundlandia została przyłączona do Konfederacji Kanady.
• 1951 – Podpisano umowę na dostarczenie przez firmę Remington Rand pierwszego na świecie elektronicznego komputera ogólnego przeznaczenia UNIVAC I dla United States Census Bureau.
• 1958:
  • Na Oceanie Indyjskim wybuchł pożar na norweskim statku pasażerskim MS „Skaubryn”. Ponad 1300 członków załogi i pasażerów (spośród których jeden zmarł na zawał serca) ewakuowało się na szalupach, skąd zostali podjęci przez statek towarowy Polskich Linii Oceanicznych MS „Malgorzata Fornalska”, a następnie przekazani na pokład statku pasażerskiego SS „City of Sydney”.
  • Progresywno-Konserwatywna Partia Kanady premiera Johna Diefenbakera wygrała wybory federalne.
• 1959:
  • XIV Dalajlama Tenzin Gjaco, zmuszony do ucieczki z Tybetu przekroczył granicę Indii, gdzie otrzymał azyl polityczny.
  • Oficjalnie zakończyła swą działalność Narodowa Organizacja Cypryjskich Bojowników (EOKA) – nacjonalistyczna organizacja narodowowyzwoleńcza Greków cypryjskich, walcząca z władzą brytyjską na Cyprze oraz o jego wcielenie do Grecji (enosis).
• 1960 – Premiera amerykańskiej komedii filmowej Nie jedzcie stokrotek w reżyserii Charlesa Waltersa.
• 1963 – Prezydent Gwatemali gen. Miguel Ydígoras Fuentes został obalony przez ministra obrony płka Enrique Peraltę, który zajął jego miejsce.
• 1964 – W wojskowym zamachu stanu w Brazylii został obalony prezydent João Goulart (31 marca-1 kwietnia).
• 1965 – 50 spośród 53 osób na pokładzie zginęło w katastrofie na morzu lecącego z hiszpańskiej Malagi do marokańskiego Tangeru Convaira CV-440, należącego do hiszpańskich linii Iberia.
• 1966:
  • Oficjalnie zakazano stosowania japońskich jednostek miary (system metryczny wprowadzono w 1924 roku).
  • Została wystrzelona radziecka sonda Łuna 10, pierwszy sztuczny satelita Księżyca.
• 1967 – Podczas występu w Finsbury Park Astoria Theatre w Londynie Jimmy Hendrix po raz pierwszy podpalił swoją gitarę.
• 1968:
  • 153 górników zginęło w wyniku eksplozji w kopalni węgla kamiennego w Barroterán w stanie Coahuila w północnym Meksyku.
  • Prezydent USA Lyndon B. Johnson oznajmił, że nie będzie się ubiegał o drugą pełną kadencję.
  • W USA ukazała się powieść Kurta Vonneguta Rzeźnia numer pięć.
• 1969 – Odbył się pogrzeb byłego prezydenta USA Dwighta Eisenhowera.
• 1970:
  • 9 terrorystów z Japońskiej Czerwonej Armii uprowadziło do Korei Północnej samolot pasażerski lecący z Tokio do Fukuoki.
  • Spłonął w atmosferze Explorer 1, pierwszy amerykański sztuczny satelita Ziemi.
  • Zachodnioniemiecki ambasador w Gwatemali Karl von Spreti został porwany i zamordowany 5 dni później przez komunistycznych partyzantów z organizacji Fuerzas Armadas Rebeldes (FAR).
• 1971:
  • Japoński seryjny morderca i gwałciel Kiyoshi Ōkubo zamordował pierwszą z 8 swoich ofiar.
  • Koło Ługańska (Woroszyłowgradu) rozbił się lecący z Samary (Kujbyszewa) do Odessy należący do Aerofłotu An-10, w wyniku czego zginęło wszystkich 65 osób na pokładzie.
  • Porucznik William Calley został skazany na karę dożywotniego pozbawienia wolności za zabójstwo z premedytacją 22 osób w czasie masakry w wietnamskiej wiosce Mỹ Lai w 1968 roku.
• 1972 – W katastrofie bombowca strategicznego B-52 Stratofortress w Orlando na Florydzie zginęło 7 członków załogi i jedna osoba na ziemi.
• 1974 – Z połączenia British Overseas Airways Corporation i British European Airways powstały British Airways.
• 1975 – Süleyman Demirel został po raz drugi premierem Turcji.
• 1976 – Otwarto Port lotniczy Manaus w brazylijskim stanie Amazonas.
• 1979:
  • Ostatni żołnierze brytyjscy opuścili Maltę.
  • W Jerozolimie odbył się 24. Konkurs Piosenki Eurowizji.
• 1981 – Odbyła się 53. ceremonia wręczenia Oscarów.
• 1983 – Około 5 tys. osób zginęło w wyniku trzęsienia ziemi i tsunami w kolumbijskim departamencie Nariño nad Pacyfikiem.
• 1985 – W Nowym Jorku odbyła się pierwsza WrestleMania.
• 1986 – 166 osób zginęło w katastrofie Boeinga 727 linii Mexicana w meksykańskim mieście Maravatío.
• 1987 – Wyniesiono na orbitę drugi moduł stacji kosmicznej Mir.
• 1990 – Została założona Komunistyczna Partia Czech i Moraw (KSČM).
• 1991:
  • Gruzini opowiedzieli się w referendum za niepodległością swojego państwa.
  • Rozwiązano struktury wojskowe Układu Warszawskiego.
  • Serbowie zajęli budynek dyrekcji Parku Narodowego Jezior Plitwickich. Był to początek konfliktu między Chorwacją i Serbią, wchodzącymi w skład Jugosławii.
  • W Albanii odbyły się pierwsze po II wojnie światowej wielopartyjne wybory.
• 1992:
  • 19 republik autonomicznych podpisało w Moskwie układ o federacji z Rosją. Umowy nie podpisały Czeczenia i Tatarstan.
  • Wycofano ze służby ostatni amerykański pancernik USS „Missouri”.
• 1995 – 60 osób zginęło w Rumunii w katastrofie należącego do linii TAROM Airbusa A310-324.
• 1999 – Premiera filmu science fiction Matrix w reżyserii Larry’ego i Andy’ego Wachowskich.
• 2001 – Abd al-Kadir Badżammal został premierem Jemenu.
• 2002:
  • 15 osób zginęło, a 40 zostało rannych w palestyńskim zamachu samobójczym w restauracji w Hajfie.
  • Na Ukrainie odbyły się wybory parlamentarne.
• 2004 – W irackiej Al-Falludży 4 pracowników amerykańskiego przedsiębiorstwa z branży ochroniarskiej Blackwater zostało zamordowanych przez rebeliantów, po czym ich ciała podpalono i powieszono na moście nad Eufratem.
• 2005 – W związku z chorobą Rainiera III jego syn Albert II przejął obowiązki księcia Monako.
• 2008 – Zbankrutowały hawajskie linie lotnicze Aloha Airlines.
• 2010 – W samobójczym, podwójnym zamachu bombowym w mieście Kizlar w Dagestanie zginęło 12 osób, a 18 zostało rannych.
• 2012 – Prezydent Mauritiusa Anerood Jugnauth ustąpił ze stanowiska. P.o. prezydenta została wiceprezydent Monique Ohsan-Bellepeau.
• 2014 – Manuel Valls został premierem Francji.
• 2019 – W drugiej turze wyborów prezydenckich na Słowacji Zuzana Čaputová pokonała Maroša Šefčoviča.

Urodzili się

Zmarli

Przypisy