17 marca

Święta

Wydarzenia w Polsce

Wydarzenia na świecie

•     45 p.n.e. – Zwycięstwo Juliusza Cezara nad stronnikami Pompejusza Wielkiego w bitwie pod Mundą.
•   180 – Kommodus został cesarzem rzymskim.
•   455 – Petroniusz Maksymus został cesarzem zachodniorzymskim.
•   624 – Zwycięstwo wojsk Mahometa nad Kurajszytami w bitwie pod Badrem.
• 1328 – Zawarto układ w Edinburgh-Northampton kończący pierwszą wojnę o niepodległość Szkocji.
• 1560 – We Francji udaremniono protestancki zamach stanu.
• 1600 – W Linköping zakończył się proces szwedzkich stronników Zygmunta III Wazy.
• 1656 – Francesco Cornaro został dożą Wenecji.
• 1677 – Wojna Francji z koalicją hiszpańsko-austriacko-lotaryńską: armia francuska zdobyła bronioną przez garnizon hiszpański twierdzę Valenciennes.
• 1713 – W Liptowskim Mikułaszu został stracony słowacki zbójnik Juraj Jánošík.
• 1776 – Wojna o niepodległość Stanów Zjednoczonych: wojska brytyjskie ewakuowały się z oblężonego Bostonu do Halifaksu w Nowej Szkocji.
• 1800 – Niedaleko włoskiego Livorno zapalił się i eksplodował brytyjski okręt wojenny HMS „Queen Charlotte”. Zginęło 673 członków załogi, uratowało się 154.
• 1801 – W Wielkiej Brytanii powołano gabinet Henry’ego Addingtona.
• 1804 – W Weimarze odbyła się premiera dramatu Wilhelm Tell Friedricha Schillera.
• 1805 – Powstało Królestwo Włoch z Napoleonem Bonaparte jako królem.
• 1831 – 76 osób zginęło w katastrofie brytyjskiego parowca „Frolic” u wybrzeży Walii.
• 1832 – W Paryżu założono Towarzystwo Demokratyczne Polskie.
• 1836 – Republika Południowego Peru ogłosiła niepodległość.
• 1849 – Wilhelm III został królem Niderlandów i wielkim księciem Luksemburga.
• 1852 – Włoski astronom Annibale de Gasparis odkrył planetoidę (16) Psyche.
• 1861 – Ogólnowłoski parlament w Turynie proklamował powstanie Zjednoczonego Królestwa Włoch. Pierwszym królem został Wiktor Emanuel II.
• 1862 – Otwarto pierwszą w Finlandii linię kolejową Helsinki-Hämeenlinna.
• 1864 – Wojna duńska: zwycięstwo floty duńskiej nad pruską w bitwie u przylądka Jasmund.
• 1888 – Brytyjczycy ustanowili protektorat Sarawak na Borneo.
• 1889 – Trwający od 15 marca cyklon na Samoa spowodował śmierć ponad 340 marynarzy i rybaków oraz nieznaną liczbę mieszkańców wyspy.
• 1890 – Charles de Freycinet został po raz czwarty premierem Francji.
• 1891 – Brytyjski statek pasażerski „Utopia” zatonął po kolizji z okrętem wojennym w Zatoce Gibraltarskiej, w wyniku czego zginęły 562 spośród 880 osób na pokładzie.
• 1893 – Francuski astronom Auguste Charlois odkrył planetoidę (363) Padua.
• 1899:
  • Amerykański astronom William Henry Pickering odkrył Febe, jeden z księżyców Saturna.
  • Po raz pierwszy wykorzystano łączność radiową do wezwania pomocy w sytuacji zagrożenia na morzu.
• 1908 – Ukazało się pierwsze wydanie polonijnej „Gazety Katolickiej w Kanadzie”.
• 1910 – Zwodowano francuski oceaniczny okręt podwodny „Gay Lusac”.
• 1913 – Sformowano Urugwajskie Siły Powietrzne.
• 1917 – Z inicjatywy Towarzystwa Ukraińskich Postępowców w Kijowie powstała Ukraińska Centralna Rada.
• 1920 – Armia Czerwona zlikwidowała Kubańską Republikę Ludową.
• 1921 – Wojna domowa w Rosji: zostało krwawo stłumione powstanie marynarzy Floty Bałtyckiej w Kronsztadzie (1–17 marca).
• 1923 – Został aresztowany rosyjski seryjny morderca Wasilij Komarow.
• 1924 – Luis Alberto Riart został p.o. prezydenta Paragwaju.
• 1927 – W stoczni w szkockim Clydebank zwodowano australijski ciężki krążownik HMAS „Australia”.
• 1930 – Odbywający karę roku pozbawienia wolności za nielegalne posiadanie broni Al Capone został zwolniony po 10 miesiącach za dobre sprawowanie z więzienia stanowego w Filadelfii.
• 1934:
  • Premier Włoch Benito Mussolini, kanclerz Austrii Engelbert Dollfuß i premier Węgier Gyula Gömbös podpisali tzw. Protokoły Rzymskie.
  • Prezydent Kārlis Ulmanis przejął wyniku zamachu stanu dyktatorską władzę na Łotwie.
• 1935 – Jasin al-Haszimi został po raz drugi premierem Iraku.
• 1938 – Hiszpańska wojna domowa: wojska frankistowskie zdobyły miasto Caspe.
• 1939:
  • II wojna chińsko-japońska: rozpoczęła się bitwa pod Nanchang.
  • Premier António de Oliveira Salazar i ambasador gen. Nicolás Franco podpisali w Lizbonie portugalsko-hiszpański pakt o przyjaźni i nieagresji.
• 1941:
  • Bitwa o Atlantyk: Brytyjczycy zatopili niemieckie okręty podwodne U-99 i U-100, w wyniku czego zginęło 3 i 38 spośród członków ich załóg.
  • Prezydent Franklin Delano Roosevelt dokonał otwarcia Narodowej Galerii Sztuki w Waszyngtonie.
• 1942 – Bitwa o Atlantyk: u wybrzeża Wirginii został storpedowany przez niemiecki okręt podwodny U-404 amerykański zbiornikowiec MV „San Demetrio”, w wyniku czego zginęło 16 członków załogi i 3 artylerzystów, a 6 marynarzy zostało rannych.
• 1944:
  • Bitwa o Atlantyk: niemiecki okręt podwodny U-801 został zatopiony na zachód od Wysp Zielonego Przylądka przez amerykańskie okręty i samoloty, w wyniku czego zginęło 10 członków załogi (w tym dowódca), a 47 wzięto do niewoli.
  • Wojna na Pacyfiku: na nadbrzeżu portu w Kaviengu na Nowej Irlandii japońscy żołnierze zamordowali co najmniej 32 cywilów europejskiego pochodzenia.
• 1945:
  • Wojna na Pacyfiku: w japońskim Kobe po amerykańskim nalocie bombowym wybuchła burza ogniowa pochłaniając ponad 8 tys. ofiar.
  • W Weimarze utworzono kolaboracyjny Ukraiński Komitet Narodowy.
• 1947 – Dokonano oblotu amerykańskiego bombowca B-45 Tornado.
• 1948:
  • W Fontanie w Kalifornii założono klub motocyklowy Hells Angels.
  • Wielka Brytania, Francja i kraje Beneluksu podpisały Traktat brukselski.
• 1950 – Odkryto pierwiastek chemiczny kaliforn.
• 1954:
  • Nowouralsk uzyskał prawa miejskie.
  • W rejonie Ma’ale Akrabim na północy pustyni Negew autobus jadący z Ejlatu do Tel Awiwu został ostrzelany przez arabskich fedainów, w wyniku czego zginął kierowca a rannych zostało kilku pasażerów. Następnie zamachowcy wyrzucili pasażerów z autobusu i zastrzelili 11 z nich będących Żydami.
• 1957 – Prezydent Filipin Ramon Magsaysay i 24 inne osoby zginęły w katastrofie lotniczej na wyspie Cebu.
• 1959:
  • Powstała Międzynarodowa Organizacja Morska (IMO).
  • Tydzień po wybuchu antychińskiego powstania duchowy przywódca Tybetańczyków XIV Dalajlama Tenzin Gjaco uciekł ze swego pałacu w Lhasie i udał się na wygnanie do Indii.
• 1960 – W katastrofie samolotu Lockheed Electra w amerykańskim stanie Indiana zginęły 63 osoby.
• 1963 – Wybuch wulkanu Agung na indonezyjskiej wyspie Bali.
• 1967 – W Jordanii holenderska ekspedycja odkryła aramejską inskrypcję z Dajr Alla z IX–VIII wieku p.n.e.
• 1969 – Golda Meir została pierwszą kobietą-premierem Izraela.
• 1970:
  • Arthur Chung został prezydentem Gujany.
  • USA po raz pierwszy wykorzystały prawo weta w Radzie Bezpieczeństwa ONZ, blokując przyjęcie rezolucji w sprawie Rodezji Południowej.
• 1971 – Trygve Bratteli został premierem Norwegii.
• 1973:
  • Królowa Elżbieta II dokonała otwarcia obecnego Mostu Londyńskiego.
  • Pałac prezydenta Lon Nola w stolicy Kambodży Phnom Penh został zbombardowany przez pilota sił powietrznych, w wyniku czego zginęło 20 osób. Prezydent ocalał.
• 1976 – W Bolonii we Włoszech rozpoczął się 18. festiwal piosenki dziecięcej Zecchino d’Oro. Impreza po raz pierwszy miała charakter międzynarodowy.
• 1978 – Prezydent Boliwii Hugo Banzer zerwał stosunki dyplomatyczne z Chile.
• 1979 – Krótko po starcie z lotniska Moskwa-Wnukowo rozbił się mający lecieć do Odessy samolot Aerofłotu Tu-104B, w wyniku czego zginęło 58 spośród 119 osób na pokładzie.
• 1981 – Wspinaczka Wanda Rutkiewicz doznała otwartego złamania kości udowej na Elbrusie (Kaukaz).
• 1988 – 143 osoby zginęły w katastrofie Boeinga 727 linii Avianca w Kolumbii.
• 1990 – Kazimiera Prunskienė została pierwszą kobietą-premierem Litwy.
• 1991 – Odbyło się referendum w sprawie zachowania ZSRR, zbojkotowane przez Armenię, Estonię, Gruzję, Litwę, Łotwę i Mołdawię.
• 1992:
  • Sformowano Siły Powietrzne Ukrainy.
  • W referendum w Południowej Afryce 69% białych wyborców poparło politykę reform zmierzających do likwidacji apartheidu.
  • Zamachu na izraelską ambasadę w Buenos Aires zginęło 29 osób, a 242 zostały ranne.
• 1993 – 60 osób zginęło, ponad 100 zostało rannych w zamachach bombowych na 2 budynki mieszkalne w Kalkucie.
• 1994:
  • Fin Toni Nieminen na skoczni w słoweńskiej Planicy po raz pierwszy przekroczył granicę 200 m.
  • Icchak Rabin jako pierwszy premier Izraela został przyjęty na audiencji przez Jana Pawła II.
• 1995 – Parlament Ukrainy uchwalił ustawę o statusie Krymu, uchylającą konstytucję z 1992 roku i znoszącą urząd prezydenta Krymu.
• 1996 – Adam Małysz wygrał w Oslo swój pierwszy konkurs Pucharu Świata w skokach narciarskich.
• 1997:
  • Janet Jagan została premierem Gujany.
  • Mart Siimann został premierem Estonii.
• 1998 – Zhu Rongji został premierem Chin.
• 2000:
  • Jens Stoltenberg został premierem Norwegii.
  • Na zachodzie Ugandy ponad 500 członków sekty Ruch Przywrócenia Dziesięciu Przykazań Boga popełniło zbiorowe samobójstwo.
  • Papież Jan Paweł II dokonał ostatniego wpisu w swoim testamencie.
• 2003:
  • George Maxwell Richards został prezydentem Trynidadu i Tobago.
  • Przewodniczący brytyjskiej Izby Gmin i minister bez teki Robin Cook ustąpił z rządu Tony Blaira w proteście przeciwko zbliżającej się interwencji militarnej w Iraku.
• 2004 – Niepotwierdzona informacja o utopieniu przez Serbów dwóch albańskich chłopców doprowadziła do masowych ataków na ludność serbską doszło w Kosowie, w wyniku których zginęło 19 osób, a 900 zostało rannych.
• 2005 – W Madrycie pod osłoną nocy usunięto ostatni pomnik byłego dyktatora gen. Francisco Franco.
• 2006 – 22 osoby zginęły w zasadzce sunnickich rebeliantów na konwój wojskowy w ostanie Sistan i Beludżystan na południowym wschodzie Iranu.
• 2008:
  • 27 polskich policjantów z oddziałów ONZ zostało rannych w zamieszkach w Kosowskiej Mitrowicy.
  • Co najmniej 43 osoby zginęły w samobójczym zamachu bombowym koło szyickiej świątyni w irackiej Karbali.
• 2009 – Andry Rajoelina przejął w wyniku zamieszek i zamachu stanu władzę na Madagaskarze.
• 2010:
  • Szef wydziału finansowego i planowania rządzącej Partii Pracy Korei Pak Nam Gi został rozstrzelany za przeprowadzenie nieudanej operacji wymiany wona północnokoreańskiego i doprowadzenie kraju do ruiny gospodarczej.
  • W trakcie protestów antyrządowych w Tajlandii demonstranci rozlali ludzką krew przed siedzibą rządzącej Partii Demokratycznej i rezydencją premiera Abhisita Vejjajivy.
• 2011:
  • Urugwaj uznał Państwo Palestyńskie w granicach sprzed 4 czerwca 1967 r.
  • Wojna domowa w Libii: przyjęto rezolucję Rady Bezpieczeństwa ONZ nr 1973 ustanawiającą strefy zakazu lotów nad Libią.
• 2012:
  • Francisco Guterres i Taur Matan Ruak przeszli do II tury wyborów prezydenckich na Timorze Wschodnim.
  • Wojna domowa w Syrii: 27 osób zginęło, a 140 zostało rannych w wyniku eksplozji dwóch samochodów-pułapek w pobliżu siedziby wywiadu i głównej siedziby policji w Damaszku.
• 2014 – Kryzys krymski: Rada Najwyższa Republiki Autonomicznej Krymu przyjęła postanowienie o niepodległości Republiki Krymu, będące konsekwencją referendum z 16 marca, w którym za przyłączeniem półwyspu z Sewastopolem do Rosji, według oficjalnych wyników, zagłosowało 96,57% uczestników. Tego samego dnia niepodległość Krymu uznała Rosja.
• 2015:
  • Bethuel Pakalitha Mosisili został po raz drugi premierem Lesotho.
  • Likud premiera Binjamina Netanjahu wygrał przedterminowe wybory do izraelskiego Knesetu.
• 2018 – Dzienniki „The Guardian” i „The New York Times” ujawniły, że brytyjska spółka konsultingowa Cambridge Analytica gromadziła i wykorzystywała dane 50 milionów użytkowników Facebooka bez ich zgody i wykorzystywała je głównie do reklamy politycznej.
• 2023 – Inwazja Rosji na Ukrainę: Międzynarodowy Trybunał Karny w Hadze wydał nakazy aresztowania Władimira Putina i pełnomocnika przy prezydencie Federacji Rosyjskiej do spraw praw dziecka Mariji Lwowej-Biełowej.

Eksploracja kosmosu

Urodzili się

Zmarli

Przypisy