8 listopada

Święta

Wydarzenia w Polsce

Wydarzenia na świecie

•     63 p.n.e. – Konsul rzymski Cyceron zdemaskował podczas przemówienia w senacie spisek Katyliny.
•   641 – Aleksandria została zdobyta przez wojska arabskie
•   749 – Abu al-Abbas as-Saffah został pierwszym kalifem z rodu Abbasydów.
•   960 – Zwycięstwo wojsk bizantyńskich nad siłami emiratu Aleppo w bitwie pod Andrassos.
• 1047 – Benedykt IX po raz trzeci rozpoczął sprawowanie urzędu papieskiego.
• 1226 – Ludwik IX Święty został królem Francji.
• 1414 – Zygmunt Luksemburski i Barbara Cylejska zostali koronowani w katedrze w Akwizgranie na króla i królową Niemiec.
• 1462 – Arcybiskup Durrës Pal Engjëlli zapisał najstarsze zachowane do dzisiaj zdanie w języku albańskim, będące formułą chrztu.
• 1519 – Hiszpański podbój Meksyku: wódz Azteków Montezuma II spotkał się po raz pierwszy z Hernánem Cortésem i jego świtą oraz sprzymierzonymi z nimi Tlaxcallanami na grobli na południe od Tenochtitlánu.
• 1520 – Krwawa łaźnia sztokholmska: po zdobyciu Sztokholmu przez wojska króla Danii Chrystiana II Oldenburga i koronowaniu się przez niego na króla Szwecji sąd kościelny, wbrew obietnicy amnestii, skazał na karę śmierci za rzekomą herezję 82 szwedzkich magnatów.
• 1557 – Wojny z Araukanami: zwycięstwo Hiszpanów, wspomaganych przez wcielonych do swojej armii 4000 Indian, w bitwie pod Lagunillas w południowym Chile.
• 1576 – Została podpisana tzw. Pacyfikacja Gandawska – układ pokojowy pomiędzy północnymi (Holandia i Zelandia) i południowymi stanami Niderlandów (tzw. Liga Prowincji Niderlandzkich) w celu utworzenia koalicji antyhiszpańskiej w wojnie osiemdziesięcioletniej.
• 1602 – Na Uniwersytecie Oksfordzkim otwarto Bibliotekę Bodlejańską.
• 1620 – Wojna trzydziestoletnia: decydujące zwycięstwo wojsk habsburskich nad czeskimi w bitwie na Białej Górze.
• 1658 – II wojna północna: zwycięstwo floty holenderskiej nad szwedzką w bitwie morskiej w Sundzie.
• 1671 – Dionizy IV Muzułmanin został ekumenicznym patriarchą Konstantynopola.
• 1672 – W Kłajpedzie został ścięty pułkownik polskich wojsk koronnych, jeden z przywódców opozycji antyelektorskiej w Prusach Książęcych i rzecznik ich zespolenia z Polską Krystian Kalkstein-Stoliński, który został porwany z Polski przez agentów elektora brandenburskiego Fryderyka Wilhelma.
• 1685 – Elektor Brandenburgii Fryderyk Wilhelm I wydał edykt o udzieleniu azylu francuskim hugenotom.
• 1766 – Król Danii i Norwegii Chrystian VII Oldenburg poślubił Karolinę Matyldę Hanowerską.
• 1772 – V wojna rosyjsko-turecka: zwycięstwo floty rosyjskiej w bitwie morskiej pod Patras.
• 1793 – Otwarto muzeum w paryskim Luwrze.
• 1798 – John Fearn odkrył wyspę Nauru na Pacyfiku.
• 1830 – Ferdynand II Burbon został królem Obojga Sycylii.
• 1853 – Brytyjski astronom John Russell Hind odkrył planetoidę (27) Euterpe.
• 1861 – Wojna secesyjna: miał miejsce tzw. incydent Trent.
• 1887 – Amerykański przemysłowiec i wynalazca pochodzenia niemiecko-żydowskiego Emil Berliner opatentował gramofon.
• 1889 – Montana jako 41. stan dołączyła do Unii.
• 1890 – Zawarto konkordat między Ekwadorem a Stolicą Apostolską.
• 1892:
  • Anarchista Émile Henry dokonał zamachu bombowego na jeden z komisariatów policji w Paryżu, zabijając 5 osób.
  • Były prezydent USA Grover Cleveland pokonał w wyborach sprawującego urząd Benjamina Harrisona.
  • Wykonano ostatni wyrok śmierci w Danii.
• 1895 – Wilhelm Röntgen rozpoczął obserwację promieniowania rentgenowskiego (promieni X).
• 1898:
  • Aritomo Yamagata po raz drugi został premierem Japonii.
  • Francuski astronom Auguste Charlois odkrył planetoidę (438) Zeuxo.
• 1900 – Zwodowano japoński pancernik „Mikasa”.
• 1904 – Urzędujący prezydent USA Theodore Roosevelt został wybrany na drugą kadencję.
• 1908 – Francuski kierowca Victor Hémery w samochodzie Blitzen Benz na brytyjskim torze wyścigowym Brooklands po raz pierwszy w historii przekroczył prędkość 200 km/h.
• 1910 – 76 górników zginęło w wyniku eksplozji metanu w kopalni węgla kamiennego w Delagua w amerykańskim stanie Kolorado.
• 1912 – I wojna bałkańska: wojska greckie zdobyły Saloniki.
• 1913 – Zwodowano amerykański niszczyciel USS „Downes”.
• 1915:
  • I wojna światowa: włoski statek pasażerski SS „Ancona” został zatopiony u wybrzeży Tunezji przez niemiecki okręt podwodny SM U-38, w wyniku czego zginęło ok. 200 osób.
  • Założono miasto San Miguel de Sema w Kolumbii.
• 1917 – Rewolucja październikowa: władzę w Rosji przejęła Rada Komisarzy Ludowych z Włodzimierzem Leninem na czele. Lew Trocki został ministrem spraw zagranicznych, a Józef Stalin komisarzem do spraw narodowości.
• 1918 – Józef Piłsudski i Kazimierz Sosnkowski zostali zwolnieni z twierdzy w Magdeburgu.
• 1919 – W Piotrogrodzie została założona Wojskowa Akademia Łączności im. marszałka Związku Radzieckiego S.M. Budionnego (jako Wyższa Wojskowa Szkoła Elektrotechniczna Korpusu Dowódczego RChACz).
• 1923 – Adolf Hitler i Erich Ludendorff rozpoczęli pucz monachijski.
• 1926 – W Nikozji na Cyprze założono klub piłkarski APOEL FC.
• 1930 – Nuncjusz apostolski w Polsce Francesco Marmaggi został przyjęty na prywatnej audiencji przez papieża Piusa XI.
• 1931 – Hans-Thilo Schmidt przekazał Francuzom dokumentację wojskowej wersji Enigmy.
• 1932 – Franklin Delano Roosevelt wygrał wybory prezydenckie w USA.
• 1933 – W Kabulu król Afganistanu Mohammad Nader Szah został zastrzelony przez gimnazjalistę. Nowym królem został jego syn Mohammad Zaher Szah.
• 1934 – Pierre-Étienne Flandin został premierem Francji.
• 1935 – Premiera filmu przygodowego Bunt na Bounty w reżyserii Franka Lloyda.
• 1936 – Hiszpańska wojna domowa: republikanie rozstrzelali w miejscowości Paracuellos de Jarama 2800-5000 więźniów ewakuowanych z Madrytu.
• 1939 – W Piwnicy Mieszczańskiej w Monachium miał miejsce nieudany zamach bombowy na Adolfa Hitlera, przygotowany przez stolarza Georga Elsera.
• 1940:
  • Premiera filmu przygodowego Znak Zorro w reżyserii Roubena Mamouliana.
  • Wojna grecko-włoska: zwycięstwo wojsk greckich w bitwie o Elaia-Kalamas.
  • W Schönteichen (obecnie dzielnica miasta Kamenz w Saksonii) w katastrofie należącego do Lufthansy, lecącego z Berlina do Budapesztu, samolotu Junkers Ju 90 zginęło wszystkich 29 osób na pokładzie.
• 1941:
  • Atak Niemiec na ZSRR: wojska niemieckie zajęły miasto Tichwin pod Leningradem.
  • Rozpoczęła się likwidacja getta w Dyneburgu na Łotwie.
  • Założono Komunistyczną Partię Albanii.
• 1942 – II wojna światowa w Afryce: siły brytyjsko-amerykańskie w ramach operacji „Torch” wylądowały w Maroku i Algierii.
• 1944 – Front zachodni: zwycięstwo wojsk alianckich w bitwie o Skaldę.
• 1946 – Delegacja katolików białoruskich spotkała się z papieżem Piusem XII.
• 1947 – Został obalony premier Tajlandii kontradmirał Thawan Thamrongnawasawat.
• 1948 – 8 osób (w tym 6 zawodników reprezentacji Czechosłowacji hokeju na lodzie) zginęło w katastrofie lotniczej nad kanałem La Manche.
• 1949:
  • Francja przyznała autonomię Kambodży.
  • Otilio Ulate Blanco został prezydentem Kostaryki.
  • Premiera amerykańskiego dramatu filmowego Gubernator w reżyserii Roberta Rossena.
• 1950 – Wojna koreańska: w pierwszym w historii pojedynku między myśliwcami odrzutowymi porucznik Russell J. Brown z US Air Force pilotując Lockheeda F-80 zestrzelił 2 północnokoreańskie MiGi-15.
• 1956 – Została odkryta Kometa Arenda-Rolanda, jedna z najjaśniejszych w XX wieku.
• 1960:
  • Argentynka Norma Gladys Cappagli zdobyła w Londynie tytuł Miss World.
  • John F. Kennedy wygrał wybory prezydenckie w USA.
• 1961 – 77 osób zginęło, a 2 zostały ranne w katastrofie należącego do Imperial Airlines samolotu Lockheed Constellation w Richmond w amerykańskim stanie Wirginia.
• 1962:
  • Kanadyjski bramkarz Chicago Blackhawks Glenn Hall musiał z powodu kontuzji opuścić lodowisko, kończąc rekordową w historii NHL serię 502 rozegranych meczów bez zmiany.
  • Premiera filmu przygodowego Bunt na Bounty w reżyserii Lewisa Milestone’a.
• 1963 – Jeorjos Papandreu został po raz drugi premierem Grecji.
• 1965:
  • 58 osób zginęło, a 4 zostały ranne w katastrofie należącego do American Airlines Boeinga 727 na lotnisku w Cincinnati w stanie Ohio.
  • Utworzono Brytyjskie Terytorium Oceanu Indyjskiego.
  • W Wielkiej Brytanii zniesiono karę śmierci.
• 1968 – Przyjęto Konwencję wiedeńską o ruchu drogowym oraz Konwencję wiedeńską o znakach i sygnałach drogowych.
• 1971 – Ukazał się album Led Zeppelin IV brytyjskiej grupy Led Zeppelin z niewydanym nigdy na singlu utworem Stairway to Heaven.
• 1972 – Wystartowała amerykańska sieć płatnych kanałów telewizyjnych HBO.
• 1973 – Zawarto porozumienie kończące brytyjsko-islandzką tzw. drugą wojnę dorszową.
• 1974 – Ukazał się album Sheer Heart Attack brytyjskiej grupy Queen.
• 1977 – Archeolog Manolis Andronikos odkrył w miejscowości Wergina w północno-wschodniej Grecji grobowiec Filipa II Macedońskiego.
• 1982 – Ponad 90% głosujących w referendum obywateli Turcji opowiedziało się za przyjęciem nowej konstytucji i tym samym zgodziło się na przedłużenie o kolejne 7 lat sprawowania władzy prezydenckiej przez szefa rządu wojskowego Kenana Evrena.
• 1983 – 130 osób zginęło w katastrofie należącego do TAAG Angola Airlines Boeinga 737-200 w Angoli.
• 1987 – Podczas obchodów brytyjskiego Dnia Pamięci w Enniskillen (Irlandia Północna) wybuch bomby podłożonej przez IRA zabił 11 osób.
• 1988 – George H.W. Bush wygrał wybory prezydenckie w USA.
• 1989 – W Jordanii przeprowadzono pierwsze od 1967 roku wybory parlamentarne.
• 1991 – Filip Dimitrow został premierem Bułgarii.
• 1996 – Premiera thrillera Okup w reżyserii Rona Howarda.
• 1999:
  • Premiera filmu sensacyjnego Świat to za mało w reżyserii Michaela Apteda.
  • Senegalczyk Lamine Diack został wybrany na przewodniczącego Międzynarodowego Stowarzyszenia Federacji Lekkoatletycznych (IAAF).
• 2000 – W Tokio została aresztowana przywódczyni organizacji terrorystycznej Japońska Czerwona Armia Fusako Shigenobu.
• 2001 – W Wietnamie utworzono Park Narodowy Pù Mát.
• 2003 – 17 osób zginęło, a ponad 120 zostało rannych w zamachu bombowym w dzielnicy zamieszkanej przez zagranicznych pracowników w stolicy Arabii Saudyjskiej Rijadzie.
• 2005:
  • Ellen Johnson-Sirleaf zwyciężyła w II turze wyborów prezydenckich w Liberii.
  • W Australii policja zatrzymała 16 osób oskarżonych o przygotowywanie ataku terrorystycznego. Znaleziono broń i środki chemiczne służące do produkcji bomb podobnych do tych, które zostały użyte w zamachach w Londynie w lipcu 2005 roku.
• 2006 – 42 żołnierzy zginęło, a 20 zostało rannych w zamachu bombowym przeprowadzonym przez ekstremistów islamskich w Dargai na północy Pakistanu.
• 2011 – Została oddana do użytku pierwsza nitka Gazociągu Północnego.
• 2013 – Tajfun Haiyan uderzył w Filipiny.
• 2016 – Donald Trump wygrał wybory prezydenckie w USA.
• 2019 – Aristides Gomes został po raz trzeci premierem Gwinei Bissau.
• 2020 – Luis Arce został prezydentem Boliwii.
• 2021 – Sąd Najwyższy zdelegalizował Towarzystwo Języka Białoruskiego im. Franciszka Skaryny.

Zdarzenia astronomiczne i eksploracja kosmosu

Urodzili się

Zmarli

Przypisy