Wikipedia, Entziklopedia askea
Abuztuaren 1 a gregoriotar egutegiaren urteko berrehun eta hamahirugarren eguna da, 214.a bisurteetan . 152 egun falta dira urtea amaitzeko.
Jaiotzak Artikulurik ez duten Abuztuaren 1ko jaiotzak
Francis Scott Key •M. R. James •Lorenz Oken •
Heriotzak Artikulurik ez duten Abuztuaren 1ko heriotzak
Israel Zangwill •Edwin Austin Abbey •Peter Chrysologus •Karl Otfried Müller •
Gertaerak Frantzia eta nafarroa Egutegia Aurreko eta hurrengo urteetan
Izendegia Seaska egutegia: Itziar eta Pierres.
Daturen bat falta bada, urtearen lotura jarraitu han sartzeko. 1689 – Pedro Calatayud , nafar misiolari jesuita (h. 1773 ).1702 – Guillaume d'Arche , frantziar apaiz katolikoa, Baionako apezpikua izandakoa, Bordelen (h. 1774 ).1792 – Pierre Salomon Ségalas , baxenafar medikua, urologian aditua (h. 1875 ).1827 – Julian Buztintza , bizkaitar emigratzailea, lur-neurtzaile eta politikaria Argentinan (h. 1888 ).1840 – Federico Etxebarria , bizkaitar industrialaria eta enpresaburua (h. 1932 ).1922 – Francisco Pérez Luzarreta , nafar EAE alderdiko kidea (h. 2018 ).1926 – Alfonso Ventura , nafar kazetaria eta idazlea (h. 2009 ).1929 – Iñigo Cavero , gipuzkoar politikari, abokatu eta noblea (h. 2002 ).1936 – Ángel Cuetos , euskal kirolari ohia, grekoerromatar borrokan aditua, Meruelon .1942 – Abel Enbeita , bizkaitar bertsolaria eta bertso-irakaslea.1952 – José María Sánchez Carrión, Txepetx , euskal hizkuntzalari espainiarra, Cartagenan .1957 – Inaki Irazabalbeitia , euskal idazle eta zientzia-dibulgatzailea, Elhuyar Fundazioaren sortzaileetako bat.1959 –1962 – Mac Lesggy , Baionan jaiotako zientzia arloko kazetaria.1964 – Luixa Reizabal , gipuzkoar psikologo, ikertzaile eta EHUko irakaslea.1967 – Alberto Ladrón , nafar idazlea.1968 – Ignacio Aldalur , gipuzkoar futbolari ohia.1969 – Arturo Cisneros , nafar kontzertu-antolatzailea eta zinema-zuzendaria.1973 – Edurne Pasaban , gipuzkoar alpinista, munduko hamalau zortzimilakoak igo dituen lehen emakumea.1974 – Igor Yebra , euskal herritar ballet-dantzaria.1977 – Gorka de Carlos , nafar futbolari ohia.1978 – Begoña Maestre , bizkaitar aktorea.1983 – Beñat Auzki , lapurtar errugbilaria.1984 –1987 – Mathieu Acebes , lapurtar errugbilaria.1989 – Erik Berganza , Abereh , bizkaitar abeslaria.126 – Pertinax , erromatar enperadorea (h. 193 ).1495 – Jan Van Scorel , holandar pintore, arkitekto eta ingeniaria (h. 1562 ).1520 – Sigismundo II.a Poloniakoa , Poloniako erregea eta Lituaniako Duke Handia (h. 1572 ).1579 – Luis Vélez de Guevara , espainiar dramagilea eta eleberrigilea (h. 1644 ).1659 – Sebastiano Ricci , italiar margolaria (h. 1734 ).1714 – Richard Wilson , galestar margolaria (h. 1782 ).1719 – Pedro Pablo Abarca de Bolea , X. Arandako kondea, espainiar noble, militar eta estatu-politikaria (h. 1798 ).1744 – Jean-Baptiste Lamarck , frantziar naturalista (h. 1829 ).1756 – Pierre Louis Prieur , frantziar politikaria, ezker muturreko iraultzailea (h. 1827 ).1770 – William Clark , estatubatuar esploratzailea (h. 1838 ).1799 – Ségurreko kondesa , errusiar jatorriko frantziar idazlea (h. 1874 ).1815 – Richard Henry Dana , estatubatuar abokatu, politikari eta idazlea (h. 1882 ).1818 – Maria Mitchell , estatubatuar astronomoa (h. 1889 ).1819 – Herman Melville , estatubatuar idazlea (h. 1891 ).1841 – Lilli Suburg , estoniar kazetari, idazle eta feminista (h. 1923 ).1863 – Gaston Doumergue , Frantziako Hirugarren Errepublikako presidentea (h. 1937 ).1865 – Euken Suediakoa , suediar printze, margolari, mezenas eta arte-bildumagilea (h. 1947 ).1883 – Edith Pretty , ingeles lurjabea, Sutton Hoo ontziaren ehorzketarekin lotua (h. 1942 ).1885 – George de Hevesy , hungariar erradiokimikaria, 1943ko Kimikako Nobel Saria (h. 1966 ).1893 – Alexandro Greziakoa , Greziako erregea (h. 1920 ).1894 – Ottavio Bottecchia , italiar txirrindularia (h. 1927 ).1901 – Pancho Villa , filipinar boxeolaria, historiako borrokalari asiarrik onenetakotzat hartua (h. 1925 ).1902 – Lola Iturbe , espainiar anarkosindikalista eta feminista libertarioa (h. 1990 ).1905 – Helen Sawyer Hogg , estatubatuar-kanadar astronomoa (h. 1993 ).1910 – Gerda Taro , gerrako argazkilari eta kazetari alemaniarra (h. 1937 ).1914 – J. Lee Thompson , britainiar zinema zuzendari, gidoilari eta ekoizlea (h. 2002 ).1916 – Olimpio Bizzi , italiar txirrindularia (h. 1976 ).1920 –1923 – Jean Prat , frantziar errugbilaria (h. 2005 ).1924 –1925 – Ernst Jandl , austriar idazlea (h. 2000 ).1926 – Theo Adam , alemaniar opera-abeslaria, baxua (h. 2019 ).1930 – Pierre Bourdieu , frantziar soziologoa, antiglobalizazio eta altermundialismo mugimenduen inspiratzaile intelektualetako bat (h. 2002 ).1931 – Seán Ó Riada , irlandar musikagilea eta musika taldeko zuzendaria (h. 1971 ).1933 – Toni Negri , italiar politikari, irakasle eta filosofo komunista (h. 2023 ).1936 – Yves Saint Laurent , frantziar moda-diseinatzailea eta enpresaburua, Yves Saint Laurent goi-joskintzako arropa markaren sortzailea (h. 2008 ).1938 – Paddy Moloney , irlandar musikaria, The Chieftains taldeko liderra (h. 2021 ).1939 – Mo Anthoine , britainiar mendizale eta alpinista (h. 1989 ).1940 – Totó La Momposina , kolonbiar musika folklorikoko abeslaria.1941 – Jordi Savall , kataluniar biola-jotzailea eta orkestra-zuzendaria.1942 –1944 –1945 – Douglas Osheroff , estatubatuar fisikaria, 1996ko Fisikako Nobel Saria .1948 – Carmen Lomana , espainiar enpresaburua, telebistako laguntzailea, idazlea eta Espainiako goi mailako joskintza bildumazalea.1949 –1950 – Loles León , kataluniar zinema, telebista eta antzerkiko aktorea.1952 – Zoran Đinđić , Serbiako lehen ministroa (h. 2003 ).1955 – Anna Moï , vietnamdar-frantziar idazle eta diseinatzailea.1957 –1959 – Satoshi Yamaguchi , japoniar futbolari ohia.1960 –1961 – Nieves Concostrina , espainiar kazetaria.1963 – Coolio , estatubatuar rap abeslaria (h. 2022 ).1965 – Sam Mendes , ingeles antzerki eta zinema zuzendaria.1967 – Mona Eltahawy , egipto-estatubatuar kazetari, idazle eta aktibista feminista.1969 – Ana Celentano , argentinar aktorea.1970 – Helena Maleno , giza eskubideen defendatzaile, kazetari, idazle eta ikerlari espainiarra.1973 – Eduardo Noriega , espainiar aktorea.1974 – Toshiyuki Abe , japoniar futbolari ohia.1975 – Ane Dahl Torp , norvegiar aktorea.1976 –1979 –1984 –1985 – Sara Giraudeau , frantziar antzezlea.1987 – Iago Aspas , galiziar futbolaria.1988 – Ana Girardot , frantziar aktorea.1989 – Leonor Martín , espainiar aktorea.1990 –1992 – Kevin McDowell , estatubatuar triatleta.1997 – Sergio Higuita , kolonbiar txirrindularia.1391 – Gaston III.a Foix-Biarnokoa , Foixko konde eta Bearnoko bizkondea (j. 1331 ).1981 – Álvaro de Laiglesia , gipuzkoar eleberrigilea, antzerkigilea eta kazetaria, Manchesterren (j. 1922 ).1999 – Paloma Miranda de Lage , donostiar historiagilea eta ikerlaria (j. 1943 ).2001 – Enrique Iartza , gipuzkoar futbolaria (j. 1930 ).2002 – Javier Garcia Egotxeaga , gipuzkoar politikari eta enpresaburua, Castro Urdialesen (j. 1940 ).2009 – Rafael Mendizabal , donostiar antzerkigile eta negozio-gizona, Barbaten (j. 1940 ).2019 – Anton Uriarte , gipuzkoar geografoa, klimaren historiaren ikertzailea (j. 1949 ).527 – Justino I.a , Bizantziar Inperioko agintaria.1137 – Luis VI.a Frantziakoa , Frankoen erregea (j. 1081 ).1252 – Giovanni da Pian del Carpini , frantziskotar apaiza, San Frantzisko Asiskoaren dizipulua (j. c. 1182 ).1402 – Edmundo Langleykoa , York etxearen sortzailea (j. 1341 ).1457 – Lorenzo Valla , italiar humanista, filosofoa eta latinezko idazlea.1464 – Cosimo Medici , florentziar bankari eta estatu gizona (j. 1389 ).1546 – Pierre Favre , santu, jesulagun eta teologo eta Jesusen Lagundiaren sortzaileetako bat (j. 1506 ).1557 – Olaus Magnus , suediar idazle, kartografo eta apaiz katolikoa (j. 1490 ).1638 – Joachim Wtewael , manierismoko margolari nederlandarra (j. c. 1566 ).1708 – Edward Tyson , britainiar mediku eta zientzialaria.1714 – Ana Britainia Handikoa , Ingalaterra , Eskozia eta Irlandako erregea (j. 1665 ).1760 – Adrien Manglard , frantziar margolari eta marrazkilaria (j. 1695 ).1787 – Alfontso Maria Ligoriokoa , italiar misiolari eta teologoa (j. 1696 ).1827 – Pauline de Meulan , frantziar idazle eta kazetaria (j. 1773 ).1866 – Luigi Carlo Farini , Italiako lehen ministroa (j. 1812 ).1869 – Alexine Tinne , herbeheretar argazkilaria eta esploratzailea, Saharako basamortua gurutzatzen saiatu zen lehenengo emakumea (j. 1835 ).1900 – Rafael Molina Sánchez , Lagartijo , espainiar toreatzailea (j. 1841 ).1903 – Calamity Jane , Estatu Batuetako Mendebalde Urrunaren konkista urteetako pertsonaia (j. 1852 ).1912 - Leonor Izquierdo , Antonio Machado poeta andaluziarraren emaztea (j. 1894 ).1913 – Lesya Ukrainka , ukrainierazko poeta eta antzerkigilea (j. 1871 ).1917 –1920 – Bal Gangadhar Tilak , indiar politikari abertzalea, matematikaria eta filosofoa (j. 1856 ).1922 – Harry Boland , irlandar errepublikar politikari eta ekintzailea (j. 1887 ).1936 – Louis Blériot , frantziar ingeniari, hegazkin egile eta gidaria (j. 1872 ).1938 – Andrei Bubnov , errusiar militante boltxebikea (j. 1883 ).1944 –1962 – Leon Kruczkowski , poloniar idazlea (j. 1900 ).1963 – Theodore Roethke , estatubatuar olerkaria (j. 1908 ).1967 – Richard Kuhn , alemaniar kimikaria, 1938ko Kimikako Nobel Saria (j. 1900 ).1968 – Isabel González González , Azucena Roja , kanariar aktibista politikoa, publizista eta militante komunista (j. 1890 ).1969 – Miguel Labordeta , gaztelaniaz idazten zuen aragoitar poeta (j. 1921 ).1970 –1973 –1977 – Francis Gary Powers , estatubatuar hegazkinlari eta espioia, U-2ren istripuaren protagonista (j. 1929 ).1981 –1987 – Pola Negri , poloniar-estatubatuar antzezlea, zinema mutuko izar handienetako bat (j. 1897 ).1990 – Norbert Elias , alemaniar idazle eta soziologoa (j. 1897 ).1992 – Margarita Aliger , sobietar poeta, liburuzain, kazetari eta itzultzailea (j. 1915 ).1993 –1995 – Julián Berrendero , El negro de los ojos azules , espainiar txirrindularia (j. 1912 ).1996 – Tadeus Reichstein , suitzar biokimikaria, 1950eko Medikuntzako Nobel Saria (j. 1897 ).1997 – Sviatoslav Richter , ukrainar pianista (j. 1915 ).1999 – Paris Pişmiş , mexikar astronomoa, Mexikoko lehen astronomo profesionala (j. 1911 ).2003 – Marie Trintignant , frantziar aktorea (j. 1962 ).2005 –2009 – Corazón Aquino , Filipinetako presidentea (j. 1933 ).2015 – Cilla Black , ingeles abeslari, aurkezle, telebistako aktore, artista eta hedabideetako pertsonaia (j. 1943 ).2016 – Ana Borboi-Parmakoa , Borboi-Parmako printzesa (j. 1923 ).2017 – Goldy McJohn , kanadar teklatu jotzailea, Steppenwolf taldeko kidea (j. 1945 ).2018 – Celeste Rodrigues , portugaldar abeslaria (j. 1923 ).2019 – Sadou Hayatou , Kamerungo lehen ministroa (j. 1942 ).2020 – Wilford Brimley , estatubatuar aktorea (j. 1934 ).2022 –2023 – Henri Konan Bédié , Boli Kostako presidentea (j. 1934 ).
Uztailaren 31 | Urteko egutegi | Abuztuaren 2