22 maja

Święta

Wydarzenia w Polsce

Wydarzenia na świecie

•   334 p.n.e. – Aleksander Macedoński rozpoczął podbój Persji i odniósł zwycięstwo w bitwie nad rzeką Granik w północno-zachodniej Anatolii.
•   853 – Flota bizantyńska zdobyła i zniszczyła egipskie miasto Damietta u ujścia Nilu.
•   964 – Benedykt V został papieżem.
• 1054 – Podczas zjazdu w Kwedlinburgu doszło do ugody granicznej między księciem polskim Kazimierzem I Odnowicielem a księciem czeskim Brzetysławem I.
• 1176 – Drugi nieudany zamach asasynów na Saladyna w czasie oblężenia Azazu.
• 1200 – Podpisano francusko-angielski traktat w Goulet.
• 1246 – Henryk Raspe został wybrany przez część elektorów na antykróla Niemiec.
• 1370 – W związku z pogłoskami o zbezczeszczeniu hostii w synagodze w Brukseli zamordowano od 6 do 20 Żydów, a resztę społeczności żydowskiej wypędzono z miasta.
• 1377 – Papież Grzegorz XI rozesłał do króla Anglii Edwarda III, arcybiskupa Canterbury, biskupa Londynu, kanclerza królewskiego i Uniwersytetu Oksfordzkiego 5 kopii swojej bulli, skierowanej przeciwko teologowi i reformatorowi Kościoła Johnowi Wycliffe’owi.
• 1455 – Zwycięstwo Yorków w I bitwie pod St Albans – początek wojny Dwóch Róż.
• 1499 – Wojna austriacko-szwajcarska: zwycięstwo Związku Miast Szwajcarskich w bitwie pod Calven.
• 1526 – We francuskim Cognac została zawiązana Święta Liga skierowana przeciwko cesarzowi Karolowi V Habsburgowi.
• 1614 – Król Danii Chrystian IV Oldenburg założył miasto Kristianstad w dzisiejszej południowej Szwecji.
• 1629 – Wojna trzydziestoletnia: podpisano traktat pokojowy w Lubece na mocy którego Dania wystąpiła z koalicji antyhabsburskiej.
• 1640 – W Katalonii wybuchło antyhiszpańskie powstanie, tzw. wojna żeńców.
• 1643 – Wojna trzydziestoletnia: wojska szwedzkie złupiły i spaliły czeski Bakov nad Jizerou.
• 1653 – W trakcie wojny o tron mołdawski stoczono bitwę pod Focsani.
• 1654 – Zwodowano angielską fregatę III rangi HMS „Resolution”.
• 1762:
  • Wojna siedmioletnia: w Hamburgu podpisano prusko-szwedzki traktat pokojowy.
  • W Rzymie została odsłonięta fontanna di Trevi.
• 1766 – W wyniku trzęsienia ziemi w Stambule zginęło ok. 4 tys. osób.
• 1794 – I koalicja antyfrancuska: zwycięstwo wojsk austriacko-brytyjsko-hanowerskich nad francuskimi w bitwie pod Tournay.
• 1808 – W okolicy wsi Stonařov koło Igławy w Czechach spadł deszcz meteorytów.
• 1807 – Były wiceprezydent USA Aaron Burr został oskarżony (wraz z Jonathanem Daytonem i Harmanem Blennerhassettem) o zdradę państwa poprzez przygotowanie secesji kilku stanów i próbę utworzenia nowego państwa na wschodzie. Sprawa zakończyła się uniewinnieniem.
• 1809 – V koalicja antyfrancuska: zwycięstwo wojsk austriackich nad francuskimi w bitwie pod Aspern.
• 1813 – W Wenecji odbyła się premiera opery Włoszka w Algierze Gioacchina Rossiniego.
• 1815 – Duński następca tronu książę Chrystian ożenił się z Karoliną Amelią.
• 1856 – Niemiecki astronom Hermann Goldschmidt odkrył planetoidę (41) Daphne.
• 1859 – Franciszek II Burbon został królem Obojga Sycylii.
• 1863 – Wojna secesyjna: wojska Unii rozpoczęły oblężenie Port Hudson w Luizjanie.
• 1874 – Ernest Courtot de Cissey został premierem Francji.
• 1875 – Albert Barnes Steinberger został pierwszym premierem Samoa.
• 1881 – Została odkryta kometa długookresowa C/1881 K1.
• 1886 – Król Portugalii Karol I Dyplomata ożenił się z Amelią Orleańską.
• 1892 – W Göteborgu rozegrano pierwszy w historii Szwecji oficjalny mecz piłki nożnej (Örgryte IS-IS Lyckans Soldate 1:0).
• 1898 – Założono niemiecki klub piłkarski SV Darmstadt 98.
• 1900 – Niemieccy astronomowie Max Wolf i Arnold Schwassmann odkryli planetoidę (455) Bruchsalia.
• 1902:
  • 128 górników zginęło w wyniku eksplozji w kopalni węgla kamiennego w Fernie w kanadyjskiej prowincji Kolumbia Brytyjska.
  • W amerykańskim stanie Oregon utworzono Park Narodowy Jeziora Kraterowego.
• 1909 – Ustanowiono flagę Australii.
• 1911:
  • W Paryżu została założona Międzynarodowa Federacja Kynologiczna.
  • Założono serbską organizację konspiracyjną Czarna Ręka.
• 1915:
  • 226 osób zginęło, a 246 zostało rannych w zderzeniu trzech pociągów w południowej Szkocji.
  • Erupcja wulkanu Lassen Peak w paśmie Gór Kaskadowych w Kalifornii.
• 1918 – Dokonano oblotu brytyjskiego bombowca Handley Page V/1500.
• 1922 – Uważany za ojca współczesnej klimatyzacji Amerykanin Willis Carrier zaprezentował działanie nowego urządzenia chłodniczego ze sprężarką odśrodkową.
• 1923 – W Wielkiej Brytanii powstał pierwszy rząd Stanleya Baldwina.
• 1927:
  • 200 tys. osób zginęło w trzęsieniu ziemi o sile 8,6 stopnia w skali Richtera w chińskiej prowincji Qinghai.
  • W mieście Meksyk założono klub piłkarski Cruz Azul.
• 1936 – W ZSRR zainaugurowała rozgrywki najwyższa liga piłkarska.
• 1937 – Wielki terror: w czasie konferencji okręgowej organizacji partyjnej w Kujbyszewie aresztowano, pod zarzutami szpiegostwa i uczestnictwa w organizacji kontrrewolucyjnej, marszałka ZSRR Michaiła Tuchaczewskiego.
• 1939 – Niemcy i Włochy podpisały w Berlinie tzw. Pakt stalowy.
• 1940 – Kampania francuska: rozpoczęły się: bitwa o Boulogne i bitwa o Calais.
• 1941 – II wojna światowa w Afryce: wojska brytyjskie wyzwoliły okupowane przez Włochów Soddo w Etiopii.
• 1942 – Meksyk wypowiedział wojnę państwom Osi.
• 1945 – Wojna na Pacyfiku: zwycięstwem wojsk australijsko-nowozelandzkich nad japońskimi zakończyła się bitwa nad rzeką Hongorai (17 kwietnia-22 maja) w czasie kampanii o Wyspę Bougainville’a.
• 1946:
  • Saadi Mounla został premierem Libanu.
  • Shigeru Yoshida został premierem Japonii.
• 1947 – Przeprowadzono pierwszą próbę amerykańskiego pocisku balistycznego krótkiego zasięgu MGM-5 Corporal.
• 1948:
  • I wojna izraelsko-arabska: rozpoczęła się bitwa o Ramat Rachel.
  • Rozpoczęła się masowa deportacja Litwinów (operacja „Wiosna”).
• 1950 – Celâl Bayar został prezydentem, a Adnan Menderes premierem Turcji.
• 1957 – Adolf Schärf został prezydentem Austrii.
• 1959 – Hubert Maga został premierem Dahomeju (Beninu).
• 1960:
  • Silne trzęsienie ziemi nawiedziło południowe Chile, a wywołane nim fale tsunami spowodowały zniszczenia na Hawajach, w Japonii i na Filipinach.
  • W Izraelu wylądował samolot linii El Al z porwanym w Argentynie przez agentów Mosadu nazistowskim zbrodniarzem Adolfem Eichmannem.
• 1962 – 45 osób zginęło pod Centerville w stanie Iowa w wyniku wybuchu bomby na pokładzie lecącego z Chicago do Kansas City Boeinga 707 linii Continental Airlines. Jak wykazało śledztwo, bombę zdetonował jeden z pasażerów, który wcześniej ubezpieczył się wysoko na życie.
• 1967 – W pożarze domu towarowego „Innovation” w Brukseli zginęły 323 osoby, a 150 zostało rannych.
• 1968 – Atomowy okręt podwodny USS „Scorpion” zatonął wraz z 99-osobową załogą 740 km na południowy zachód od portugalskiego archipelagu Azorów.
• 1970 – 12 osób (w tym 9 dzieci) zginęło, a 25 zostało rannych w ataku palestyńskich terrorystów na autobus szkolny w pobliżu Awiwim na północy Izraela.
• 1971 – Około tysiąca osób zginęło w trzęsieniu ziemi w prowincji Bingöl we wschodniej Turcji.
• 1972:
  • Cejlon został proklamowany republiką, zmieniając jednocześnie nazwę kraju na Sri Lanka.
  • Richard Nixon jako pierwszy prezydent USA przybył z oficjalną wizytą do Moskwy.
• 1973 – Pracujący w Xerox PARC amerykański informatyk Robert Metcalfe opublikował notatkę opisującą koncepcję sieci Ethernet.
• 1974 – Utworzono największy na świecie Park Narodowy Grenlandii o powierzchni 972 000 km².
• 1980 – Ukazała się gra komputerowa Pac-Man.
• 1981 – Brytyjski seryjny morderca Peter Sutcliffe został skazany na dożywotnie pozbawienie wolności.
• 1985:
  • Libańska wojna domowa: 55 osób zginęło w wybuchu samochodu-pułapki w Bejrucie.
  • Premiera filmu akcji Rambo II w reżyserii George’a Pana Cosmatosa.
• 1987:
  • Radziecka interwencja w Afganistanie: rozpoczęła się bitwa pod Arghandabem.
  • Reprezentujący ZSRR Ormianin Robert Emmijan ustanowił w Cachkadzorze obowiązujący do dziś rekord Europy w skoku w dal (8,86 m).
• 1988 – Reprezentant NRD Ulf Timmermann ustanowił w Chanii na Krecie rekord świata w pchnięciu kulą (23,06 m), jako pierwszy przekraczając granicę 23 metrów.
• 1990:
  • Jemen Północny i Jemen Południowy przyjęły deklarację zjednoczeniową tworząc Republikę Jemeńską.
  • Microsoft wprowadził na rynek system operacyjny Windows 3.0.
• 1992:
  • Bośnia i Hercegowina, Chorwacja i Słowenia przystąpiły do ONZ.
  • Prezydenci Lech Wałęsa i Borys Jelcyn podpisali w Moskwie polsko-rosyjski traktat o przyjaźni i dobrosąsiedzkiej współpracy.
• 1998 – W referendach w Irlandii i Irlandii Północnej zostało zatwierdzone tzw. porozumienie wielkopiątkowe.
• 2000 – Izrael wycofał wojska z południowego Libanu.
• 2002:
  • Dokonano oblotu bojowego, bezzałogowego aparatu latającego Boeing X-45.
  • W Pradze odsłonięto Pomnik Ofiar Komunizmu.
• 2004:
  • Manmohan Singh został premierem Indii.
  • W katedrze Almudena w Madrycie odbył się ślub hiszpańskiego następcy tronu Filipa i dziennikarki Letycji Ortiz Rocasolano.
• 2005 – W wyborach prezydenckich w Mongolii zwyciężył Nambaryn Enchbajar.
• 2006 – Wybuchła afera dopingowa w kolarstwie szosowym.
• 2007 – 6 osób zginęło, a ponad 80 zostało rannych w zamachu bombowym przed centrum handlowym w Ankarze.
• 2008 – 46 żołnierzy zginęło w zderzeniu ich konwoju z cysterną na północy Nigerii.
• 2010 – 158 osób zginęło, a 8 zostało rannych w katastrofie Boeinga 737 linii Air India w mieście Mangaluru.
• 2011:
  • 161 osób zginęło, a około 900 zostało rannych w wyniku przejścia trąby powietrznej nad Joplin w amerykańskim stanie Missouri.
  • Talibowie podczas ataku na bazę w Karaczi zniszczyli dwa z czterech posiadanych przez Pakistan Navy morskich samolotów rozpoznawczych Lockheed P-3 Orion.
• 2013 – Wojna domowa w Kolumbii: 10 żołnierzy zginęło w zamachu bombowym przeprowadzonym przez rebeliantów z Armii Wyzwolenia Narodowego (ELN) w miejscowości Chitagá przy granicy z Wenezuelą.
• 2014:
  • 43 osoby (w tym 4 napastników) zginęły, a ponad 90 zostało rannych w ataku z wykorzystaniem ładunków wybuchowych rzucanych z dwóch samochodów na targowisko w Urumczi, stolicy zamieszkanego głównie przez Ujgurów regionu autonomicznego Sinciang w zachodnich Chinach.
  • Gen. Prayuth Chan-ocha sformował Narodową Radę Pokoju i Utrzymania Porządku, zawiesił konstytucję i ogłosił przejęcie władzy w Tajlandii.
• 2015:
  • Dokonano oblotu prototypu amerykańskiego śmigłowca rozpoznawczego Sikorsky S-97.
  • W Irlandii jako pierwszym kraju na świecie zalegalizowano małżeństwa osób tej samej płci poprzez referendum.
• 2017 – 22 osoby zginęły, a ponad 800 zostało rannych w samobójczym zamachu bombowym przed halą widowiskowo-sportową Manchester Arena w Manchesterze, dokonanym przez islamskiego terrorystę po zakończeniu koncertu amerykańskiej wokalistki Ariany Grande.
• 2019 – Ersin Tatar został premierem Cypru Północnego.
• 2020 – Należący do Pakistan International Airlines Airbus A320-214 rozbił się podczas drugiej próby podejścia do lądowania na lotnisku w Karaczi, w wyniku czego śmierć poniosło 97 osób (90 pasażerów i 7 członków załogi) spośród 99 osób na pokładzie.
• 2021 – 21 biegaczy zginęło, a 8 odniosło obrażenia w wyniku nagłego uderzenia wiatru i marznącego deszczu w czasie biegu ultramaratońskiego na dystansie 100 km w chińskiej prowincji Gansu.

Eksploracja kosmosu

Urodzili się

Zmarli

Przypisy