31 maja

Święta

• Imieniny obchodzą: Feliks, Kamila, Kancjan, Kancjanela, Kancjusz, Marietta, Noe, Paschazy, Petronela, Sylwiusz i Witalis.
• Międzynarodowe – Dzień bez Papierosa (ustanowiony przez WHO)
• Polska – Dzień Bociana Białego (święto ustanowione w 2003 r. przez Polskie Towarzystwo Przyjaciół Przyrody „pro Natura”^[1]
• Wspomnienia i święta w Kościele katolickim^[2][3]:
  • Nawiedzenie Najświętszej Maryi Panny (do II soboru watykańskiego święto obchodzono 2 lipca)
  • św. Feliks z Nikozji (kapucyn)
  • bł. Kamila Baptysta Varano (klaryska)
  • bł. Paweł Yun Ji-chung i 123 męczenników koreańskich
  • św. Petronela (dziewica)

Wydarzenia w Polsce

Wydarzenia na świecie

•   455 – Cesarz zachodniorzymski Petroniusz Maksymus został rozszarpany przez tłum, gdy podczas ataku Wandalów na Rzym usiłował uciec z miasta.
• 1162 – Stefan III został królem Węgier i Chorwacji.
• 1223 – Podbój Rusi przez Mongołów: zwycięstwo wojsk mongolskich nad rusko-połowieckimi w bitwie nad rzeką Kałką.
• 1307 – Zwycięstwo Wettynów nad Habsburgami w bitwie pod Lucką.
• 1380 – Wielki książę litewski Jagiełło i wielki mistrz krzyżacki Winrich von Kniprode podpisali traktat w Dawidyszkach.
• 1417 – Jakobina Bawarska została hrabiną Hainaut oraz Holandii i Zelandii.
• 1433 – Zygmunt Luksemburski został cesarzem, koronowany przez papieża Eugeniusza IV.
• 1503 – Mikołaj Kopernik doktoryzował się w Ferrarze z prawa kanonicznego.
• 1578:
  • Król Francji Henryk III Walezy wmurował kamień węgielny pod budowę najstarszego istniejącego paryskiego mostu Pont Neuf.
  • Wyprawa 15 statków pod dowództwem Martina Frobishera wyruszyła z Anglii do Ameryki Północnej w celu znalezienia Przejścia Północno-Zachodniego.
• 1607 – Z angielskiego Plymouth wypłynęły dwa statki z ok. 100 kolonistami pod dowództwem George’a Pophama w celu założenia kolonii na terenie dzisiejszego stanu Maine.
• 1653:
  • Ferdynand IV Habsburg został wybrany na króla Niemiec.
  • Papież Innocenty X ogłosił bullę Cum occasione potępiającą tezy jansenistyczne, zawarte w dziele Augustinus Corneliusa Jansena.
• 1689 – Wojna Francji z Ligą Augsburską: francuscy żołnierze splądrowali i spalili katedrę w Spirze.
• 1740 – Fryderyk II Wielki został królem Prus.
• 1750 – Przyszły król Sardynii Wiktor Amadeusz III poślubił Marię Antoniettę Burbon.
• 1795 – Rewolucja francuska: zlikwidowano Trybunał Rewolucyjny.
• 1809 – Rewolucja serbska: zwycięstwo wojsk tureckich w bitwie pod Čegarem.
• 1817 – W Mediolanie odbyła się premiera opery Sroka złodziejka z muzyką Gioacchina Rossiniego i librettem Giovanniego Gherardiniego.
• 1847 – Otwarto linię kolejową Rotterdam-Haga.
• 1849 – Wiosna Ludów: Parlament frankfurcki, obradujący pod koniec swego istnienia w Stuttgarcie, został rozpędzony przez wojska wirtemberskie.
• 1851 – W Berlinie odsłonięto pomnik konny Fryderyka Wielkiego.
• 1859:
  • W Londynie uruchomiono zegar Big Ben.
  • Wojna francusko-austriacka: zwycięstwo wojsk francusko-sardyńskich w bitwie pod Palestro.
• 1862 – Wojna secesyjna: rozpoczęła się bitwa pod Seven Pines w czasie kampanii półwyspowej w Wirginii.
• 1864 – Wojna secesyjna: rozpoczęła się bitwa pod Cold Harbor w Wirginii.
• 1878 – W pobliżu brytyjskiego Folkestone doszło do zderzenia niemieckich pancerników „König Wilhelm” i „Großer Kurfürst”, w wyniku czego drugi z nich zatonął wraz z 284 członkami załogi.
• 1884 – Na ulice czeskiego Brna wyjechały pierwsze tramwaje parowe.
• 1889 – Ponad 2 tys. osób zginęło w Johnstown w stanie Pensylwania w wyniku powodzi wywołanej przerwaniem zapory.
• 1890 – Otwarto Newlands Stadium w Kapsztadzie.
• 1892 – W wyniku pożaru w kopalni „Marie” koło czeskiego miasta Przybram zginęło 319 górników.
• 1894 – Konstantin Stoiłow został po raz drugi premierem Bułgarii.
• 1895:
  • Jataí w Brazylii uzyskało prawa miejskie.
  • W Królewcu wyjechały na trasę pierwsze tramwaje elektryczne.
• 1896 – Założono miasto Villa Nueva w Argentynie.
• 1901 – Odbył się inauguracyjny koncert w Bechstein Hall (obecnie Wigmore Hall) w Londynie.
• 1902 – Zakończyła się II wojna burska.
• 1906 – Anarchista Mateu Morral rzucił w Madrycie bombę w kierunku króla Hiszpanii Alfonsa XIII Burbona, zabijając 28 osób i raniąc 40. Król i jego małżonka nie odnieśli obrażeń.
• 1910 – Utworzono Związek Południowej Afryki.
• 1911 – W stoczni Harland and Wolff w Belfaście zwodowano „Titanica”.
• 1912 – Otwarto Muzeum Sztuk Pięknych im. Puszkina w Moskwie.
• 1916 – I wojna światowa: rozpoczęła się bitwa jutlandzka.
• 1917 – Ustanowiono flagę stanową Indiany.
• 1918:
  • I wojna światowa: francuski czołg Renault FT-17 przeszedł swój chrzest bojowy.
  • Przedstawiciele czeskiej i słowackiej emigracji w USA podpisali Umowę pittsburską, przewidującą powstanie niepodległej Czechosłowacji.
• 1920:
  • Wojna polsko-bolszewicka: stoczono bitwy pod Bystrzykiem i pod Wołodarką.
  • Zwodowano japoński pancernik „Mutsu”.
• 1921 – Założono mozambicki klub piłkarski Grupo Desportivo de Maputo.
• 1922 – Ignaz Seipel został kanclerzem Austrii.
• 1924 – Lauri Ingman został po raz drugi premierem Finlandii.
• 1925 – Jan Maria Vianney został kanonizowany przez papieża Piusa XI.
• 1928 – Z Oakland w Kalifornii wystartował samolot Fokker F.VII „Southern Cross” z czteroosobową załogą w pierwszy udany lot transpacyficzny (z międzylądowaniami na Hawajach i Fidżi), zakończony 9 czerwca w australijskim Brisbane.
• 1935:
  • Kilkadziesiąt tysięcy osób zginęło w trzęsieniu ziemi o magnitudzie 7,7 w Beludżystanie (dzisiejszy Pakistan).
  • Powstała amerykańska wytwórnia filmowa 20th Century Studios.
• 1937 – Hiszpańska wojna domowa: niemiecki pancernik „Deutchland” ostrzelał miasto Almería, powodując śmierć 24 osób i obrażenia u kolejnych 100, co było odwetem za atak przeprowadzony na niego 29 maja w porcie Ibiza przez dwa rządowe bombowce za których sterami siedzieli radzieccy piloci, w wyniku którego na miejscu zginęło 22 niemieckich marynarzy, a 83 zostało rannych, w tym kilkunastu ciężko (ostatecznie liczba ofiar śmiertelnych wzrosła do 31).
• 1938 – Hiszpańska wojna domowa: włoski lotniczy korpus ekspedycyjny Aviazione Legionaria zbombardował katalońskie miasto Granollers, w wyniku czego zginęło od 209 do 224 osób, a 161 zostało rannych.
• 1940 – Bitwa o Atlantyk: na południowy wschód od Lowestoft został zatopiony przez brytyjski slup HMS „Weston” U-Boot U-13; cała załoga przeżyła. Grupa abordażowa zdobyła wałki szyfrujące Enigmy i rozkazy operacyjne, w tym ten, który zakazywał ratowania rozbitków ze statków zatopionych wokół Wysp Brytyjskich. Rozkazy wykorzystano jako dowód w procesie norymberskim Karla Dönitza.
• 1941:
  • Bitwa o Anglię: Niemcy dokonali nalotu bombowego na Dublin zabijając 28 osób, pomimo że Irlandia ogłosiła swoją neutralność w wojnie.
  • Kampania bałkańska: po inwazji niemieckiej wojska brytyjskie ewakuowały się z Krety.
• 1942:
  • Front zachodni: 1046 bombowców RAF dokonało w nocy z 30 na 31 maja bombardowania Kolonii, zabijając 486 osób i niszcząc około 300 ha powierzchni miasta.
  • Wojna na Pacyfiku: japoński atak na port w Sydney z wykorzystaniem miniaturowych łodzi podwodnych.
• 1943 – Wojna na Pacyfiku: wojska amerykańskie wyparły Japończyków z archipelagu Aleutów.
• 1945 – Wojna na Pacyfiku: ok. 3 tys. osób zginęło, a kilkadziesiąt tys. zostało rannych w wyniku amerykańskiego nalotu bombowego na Taihoku (Tajpej) na japońskim wówczas Tajwanie.
• 1946:
  • W wyniku trzęsienia ziemi w tureckim Kurdystanie zginęło 839 osób.
  • Założono radziecką/ukraińską wytwórnię lotniczą Antonow.
• 1947 – Lajos Dinnyés został premierem Węgier.
• 1952:
  • Otwarto największy holenderski park rozrywki Efteling koło Tilburga.
  • Zakończono przekopywanie Kanału Wołga-Don.
• 1961:
  • Prezydent USA John F. Kennedy rozpoczął od Paryża swą pierwszą wizytę w Europie, w trakcie której odwiedził jeszcze Wiedeń i Londyn.
  • Utworzono Republikę Południowej Afryki.
• 1962:
  • 64 osoby zginęły, a 40 zostało rannych w wyniku uderzenia rozpędzonego pociągu towarowego w tył pociągu pasażerskiego stojącego na stacji w mieście Voghera w północnych Włoszech.
  • Rozwiązano Federację Indii Zachodnich.
• 1970:
  • 67 tysięcy osób zginęło w trzęsieniu ziemi w Peru.
  • Jan z Ávili został kanonizowany przez papieża Pawła VI.
  • W Meksyku rozpoczęły się IX Mistrzostwa Świata w Piłce Nożnej.
  • Została poświęcona katedra Najświętszej Maryi Panny z Aparecidy w Brasílii.
• 1973 – W New Delhi w katastrofie należącego do Indian Airlines Boeinga 737 zginęło 48 spośród 65 osób na pokładzie.
• 1974 – W Genewie podpisano porozumienie w sprawie wycofania z Syrii wojsk izraelskich. Strefa graniczna na Wzgórzach Golan miała zostać zdemilitaryzowana i obsadzona przez międzynarodowe siły pokojowe UNDOF.
• 1975 – Wojna domowa w Laosie: oddziały komunistycznej organizacji Pathet Lao zajęły miasto Savannakhet.
• 1977 – Uruchomiono Ropociąg Trans-Alaska.
• 1979 – Muhammad Chuna uld Hajdalla został premierem Mauretanii.
• 1986 – W Meksyku rozpoczęły się XIII Mistrzostwa Świata w Piłce Nożnej.
• 1987:
  • Kazimierz Deyna występem w meczu San Diego Sockers-Tacoma Stars zakończył karierę sportową.
  • Utworzono międzynarodową kategorię pociągów EuroCity.
• 1989 – Na Węgrzech wykonano ostatni wyrok śmierci.
• 1990:
  • Rozpoczęła się czterodniowa wizyta prezydenta ZSRR Michaiła Gorbaczowa w USA.
  • W Turynie otwarto Stadio delle Alpi.
  • Został wyniesiony na orbitę moduł naukowy Kristałł, część radzieckiej stacji Mir.
• 1991 – Dokonano oblotu szwajcarskiego samolotu pasażersko-towarowego Pilatus PC-12.
• 1992 – Rząd Białorusi podwoił ceny mleka, pieczywa i niektórych innych produktów.
• 1998 – Geri Halliwell opuściła grupę muzyczną Spice Girls.
• 2002 – Rozpoczęły się XVII Mistrzostwa Świata w Piłce Nożnej w Korei Południowej i Japonii.
• 2003 – Obrączkowe zaćmienie Słońca widoczne w Europie, Azji i Ameryce Północnej.
• 2004 – 21 osób zginęło, a około 50 zostało rannych w samobójczym zamachu na szyicki meczet w pakistańskim Karaczi.
• 2005:
  • Dominique de Villepin został premierem Francji.
  • Rosyjski magnat naftowy Michaił Chodorkowski został skazany na 9 lat pozbawienia wolności za defraudację i uchylanie się od płacenia podatków.
• 2006 – Po ponad sześćdziesięciu latach po bitwie pod Arnhem Order Wojskowy Wilhelma został nadany polskiej 1. Samodzielnej Brygadzie Spadochronowej, a gen. dywizji Stanisław Sosabowski został pośmiertnie odznaczony Medalem Brązowego Lwa.
• 2007 – Watykan i Zjednoczone Emiraty Arabskie nawiązały stosunki dyplomatyczne.
• 2008:
  • Reprezentant Jamajki Usain Bolt ustanowił na mityngu w Nowym Jorku rekord świata w biegu na 100 m (9,72 s).
  • W Połocku na Białorusi odsłonięto tablicę pamiątkową „Geograficzne centrum Europy”.
• 2010:
  • Izraelscy komandosi ostrzelali i przejęli Flotyllę Pokojową na rzecz Strefy Gazy.
  • Prezydent Niemiec Horst Köhler ustąpił ze stanowiska.
• 2012 – Irlandczycy opowiedzieli się w referendum za przyjęciem paktu fiskalnego.
• 2014:
  • Peter Mutharika został prezydentem Malawi.
  • Teledysk do utworu Gangnam Style południowokoreańskiego rapera PSY jako pierwszy w historii YouTube osiągnął 2 miliardy wyświetleń.
• 2016 – Po śmierci Muhammada Abd al-Aziza sekretarzem generalnym Frontu Polisario i p.o. prezydenta Sahary Zachodniej został Chatri ad-Dauh.
• 2017:
  • Dotychczasowy premier Aleksandar Vučić objął urząd prezydenta Serbii. P.o. premiera został wicepremier i minister spraw zagranicznych Ivica Dačić.
  • Lee Nak-yeon został premierem Korei Południowej.
  • Zoran Zaew został premierem Macedonii.
• 2018 – Terytoria Plemienne Administrowane Federalnie w zachodnim Pakistanie przyłączono do prowincji Chajber Pasztunchwa.
• 2019 – 13 osób zginęło (w tym sprawca), a 5 zostało rannych w strzelaninie w urzędzie miejskim w Virginia Beach w amerykańskim stanie Wirginia.

Urodzili się

Zmarli

Przypisy