Emakumearen Aurkako Bereizkeria-Mota Guztiak Ezabatzeko Konbentzioa

Emakumearen Aurkako Bereizkeria-Mota Guztiak Ezabatzeko Konbentzioa
Law identifier (en)	昭和60年条約第7号
Mota	tratatu ; international human rights instrument (en) ; core international human rights instrument (en)
Honen parte da	international human rights law (en)
Indarraldi	2010eko uztaila -
Data	1979ko abenduaren 18a
Berrespena	Afganistan (2003ko martxoaren 5a); Albania (1994ko maiatzaren 11); Aljeria (1996ko maiatzaren 22a); Andorra (1997ko urtarrilaren 15a); Angola (1986ko irailaren 17a); Antigua eta Barbuda (1989ko abuztuaren 1a); Argentina (1985eko uztailaren 15a); Armenia (1993ko irailaren 13a); Australia (1983ko uztailaren 28a); Austria (1982ko martxoaren 31); Azerbaijan (1995eko uztailaren 10a); Bahamak (1993ko urriaren 6a); Bahrain (2002ko ekainaren 18a); Bangladesh (1984ko azaroaren 6a); Barbados (1980ko urriaren 16a); Bielorrusia (1981eko otsailaren 4a); Belgika (1985eko uztailaren 10a); Belize (1990eko maiatzaren 16a); Benin (1992ko martxoaren 12a); Bhutan (1981eko abuztuaren 31); Bolivia (1990eko ekainaren 8a); Bosnia-Herzegovina (1993ko irailaren 1a); Botswana (1996ko abuztuaren 13a); Brasil (1984ko otsailaren 1a); Brunei (2006ko maiatzaren 24a); Bulgaria (1982ko otsailaren 8a); Burkina Faso (1987ko urriaren 14a); Burundi (1992ko urtarrilaren 8a); Cabo Verde (1980ko abenduaren 5a); Kanbodia (1992ko urriaren 15a); Kamerun (1994ko abuztuaren 23a); Kanada (1981eko abenduaren 10a); Afrika Erdiko Errepublika (1991ko ekainaren 21a); Txad (1995eko ekainaren 9a); Txile (1989ko abenduaren 7a); Txinako Herri Errepublika (1980ko azaroaren 4a); Kolonbia (1982ko urtarrilaren 19a); Komoreak (1994ko urriaren 31); Kongoko Errepublika (1982ko uztailaren 26a); Cook Uharteak (2006ko abuztuaren 11); Costa Rica (1986ko apirilaren 4a); Boli Kosta (1995eko abenduaren 18a); Kroazia (1992ko irailaren 9a); Kuba (1980ko uztailaren 17a); Zipre (1985eko uztailaren 23a); Txekia (1993ko otsailaren 22a); Ipar Korea (2001eko otsailaren 27a); Kongoko Errepublika Demokratikoa (1986ko urriaren 17a); Danimarka (1983ko apirilaren 21a); Djibuti (1998ko abenduaren 2a); Dominika (1980ko irailaren 15a); Dominikar Errepublika (1982ko irailaren 2a); Ekuador (1981eko azaroaren 9a); Egipto (1981eko irailaren 18a); El Salvador (1981eko abuztuaren 19a); Ekuatore Ginea (1984ko urriaren 23a); Eritrea (1995eko irailaren 5a); Estonia (1991ko urriaren 21a); Eswatini (2004ko martxoaren 26a); Etiopia (1981eko irailaren 10a); Fiji (1995eko abuztuaren 28a); Finlandia (1986ko irailaren 4a); Frantzia (1983ko abenduaren 14a); Gabon (1983ko urtarrilaren 21a); Gambia (1993ko apirilaren 16a); Georgia (1994ko urriaren 26a); Alemania (1985eko uztailaren 10a); Ghana (1986ko urtarrilaren 2a); Grezia (1983ko ekainaren 7a); Grenada (1990eko abuztuaren 30a); Guatemala (1982ko abuztuaren 12a); Ginea (1982ko abuztuaren 9a); Ginea-Bissau (1985eko abuztuaren 23a); Guyana (1980ko uztailaren 17a); Haiti (1981eko uztailaren 20a); Honduras (1983ko martxoaren 3a); Hungaria (1980ko abenduaren 22a); Islandia (1985eko ekainaren 18a); India (1993ko uztailaren 9a); Indonesia (1984ko irailaren 13a); Irak (1986ko abuztuaren 13a); Irlandako Errepublika (1985eko abenduaren 23a); Israel (1991ko urriaren 3a); Italia (1985eko ekainaren 10a); Jamaika (1984ko urriaren 19a); Japonia (1985eko ekainaren 25a); Jordania (1992ko uztailaren 1a); Kazakhstan (1998ko abuztuaren 26a); Kenya (1984ko martxoaren 9a); Kiribati (2004ko martxoaren 17a); Kuwait (1994ko irailaren 2a); Kirgizistan (1997ko otsailaren 10a); Laos (1981eko abuztuaren 14a); Letonia (1992ko apirilaren 14a); Libano (1997ko apirilaren 16a); Lesotho (1995eko abuztuaren 22a); Liberia (1984ko uztailaren 17a); Libia (1989ko maiatzaren 16a); Liechtenstein (1995eko abenduaren 22a); Lituania (1994ko urtarrilaren 18a); Luxenburgo (1989ko otsailaren 2a); Madagaskar (1989ko martxoaren 17a); Malawi (1987ko martxoaren 12a); Malaysia (1995eko uztailaren 5a); Maldivak (1993ko uztailaren 1a); Mali (1985eko irailaren 10a); Malta (1991ko martxoaren 8a); Marshall Uharteak (2006ko martxoaren 2a); Mauritania (2001eko maiatzaren 10a); Maurizio (1984ko uztailaren 9a); Mexiko (1981eko martxoaren 23a); Mikronesia (2004ko irailaren 1a); Monako (2005eko martxoaren 18a); Mongolia (1981eko uztailaren 20a); Montenegro (2006ko urriaren 23a); Maroko (1993ko ekainaren 21a); Mozambike (1997ko apirilaren 21a); Myanmar (1997ko uztailaren 22a); Namibia (1992ko azaroaren 23a); Nauru (2011ko ekainaren 23a); Nepal (1991ko apirilaren 22a); Herbehereetako Erresuma (1991ko uztailaren 23a); Zeelanda Berria (1985eko urtarrilaren 10a); Nikaragua (1981eko urriaren 27a); Niger (1999ko urriaren 8a); Nigeria (1985eko ekainaren 13a); Ipar Mazedonia (1994ko urtarrilaren 18a); Norvegia (1981eko maiatzaren 21a); Oman (2006ko otsailaren 7a); Pakistan (1996ko martxoaren 12a); Panama (1981eko urriaren 29a); Papua Ginea Berria (1995eko urtarrilaren 12a); Paraguai (1987ko apirilaren 6a); Peru (1982ko irailaren 13a); Filipinak (1981eko abuztuaren 5a); Polonia (1980ko uztailaren 30a); Portugal (1980ko uztailaren 30a); Qatar (2009ko apirilaren 29a); Hego Korea (1984ko abenduaren 27a); Moldavia (1994ko uztailaren 1a); Errumania (1982ko urtarrilaren 7a); Errusia (1981eko urtarrilaren 23a); Ruanda (1981eko martxoaren 2a); Samoa (1992ko irailaren 25a); San Marino (2003ko abenduaren 10a); São Tomé eta Príncipe (2003ko ekainaren 3a); Saudi Arabia (2000ko irailaren 7a); Senegal (1985eko otsailaren 5a); Serbia (2001eko martxoaren 12a); Seychelleak (1992ko maiatzaren 5a); Sierra Leona (1988ko azaroaren 11); Singapur (1995eko urriaren 5a); Eslovakia (1993ko maiatzaren 28a); Eslovenia (1992ko uztailaren 6a); Salomon uharteak (2002ko maiatzaren 6a); Hegoafrika (1995eko abenduaren 15a); Hego Sudan (2015eko apirilaren 30a); Espainia (1984ko urtarrilaren 5a); Sri Lanka (1981eko urriaren 5a); Saint Kitts eta Nevis (1985eko apirilaren 25a); Santa Luzia (1982ko urriaren 8a); Saint Vincent eta Grenadinak (1981eko abuztuaren 4a); Palestina (2014ko apirilaren 2a); Surinam (1993ko martxoaren 1a); Suedia (1980ko uztailaren 2a); Suitza (1997ko martxoaren 27a); Siria (2003ko martxoaren 28a); Tajikistan (1993ko urriaren 26a); Thailandia (1985eko abuztuaren 9a); Ekialdeko Timor (2003ko apirilaren 16a); Togo (1983ko irailaren 26a); Trinidad eta Tobago (1990eko urtarrilaren 12a); Tunisia (1985eko irailaren 20a); Turkia (1985eko abenduaren 20a); Turkmenistan (1997ko maiatzaren 1a); Tuvalu (1999ko urriaren 6a); Uganda (1985eko uztailaren 22a); Ukraina (1981eko martxoaren 12a); Arabiar Emirerri Batuak (2004ko urriaren 6a); Erresuma Batua (1986ko apirilaren 7a); Tanzania (1985eko abuztuaren 20a); Uruguai (1981eko urriaren 9a); Uzbekistan (1995eko uztailaren 19a); Vanuatu (1995eko irailaren 8a); Venezuela (1983ko maiatzaren 2a); Vietnam (1982ko otsailaren 17a); Yemen (1984ko maiatzaren 30a); Zambia (1985eko ekainaren 21a); Zimbabwe (1991ko maiatzaren 13a)
Argitaratze-data	1979ko abenduaren 18a
Indarrean sartze	1981eko irailaren 3a
Lanaren edo izenaren hizkuntza	ingeles, errusiera, frantses, gaztelania, txinera eta arabiera
Lan osoa eskuragarri	ohchr.org…

Emakumearen Aurkako Bereizkeria-Mota Guztiak Ezabatzeko Konbentzioa (ingelesez: Convention on the Elimination of all Forms of Discrimination Against Women, CEDAW) Nazio Batuen Batzar Nagusiak 1979an sinatutako eta 1981ean berretsitako nazioarteko ituna da, emakumeen eskubideen nazioarteko adierazpen gisa deskribatu zena 189 estatuk berretsi dute.^[1] Emakumeen aurkako bereizkeria-mota guztien aurkako borrokaren historian sortutako nazioarteko dokumentu juridiko garrantzitsuena da .^[2]

Historia

Nazio Batuen Erakundearen Ekonomia eta Gizarte Kontseiluak 1946an sortutako Emakumearen Egoera Juridiko eta Sozialaren Batzordeak egindako lanaren emaitza da.

Batzorde hori, 1967ko Emakumearen aurkako Bereizkeria Ezabatzeari buruzko Nazio Batuen Adierazpenean oinarrituta Konbentzio berria prestatzen hasi zen 1974an. 1979ko abenduaren 18an Nazio Batuen Batzar Nagusiak Konbentzioa onartu zuen eta 1981eko irailaren 3an indarrean sartu zen.^[3]

Konbentzioa

Emakumearen Aurkako Bereizkeria Mota Guztiak Ezabatzeko Konbentzioak 30 artikulu ditu. Artikulu horietan esplizituki definitzen da emakumeen aurkako bereizkeria, eta bereizkeria-mota horri amaiera emateko ekintza nazionalaren ibilbide-orria ezartzen du.^[4] Genero-rolak eta familia-harremanak eratzen dituzten kultura eta tradizioa hartzen ditu ardatz.^[5]

Emakumearen aurkako diskriminazioa

Konbentzioaren helburua da emakumearen aurkako bereizkeria-mota guztiak ezabatzea, eta horretarako legeak aldatzera eta munduko bereizkeriari buruz eztabaidatzera behartzen ditu estatuak. 1. artikuluan, honela definitzen du emakumearen aurkako diskriminazioa:

emakumearen aurkako bereizkeria esamoldeak agertuko du sexuan oinarritutako bereizketa, bazterketa edo murrizketa oro, halakoen xedea edo ondorioa denean kaltetzea edo deuseztatzea, politika-, ekonomia-, gizarte- nahiz kultura-esparruetan, esparru zibilean edo beste edozein esparrutan, emakumeari aitortutako giza eskubide eta oinarrizko askatasunak, eta horien izatea eta egikaritza, haren egoera zibila gorabehera, gizonaren eta emakumearen arteko berdintasuna oinarri.

Ugalketa-eskubideak

Emakumeen ugalketa-eskubideak berresten dituen giza eskubideen lehen tratatua da.^[5] Emakumeak defendatzeko eta erabiltzeko tresna bihurtuz, gai honi buruzko edozein bereizkeria-motaren aurka.

Emakumeen aurkako indarkeria

Konbentzioa idatzi zenean emakumeen aurkako indarkeria ohiko parametro juridikoetatik kanpo geratzen zen, ondorioz aipamen bakarra egiten zaio 6. artikuluan:

Estatu alderdiek neurri egoki guztiak hartuko dituzte, baita legegintza-izaerakoak ere, emakume-salerosketa eta emakumearen prostituzioari lotutako esplotazio mota guztiak ezabatzeko.

1992an, Nairobin (1985) Emakumeari buruzko Munduko III. Konferentzia bultzatu ondoren, CEDAWren 19. Gomendio Orokorra onartu zen, berariaz emakumearen aurkako indarkeriari buruzkoa.^[6]

1993an, NBEren Batzar Orokorrak emakumearen aurkako indarkeria ezabatzeari buruzko adierazpena onartu zuen, loteslea ez dena.^[7]

Atxikitako kideak

2020 arte, 189 herrialdek berretsi edo atxiki zuten hitzarmena; Estatu Batuek eta Hego Sudanek sinatu badute ere ez dute berretsi. Zazpi dira Konbentzioa sinatu ez duten herrialdeak: Iran, Nauru, Palau, Qatar, Somalia, Sudan, Tongak eta Egoitza Santua.^[8] Estatu batzuek artikulu batzuk betetzeari buruzko erreserbak dituzte.^[9]^[10]

Hautazko protokoloa

Emakumearen Aurkako Bereizkeria-Mota Guztiak Ezabatzeko Hautazko Protokoloa Konbentzioaren tresna osagarri bat da, eta, horri esker, Emakumearen aurkako Bereizkeria Ezabatzeko Batzordeak norbanakoen salaketak aztertzeko eskumena du.^[11]

Hautazko Protokoloa Nazio Batuen Batzar Nagusiak onetsi zuen 1999ko abenduaren 10ean eta 2000ko abenduaren 22an jarri zen indarrean, hamargarren berrespena jaso ondoren. 2006ra arte, 87 herrialdek berretsi zuten.

Emakumearen aurkako Bereizkeria Ezabatzeko Batzordea

Emakumearen aurkako Bereizkeria Ezabatzeko Batzordea independenteak diren 23 adituk osatzen dute, eta emakumearen aurkako bereizkeria-mota guztiak ezabatzeari buruzko Hitzarmenaren aplikazioa gainbegiratzen dute.^[12]^[13] 2023ko otsailetik Ana Peláez Narváez da Batzordearen burua, postu hori lortzen duen lehenengo espainiarra izanik.^[14]

Tratatuari atxiki zaizkion herrialdeek Konbentzioak babesten dituen eskubideen aplikazioari buruzko aldizkako txostenak aurkeztu behar dizkiote Batzordeari. Bere bileretan, Batzordeak txostenak aztertu eta estatu alderdi bakoitzari bere kezkak eta gomendioak ematen dizkio, azken ohar gisa.^[15]

Erreferentziak

Kanpo estekak

Konbentzioa (euskeraz)

Datuak: Q277072
Multimedia: CEDAW / Q277072
Jatorrizko testuak: Emakumearen aurkako bereizkeria-mota guztiak ezabatzeko Konbentzioa

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

Search